شان نزول آیات قرآن برگرفته از تفسیر نمونه صفحه 428

وَ إِنْ فاتَکُمْ شَیْءٌ مِنْ أَزْواجِکُمْ إِلَی الْکُفّارِ فَعاقَبْتُمْ فَآتُوا الَّذِینَ ذَهَبَتْ أَزْواجُهُمْ مِثْلَ ما أَنْفَقُوا وَ اتَّقُوا اللّهَ الَّذِی أَنْتُمْ بِهِ مُؤْمِنُونَ

ای کسانی که ایمان آورده اید ! هنگامی که زنان با ایمان به عنوان هجرت نزد شما آیند ، آنها را آزمایش کنید خداوند به ایمانشان آگاه تر است هرگاه آنان را مؤمن یافتید ، آنها را به سوی کفار بازنگردانید ; نه آنها برای کفار حلالند و نه کفار برای آنها حلال ; و آنچه را همسران آنها (برای ازدواج با این زنان) پرداخته اند به آنان بپردازید ; و گناهی بر شما نیست که با آنها ازدواج کنید هرگاه مَهرشان را به آنان بدهید . و زنان کافر را در همسری خود نگه ندارید حق دارید مَهری را که پرداخته اید مطالبه کنید آن گونه که آنها حق دارند مَهر (زنانشان را) مطالبه کنند ; این حکم خداوند است که در میان شما حکم می کند ، و خداوند دانا و حکیم است !

و اگر بعضی از

همسران شما به سوی کفار بازگردند و شما در جنگی بر آنان پیروز شدید و غنائمی گرفتید ، به کسانی که همسرانشان رفته اند ، همانند مَهری راکه پرداخته اند بدهید ; و از (مخالفت) خداوندی که همه به او ایمان دارید بپرهیزید !

پی نوشتها

شأن نزول : از مواد صلح نامه حدیبیه

جمعی از مفسران ، در شأن نزول این آیات چنین آورده اند : رسول خدا(صلی الله علیه وآله)در «حدیبیه» با مشرکان «مکّه» پیمانی امضاء کرد که ، یکی از مواد پیمان این بود :

هر کس از اهل «مکّه» به مسلمانان بپیوندد او را بازگردانند ، اما اگر کسی از مسلمانان ، اسلام را رها کرده به «مکّه» بازگردد ، می توانند او را برنگردانند .

در این هنگام ، زنی به نام «سبیعه» اسلام را پذیرفت ، و در همان سرزمین «حدیبیه» به مسلمانان پیوست ، همسرش خدمت پیامبر(صلی الله علیه وآله) آمده گفت : ای محمّد ! همسرم را به من بازگردان ; چرا که این یکی از مواد پیمان ما است ، و هنوز مرکب آن خشک نشده ، آیه فوق نازل شد و دستور داد زنان مهاجر را امتحان کنند (ابن عباس می گوید : امتحانشان به این بود که باید سوگند یاد کنند