شان نزول آیات قرآن برگرفته از تفسیر نمونه صفحه 369

أَ لَیْسَ اللّهُ بِکاف عَبْدَهُ وَ یُخَوِّفُونَکَ بِالَّذِینَ مِنْ دُونِهِ وَ مَنْ یُضْلِلِ اللّهُ فَما لَهُ مِنْ هاد وَ مَنْ یَهْدِ اللّهُ فَما لَهُ مِنْ مُضِلّ أَ لَیْسَ اللّهُ بِعَزِیز ذِی انْتِقام

آیا خداوند برای (نجات و دفاع از) بنده اش کافی نیست؟ ! اما آنها تو را از غیر او می ترسانند . و هر کس را خداوند گمراه کند ، هیچ هدایت کننده ای ندارد !

و هر کس را خدا هدایت کند ، هیچ گمراه کننده ای نخواهد داشت . آیا خداوند توانا و دارای مجازات نیست؟ !

پی نوشتها

شأن نزول : تهدید بر خشم بت ها

بسیاری از مفسران نقل کرده اند : بت پرستان «مکّه» پیامبر(صلی الله علیه وآله) را از خشم و غضب بت ها بر حذر می داشتند ، و می گفتند : از آنها بدگوئی مکن ، و بر خلاف آنها اقدام منما که تو را دیوانه می کنند و آزار می رسانند ! (آیه فوق نازل شد و به

آنها پاسخ گفت) . (1)

بعضی نیز نقل کرده اند : هنگامی که «خالد» به فرمان پیامبر(صلی الله علیه وآله) مأمور شکستن بت معروف «عُزّی» شد ، مشرکان گفتند : ای «خالد» ! بترس که خشم این بت شدید است ! (و تو را بیچاره می کند) «خالد» با تبری که در دست داشت محکم بر بینی آن بت کوبید ، و آن را در هم شکست و گفت : کُفْراً لَکَ یا عُزّی ، لا سُبْحانَکَ سُبْحانَ مَنْ أَهانَکَ ، اِنِّی رَأَیْتُ اللّهَ قَدْ أَهانَکَ ! : «ناسپاسی بر تو باد ای عُزّی ! هرگز منزه نیستی ، منزّه کسی است که تو را موهون ساخته ! من دیدم خداوند تو را موهون ساخته است» . (2)

ولی داستان «خالد» که قاعدتاً بعد از فتح «مکّه» بوده ، نمی تواند از قبیل شأن نزول باشد ; چرا که تمام سوره «زمر» ، «مکّی» است ، بنابراین ممکن است از قبیل تطبیق بوده باشد .