شان نزول آیات قرآن برگرفته از تفسیر نمونه صفحه 434

آیه فوق نازل شد و آنها را از قبول این گونه پیشنهادها و اطاعت فرزندان و زنان در این زمینه ها برحذر داشت .

اما ، بعضی دیگر اعتنا نمی کردند و می رفتند ، ولی به خانواده خود می گفتند : به خدا اگر با ما هجرت نکنید و بعداً در (دار الهجره) «مدینه» نزد ما آئید ، ما مطلقاً به شما اعتنا نخواهیم کرد ، ولی به آنها دستور داده شد که هر وقت خانواده آنها به آنها پیوستند ، گذشته را فراموش کنند و جمله «وَ إِنْ تَعْفُوا وَ تَصْفَحُوا وَ تَغْفِرُوا فَإِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ» ناظر به همین معنی است . (1)

پی نوشتها

شأن نزول : توطئه همسران پیامبر(صلی الله علیه وآله)

در شأن نزول آیات فوق ، روایات زیادی در کتب تفسیر ، حدیث و تاریخ شیعه و اهل سنت نقل شده است ، که ما از میان آنها آنچه مشهورتر و مناسب تر به نظر می رسد انتخاب کرده ایم و آن این که :

پیامبر(صلی الله علیه وآله) گاه که نزد «زینب بنت جحش» (یکی از همسرانش) می رفت «زینب» او را نگاه می داشت و از عسلی که تهیه کرده بود خدمت پیامبر (صلی الله علیه وآله)می آورد ، این سخن به گوش «عایشه» رسید ، بر او

گران آمد ، می گوید : من با «حفصه» (یکی دیگر از همسران پیامبر(صلی الله علیه وآله)) قرار گذاشتیم هر وقت پیامبر(صلی الله علیه وآله) نزد یکی از ما آمد ، فوراً بگوئیم آیا صمغ «مغافیر» خورده ای؟ ! («مغافیر» صمغی بود که یکی از درختان «حجاز» به نام «عرفط» (بر وزن هرمز) تراوش می کرد و بوی نامناسبی داشت) و پیامبر(صلی الله علیه وآله) مقیّد بود که هرگز بوی نامناسبی از دهان یا لباسش شنیده نشود ، بلکه به عکس ، اصرار داشت همیشه خوشبو و معطر باشد !

به این ترتیب ، روزی پیامبر(صلی الله علیه وآله) نزد «حفصه» آمد ، او این سخن را به پیامبر(صلی الله علیه وآله)گفت ، حضرت فرمود : من «مغافیر» نخورده ام ، بلکه عسلی نزد «زینب بنت جحش» نوشیدم ، و من سوگند یاد می کنم که دیگر از آن عسل ننوشم (نکند زنبور آن عسل ، روی گیاه نامناسبی و احتمالاً «مغافیر» نشسته باشد) ولی ، این سخن را به کسی مگو (مبادا به گوش مردم برسد ، و بگویند : چرا پیامبر غذای حلالی را بر خود تحریم کرده؟ و یا از کار پیامبر در این مورد و یا مشابه آن تبعیت کنند ، و یا به گوش «زینب» برسد و دل شکسته شود) .

اما او سرانجام این راز را افشا کرد ، و بعداً معلوم شد ، اصل این قضیه توطئه ای بوده است ، پیامبر(صلی الله علیه وآله) سخت ناراحت شد ، آیات فوق نازل گشت و ماجرا را چنان پایان داد که ، دیگر این گونه کارها در درون خانه