شان نزول آیات قرآن برگرفته از تفسیر نمونه صفحه 338

شأن نزول : پیشگوئی ، معجزه دیگر پیامبر(صلی الله علیه وآله)

مفسران بزرگ ، همگی اتفاق دارند که ، آیات نخستین این سوره ، بدین سبب نازل شد ، در آن هنگام که پیامبر(صلی الله علیه وآله) در «مکّه» بود ، و مؤمنان در اقلیت قرار داشتند ، جنگی میان «ایرانیان» و «رومیان» در گرفت ، و در این نبرد ایرانیان پیروز شدند .

«مشرکان مکّه» این را به فال نیک گرفتند ، و دلیل بر حقانیت شرک خود دانستند ! و گفتند : ایرانیان ، مجوسی هستند و مشرک (دوگانه پرست) اما رومیان مسیحی اند و اهل کتاب ، همان گونه که «ایرانیان» بر «رومیان» غلبه کردند ، پیروزی نهائی از آن شرک است و طومار اسلام به زودی پیچیده خواهد شد ، و ما پیروز می شویم .

گرچه این گونه ، نتیجه گیری ها پایه و مایه ای نداشت اما ، در آن جو و محیط برای تبلیغ در میان مردم جاهل ، خالی از تأثیر نبود ، لذا این امر ، بر مسلمانان گران آمد .

آیات فوق نازل شد و قاطعانه گفت : گرچه «ایرانیان» در این نبرد پیروز شدند ، اما چیزی نمی گذرد که از «رومیان» شکست خواهند خورد ، و حتی حدود زمان این پیشگوئی را نیز بیان داشته گفت : این امر فقط در طول چند سال به وقوع می پیوندد ! .

این پیشگوئی قاطع قرآن ، که از یکسو ، نشانه اعجاز این کتاب آسمانی و اتکاء آورنده آن ، به علم بی پایان پروردگار به عالم غیب است .

و از سوی دیگر ، نقطه مقابل تفأّل مشرکان بود ، مسلمانان را طوری دلگرم ساخت که می گویند حتی بعضی با مشرکان روی این مسأله ، شرط بندی مهمی کردند ! (آن روز هنوز حکم تحریم این گونه شرط بندی ها نازل نشده بود) . (1)

پی نوشتها

«مجمع البیان» ، ذیل آیات مورد بحث ; «بحار الانوار» ، ج 17 ، ص198 ; «المیزان» ، ج 16 ، ص162 .