شان نزول آیات قرآن برگرفته از تفسیر نمونه صفحه 71

و روز را در شب ; و زنده را از مرده بیرون می آوری ، و مرده را از زنده ; و به هر کس بخواهی ، بدون حساب ، روزی می بخشی .

پی نوشتها

شأن نزول : پیروزی بر ایران و روم

مفسر معروف «طبرسی» در «مجمع البیان» دو شأن نزول برای آیه اوّل ذکر کرده است که هر دو یک حقیقت را تعقیب می کنند :

1 هنگامی که پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله) «مکّه» را فتح نمود ، به مسلمانان نوید داد که : به زودی کشورهای ایران و روم نیز زیر پرچم اسلام قرار خواهند گرفت ، منافقان که دل هایشان به نور ایمان روشن نشده بود ، و روح اسلام را درک نکرده بودند ، این مطلب را اغراق آمیز تلقی کرده و با تعجب گفتند : محمّد(صلی الله علیه وآله) به «مدینه» و «مکّه» قانع نیست و طمع در فتح ایران و روم دارد در این هنگام ، آیه اوّل نازل شد . (1)

2 هنگامی که پیغمبر گرامی(صلی الله علیه وآله) به اتفاق مسلمانان مشغول حفر خندق در اطراف «مدینه» بود و با نظم خاصی مسلمانان ، گروه ، گروه با سرعت و جدیت ، مشغول حفر خندق بودند تا پیش از رسیدن سپاه دشمن ، این وسیله دفاعی ، تکمیل گردد ، ناگهان در میان خندق

سنگ سفید بزرگ و سختی پیدا شد که مسلمانان از شکستن و حرکت دادن آن عاجز ماندند .

«سلمان» به حضور پیامبر(صلی الله علیه وآله) رسید و جریان را عرض کرد ، پیامبر(صلی الله علیه وآله) وارد خندق شد ، کلنگ را از «سلمان» گرفت و محکم بر سنگ فرود آورد ، از برخورد کلنگ با سنگ ، جرقه ای جستن کرد ، پیامبر(صلی الله علیه وآله) تکبیر فتح و پیروزی گفت .

مسلمانان نیز با او هم صدا شده و آهنگ تکبیر در همه جا پیچید .