شان نزول آیات قرآن برگرفته از تفسیر نمونه صفحه 28

لَیْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَکُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لکِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَ الْیَوْمِ الاْخِرِ وَ الْمَلائِکَهِ وَ الْکِتابِ وَ النَّبِیِّینَ وَ آتَی الْمالَ عَلی حُبِّهِ ذَوِی الْقُرْبی وَ الْیَتامی وَ الْمَساکینَ وَ ابْنَ السَّبیلِ وَ السّائِلینَ وَ فِی الرِّقابِ وَ أَقامَ الصَّلاهَ وَ آتَی الزَّکاهَ وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا عاهَدُوا وَالصّابِرینَ فِی الْبَأْساءِ وَ الضَّرّاءِ وَ حینَ الْبَأْسِ أُولئِکَ الَّذینَ صَدَقُوا وَأُولئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ

نیکی ، این نیست که (به هنگام نماز ، ) روی خود را به سوی مشرق و (یا) مغرب کنید ; (و تمام گفتگوی شما ، درباره قبله و تغییر آن باشد ; ) بلکه نیکی (و نیکوکار) کسی است که به خدا و روز رستاخیز و فرشتگان و کتاب (آسمانی) و پیامبران ، ایمان آورده ; و مال (خود) را ، با همه علاقه ای که به آن دارد ، به خویشاوندان و یتیمان و مسکینان وواماندگان در راه و سائلان و بردگان ، انفاق می کند ; نماز را بر پا می دارد و زکات را می پردازد ; و (همچنین) کسانی که به عهد خود به هنگامی که عهد بستند وفا می کنند ; و در برابر محرومیت ها

و بیماری ها و در میدان جنگ ، استقامت به خرج می دهند ; اینهاکسانی هستند که راست می گویند ; (و گفتارشان با اعتقادشان هماهنگ است ; ) و اینها هستند پرهیزگاران !

پی نوشتها

شأن نزول : معیار ارزش انسان ها

چون تغییر قبله سر و صدای زیادی در میان مردم به خصوص یهود و نصاری به راه انداخت ، یهود که بزرگ ترین سند افتخار خود (پیروی مسلمین از قبله آنان) را از دست داده بودند ، زبان به اعتراض گشودند ، که قرآن در آیه 142 با جمله (سَیَقُولُ السُّفَهاءُ) به آن اشاره کرده است ، آیه فوق نازل گردید و تأئید کرد که این همه گفتگو در مسأله قبله صحیح نیست بلکه مهم تر از قبله مسائل دیگری است که معیار ارزش انسان هاست و باید به آنها توجه شود و آن مسائل را در این آیه شرح داده است . (1)

یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِصاصُ فِی الْقَتْلی الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَ الْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَ الأُنْثی بِالأُنْثی فَمَنْ عُفِیَ لَهُ مِنْ أَخیهِ شَیْءٌ فَاتِّباعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَأَداءٌ إِلَیْهِ بِإِحْسان ذلِکَ تَخْفیفٌ مِنْ رَبِّکُمْ وَ رَحْمَهٌ فَمَنِ اعْتَدی بَعْدَ ذلِکَ فَلَهُ عَذابٌ أَلیمٌ وَ لَکُمْ فِی الْقِصاصِ حَیاهٌ یا أُولِی الأَلْبابِ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ

ای افرادی که ایمان آورده اید ! حکم قصاص در مورد کشتگان ، بر شما نوشته شده است :

آزاد در برابر آزاد ، و برده در برابر برده ، و زن در برابر زن . پس اگر کسی از سوی برادر (دینی) خود ، چیزی به او بخشیده شود ، باید از راه پسندیده پیروی کند ; و قاتل نیز ، به نیکی دیه را (به ولیّ مقتول) بپردازد ; این ، تخفیف و رحمتی است از ناحیه پروردگارشما !