شان نزول آیات قرآن برگرفته از تفسیر نمونه صفحه 392

خداوند سخن زنی را که درباره شوهرش به تو مراجعه کرده بود و به خداوند شکایت می کرد شنید (و تقاضای او را اجابت کرد) ; خداوند گفتگوی شما را با هم می شنید ; و خداوند شنوا و بیناست .

کسانی که از شما نسبت به همسرانشان «ظهار» می کنند (و می گویند : تو نسبت به من به منزله مادرم هستی) ، آنها هرگز مادرانشان نیستند ; مادرانشان تنهاکسانی اند که آنها را به دنیا آورده اند . آنها سخنی زشت و باطل می گویند ; و خداوند بخشنده و آمرزنده است !

کسانی که همسران خود را «ظهار» می کنند ، سپس از گفته خود باز می گردند ، باید پیش از آمیزش جنسی با هم ، برده ای را آزاد کنند ; این دستوری است که به آن

اندرز داده می شوید ; و خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است !

و کسی که توانائی (آزاد کردن برده ای) نداشته باشد ، دو ماه پیاپی قبل از آمیزش روزه بگیرد ; و کسی که این را هم نتواند ، شصت مسکین را اطعام کند ; این برای آن است که به خدا و رسولش ایمان بیاورید ; اینها مرزهای الهی است ; و کسانی که با آن مخالفت کنند ، عذاب دردناکی دارند !

شأن نزول : بر فرمان های خدا و پیامبر پیشی نگیرید

مفسران ، برای آیه نخست ، شأن نزول هائی ذکر کرده اند ، و برای آیات بعد شأن نزول های دیگری .

از جمله شأن نزول هائی که برای آیه نخست ذکر کرده اند ، این است : پیامبر(صلی الله علیه وآله) به هنگام حرکت به سوی «خیبر» می خواست کسی را به جای خود در «مدینه» نصب کند ، اما «عمر» شخص دیگری را پیشنهاد کرد ، آیه فوق نازل شد و دستور داد بر خدا و پیامبر ، پیشی مگیرید . (1)

بعضی دیگر گفته اند : جمعی از مسلمانان گاه گاه می گفتند : اگر چنین مطلبی درباره ما نازل می شد ، بهتر بود ، آیه فوق نازل گشت ، گفت : بر خدا و پیامبرش پیشی مگیرید . (2)

بعضی دیگر گفته اند : آیه ، اشاره به اعمال بعضی از مسلمانهاست ، که پاره ای از مراسم عبادات خود را پیش از موقع ، انجام دادند ، آیه فوق نازل شد ، و آنها را از این گونه کارها نهی کرد . (3)