موعظه: راه پیشگیری از نفو ذ شیطان در دل انسان صفحه 235

« محبّت » ارجمند از دیدگاه « عقل » و « شرع » این نوع از محبّت است !

بنابراین باید توجّه کامل به این حقیقت داشت، و آن را با جّد تمام باور نمود که آن نوع از « محبّت » در نظر خدا و اولیاء خدا ارجمند و دارای اعتبار است که براساس معرفت صحیح مستند به موازین « عقل » و « شرع » استوار باشد؛ وگرنه محبّت جاهلانه نشأت گرفته از احساسات بی حساب دور از منطق «عقل» و « شرع » از نظر حقّ و اولیاء حقّ، ارزش و اعتباری نخواهد داشت.

عواطف و احساسات تحت نظر « عقل » و « شرع » باید تعدیل گردد

البتّه در این حقیقت، تردیدی نیست که موضوع عواطف و احساسات، در تربیت انسان و سوق وی به سوی صلاح و کمال و سعادت، تأثیر بسیار عظیم و شایان توّجه دارد، و جدّا یک عامل بزرگ حیاتی است که بدون آن زندگی آدمی یک زندگی خشک خالی از هرگونه لطافت و شور و شوق و عشق و صفا خواهد بود، و قهرا لذّت و حلاوتی نخواهد داشت.

اساسا مسئله ایمان به « مبدأ » و « معاد » و عشق ورزیدن به اولیاء حقّ، و بیزاری جستن از دشمنان آنان نیز ، از مقوله « عاطفه » است، و نشأت گرفته از جوشش چشمه دل.

آری، این حقیقتی است غیرقابل انکار؛ امّا آن چه که مهمّ است و در بحث ما، مورد نظر است ، این است که این نیروی عظیم حیاتی یعنی عواطف و احساسات بشری، باید تحت تعدیل « عقل » و هدایت « شرع » قرار گیرد ، تا به ضلالت و انحراف از مسیر حقّ، کشیده نشود.

تحریک « عقول »، بیش از تحریک « عواطف » باید در نظر گرفته شود

لذا ما (متصدّیان مقام ارشاد مردم) موظّفیم، در مجالس ارشادی خود، تحریک عقول و تنبیه افکار مردم را بیش از تحریک عواطف شان، وجهه همّت خویش قرار داده و چشمه های احساسات شان را در فضای منّور و نور چراغ عقل شان به جوشش درآوریم ، و جدّا به آنها بفهمانیم که ارزش اعمال انسان در پیشگاه حضرت حقّ و روز جزا، به میزان « عقل » و « درایت » وی به حساب آورده می شود.