شان نزول آیات قرآن برگرفته از تفسیر نمونه صفحه 322

شأن نزول : داوری با رسول خدا است !

مفسران ، برای بخشی از این آیات ، دو شأن نزول ذکر کرده اند : نخست این که : یکی از منافقان ، با یک مرد یهودی نزاعی داشت ، مرد یهودی فرد منافق به ظاهر مسلمان را به داوری پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) خواند ، اما منافق زیر بار نرفت ، و او را به داوری «کعب بن اشرف یهودی» ! دعوت کرد (و حتی طبق بعضی از روایات صریحاً گفت : ممکن است «محمّد» در مورد ما عدالت را رعایت نکند ! ) آیات فوق نازل شد و سخت این گونه اشخاص را مورد سرزنش و مذمت قرار داد . (1)

دیگر این که : میان امیرمؤمنان «علی»(علیه السلام) و «عثمان» (یا طبق روایتی میان آن حضرت و «مغیره بن وائل») بر سر زمینی که از علی(علیه السلام) خریداری کرده بود ، و سنگ هائی از آن بیرون آمد ، و خریدار می خواست آن را به عنوان معیوب بودن فسخ کند ، اختلافی در گرفت . علی(علیه السلام) فرمود : میان من و تو رسول اللّه(صلی الله علیه وآله) داوری کند ، اما «حکم بن ابی العاص» که از منافقان بود ، به خریدار گفت :

این کار را مکن ! چرا که اگر نزد پسر عموی او یعنی پیامبر بروی

، مسلماً به نفع او داوری خواهد کرد ! آیه فوق نازل شد و او را سخت نکوهش کرد . (2)

وَعَدَ اللّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الاَْرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضی لَهُمْ وَلَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً یَعْبُدُونَنِی لا یُشْرِکُونَ بِی شَیْئاً وَ مَنْ کَفَرَ بَعْدَ ذلِکَ فَأُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ

خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند وعده می دهد که قطعاً آنان را حکمران روی زمین خواهد کرد ، همان گونه که پیشینیان آنها خلافت روی زمین را بخشید ; و دین و آئینی را که برای آنان پسندیده ، پا بر جا و ریشه دار خواهد ساخت ; و ترسشان را به امنیت و آرامش مبدل می کند ، آن چنان که تنها مرامی پرستند و چیزی را شریک من نخواهند ساخت . و کسانی که پس از آن کافر شوند ، آنها فاسقانند .

پی نوشتها