شان نزول آیات قرآن برگرفته از تفسیر نمونه صفحه 424

پی نوشتها

1 . «مجمع البیان» ، ذیل آیه مورد بحث ; «بحار الانوار» ، ج 19 ، ص162 ; «تفسیر ثعالبی» ، ج 5 ، ص410 .
2 . «مجمع البیان» ، ذیل آیه مورد بحث ; «نور الثقلین» ، ج 5 ، ص285 .
3 . «مجمع البیان» ، ذیل آیه مورد بحث .

شأن نزول : به عهد و پیمان منافقان اعتماد نکنید

بعضی از مفسران ، شأن نزولی برای آیات فوق نقل کرده اند که خلاصه اش چنین است :

جمعی از منافقان «مدینه» ، مانند «عبداللّه بن اُبَیّ» و یارانش ، مخفیانه کسی را به سراغ یهود «بنی نضیر» فرستاده گفتند : شما محکم در جای خود بایستید ، از خانه های خود بیرون نروید ، و دژهای خود را محکم سازید ، ما دو هزار نفر یاور از قوم خود و دیگران داریم و تا آخرین نفس ، با شما هستیم ، طایفه «بنی قریظه» و سایر هم پیمان های شما از قبیله «غطفان» نیز با شما همراهی می کنند .

همین امر سبب شد که ، یهود «بنی نضیر» بر مخالفت پیامبر(صلی الله علیه وآله) تشویق

شوند ، اما در این هنگام یکی از بزرگان «بنی نضیر» به نام «سلام» به «حُیَیّ بن اخطب» که سرپرست برنامه های «بنی نضیر» بود گفت : اعتنائی به حرف «عبداللّه بن ابی» نکن ، او می خواهد تو را تشویق به جنگ محمّد(صلی الله علیه وآله) کند ، خودش در خانه بنشیند ، و شما را تسلیم حوادث نماید «حیی» گفت : ما جز دشمنی محمّد(صلی الله علیه وآله) و پیکار با او ، چیزی را نمی شناسیم ، «سلام» در پاسخ او گفت : به خدا سوگند من می بینم ، سرانجام ما را از این سرزمین بیرون می کنند ، و اموال و شرف ما بر باد می رود ، کودکان ما اسیر ، و جنگجویان ما کشته می شوند . (1) آیات فوق ، سرانجام این ماجرا را بازگو می کند .

بعضی معتقدند : این آیات قبل از ماجرای یهود «بنی نضیر» نازل شده و حکایت از حوادث آینده این ماجرا می کند ، و به همین دلیل ، آن را از خبرهای غیبی قرآن می شمرند .