شان نزول آیات قرآن برگرفته از تفسیر نمونه صفحه 323

شأن نزول : مشکلات مسلمانان صدر اسلام

بسیاری از مفسران از جمله «سیوطی» در «اسباب النّزول» ، «طبرسی» در «مجمع البیان» ، «سیّد قطب» در «فی ظلال» و «قرطبی» در تفسیر خود (با تفاوت مختصری) در شأن نزول این آیه چنین نقل کرده اند : «هنگامی که پیامبر(صلی الله علیه

وآله)و مسلمانان به مدینه هجرت کردند و انصار با آغوش باز آنها را پذیرا گشتند ، تمامی عرب بر ضد آنها قیام کردند ، و آنچنان بود که آنها ناچار بودند اسلحه را از خود دور نکنند ، شب با سلاح بخوابند و صبح با سلاح بر خیزند (و حالت آماده باش دائم داشته باشند) ادامه این حالت بر مسلمانان سخت آمد .

بعضی این مطلب را آشکارا گفتند : تا کی این حال ادامه خواهد یافت؟

آیا زمانی فرا خواهد رسید که ما با خیال آسوده ، شب استراحت کنیم ، اطمینان و آرامش بر ما حکم فرما گردد ، و جز از خدا از هیچ کس نترسیم؟ آیه فوق نازل شد و به آنها بشارت داد که آری ، چنین زمانی فرا خواهد رسید» . (1)

إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ آمَنُوا بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ وَ إِذا کانُوا مَعَهُ عَلی أَمْر جامِع لَمْ یَذْهَبُوا حَتّی یَسْتَأْذِنُوهُ إِنَّ الَّذِینَ یَسْتَأْذِنُونَکَ أُولئِکَ الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ فَإِذَا اسْتَأْذَنُوکَ لِبَعْضِ شَأْنِهِمْ فَأْذَنْ لِمَنْ شِئْتَ مِنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمُ اللّهَ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ

لا تَجْعَلُوا دُعاءَ الرَّسُولِ بَیْنَکُمْ کَدُعاءِ بَعْضِکُمْ بَعْضاً قَدْ یَعْلَمُ اللّهُ الَّذِینَ یَتَسَلَّلُونَ مِنْکُمْ لِواذاً فَلْیَحْذَرِ الَّذِینَ یُخالِفُونَ عَنْ أَمْرِهِ أَنْ تُصِیبَهُمْ فِتْنَهٌ أَوْیُصِیبَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ

أَلا إِنَّ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ الاَْرْضِ قَدْ یَعْلَمُ ما أَنْتُمْ عَلَیْهِ وَ یَوْمَ یُرْجَعُونَ إِلَیْهِ فَیُنَبِّئُهُمْ بِما عَمِلُوا وَ اللّهُ بِکُلِّ شَیْء عَلِیمٌ

مؤمنان واقعی کسانی هستند که به خدا و رسولش ایمان آورده اند و هنگامی که در کار مهمی با او باشند ، بی اجازه او جائی نمی روند ، کسانی که از تو اجازه

می گیرند ، به راستی به خدا و پیامبرش ایمان آورده اند ، در این صورت ، هر گاه برای بعضی کارهای مهم خود از تو اجازه بخواهند ، به هر یک از آنان که می خواهی (و صلاح می بینی) اجازه ده ، و برایشان از خدا آمرزش بخواه که خداوند آمرزنده و مهربان است !