شان نزول آیات قرآن برگرفته از تفسیر نمونه صفحه 464

شأن نزول : وای بر کم فروشان !

«ابن عباس» می گوید : هنگامی که پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله) وارد «مدینه» شد بسیاری از مردم سخت آلوده کم فروشی بودند ، خداوند این آیات را نازل کرد و آنها پذیرفتند : و بعد از آن کم فروشی را ترک کردند . (1)

در حدیث دیگری آمده است : بسیاری از اهل «مدینه» تاجر بودند و در کار خود کم فروشی می کردند ، و بسیاری از معاملات آنها معاملات حرام بود ، این آیات نازل شد ، و پیامبر(صلی الله علیه وآله) آنها را برای اهل «مدینه» تلاوت فرمود ، سپس افزود : خَمْسٌ بِخَمْس : «پنج چیز در برابر پنج چیز است» !

عرض کردند : ای رسول خدا : کدام پنج در مقابل کدام پنج است؟ !

فرمود :

ما نَقضَ قَوْمٌ الْعَهْدَ إِلاّ سَلَّطَ اللّهُ عَلَیْهِمْ عَدُوَّهُمْ ! وَ ما حَکَمُوا بِغَیْرِ ما أَنْزَلَ اللّهُ إِلاّ فَشا فِیْهِمُ الْفَقْرُ

! وَ ما ظَهَرَتْ فِیْهِمُ الْفاحِشَهُ إِلاّ فَشا فِیْهِمُ الْمَوْتُ ! وَ لا طَفَّفُوا الْکَیْلَ إِلاّ مُنِعُوا النَّباتَ وَ أُخِذُوا بِالسِّنِیْنَ ! وَ لا مَنَعُوا الزَّکاتَ إِلاّ حُبِسَ عَنْهُمُ الْمَطَرُ ! :

«هیچ قومی عهدشکنی نکردند ، مگر این که خداوند دشمنانشان را بر آنها مسلط ساخت .

هیچ جمعیتی به غیر حکم الهی حکم نکردند ، مگر این که فقر در میان آنها زیاد شد .

در میان هیچ ملتی فحشاء ظاهر نشد ، مگر این که مرگ و میر در میان آنها فراوان گشت !