شان نزول آیات قرآن برگرفته از تفسیر نمونه صفحه 364

در غالب تفاسیر نقل شده است : مردی از مشرکان ، به نام «ابی بن خلف» یا «امیه بن خلف» و یا «عاص بن وائل» قطعه استخوان پوسیده ای را پیدا کرد و گفت : با این دلیل محکم ، به مخاصمه با محمّد(صلی الله علیه وآله) برمی خیزم ، و سخن او را درباره معاد ابطال می کنم ، آن را برداشت و نزد پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) آمد (و شاید مقداری از آن را در حضور پیامبر نرم کرد و به روی زمین ریخت) و گفت : چه کسی می تواند این استخوان های پوسیده را از نو زنده کند (و کدام عقل

آن را باور می کند) .

آیات فوق و چهار آیه بعد از آن ، که مجموعاً هفت آیه را تشکیل می دهد نازل شد ، و پاسخ منطقی و دندان شکنی به او و همفکران او داد . (1)

پی نوشتها

شأن نزول : پاسخ دندان شکن به کفار قریش

در کتب تفسیر و حدیث ، شأن نزول های مشابهی برای آیات آغاز این سوره وارد شده است که به یکی از آنها که مشروح تر و جامع تر است در اینجا اشاره می کنیم و آن حدیثی است که مرحوم «کلینی» از امام باقر(علیه السلام) چنین نقل می کند :

«ابوجهل» و جماعتی از «قریش» نزد «ابوطالب» ، عموی پیامبر(صلی الله علیه وآله) آمده گفتند : فرزند برادرت ، ما را آزار داده ، و خدایان ما را نیز ناراحت ساخته است ! او را بخوان و به او دستور ده ، دست از خدایان ما بردارد ، تا ما هم ناسزا به خدای او نگوئیم !

«ابوطالب» ، کسی را خدمت پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرستاد ، هنگامی که پیامبر(صلی الله علیه وآله)وارد خانه شد ، و به اطراف اطاق نگاه کرد ، دید کسی جز مشرکان در کنار «ابوطالب» نیست ، گفت : السَّلاَمُ عَلَی مَنِ اتَّبَعَ الْهُدَی : «سلام بر کسانی که پیرو هدایتند» !

پس از آن نشست ، «ابوطالب» سخنان آنها را برای پیامبر(صلی الله علیه وآله) شرح داد .