میقات حج-جلد 71 صفحه 81

تاریخ بنای کعبه‌

مبارک علی هندی/ حسین واثقی

چند نکته در باره این رساله:

از این رساله دو نسخه خطّی یافتیم؛ «نسخه ملک» و «نسخه هند»

نخستین نسخه، در کتابخانه ملّی ملک تهران به شماره 3746 ثبت گردیده و در صفحه 35 جلد هفتم فهرست آن کتابخانه معرفی شده است. این نسخه در 16 جمادی الآخر سال 1254 ق. در مکه مکرمه به صورت کتاب چاپ گردیده، گرچه چند سطر از آغاز و سطوری از لابلای نسخه افتادگی دارد اما نسبت به نسخه دوم کامل‌تر است؛ زیرا بخشی از آخر رساله در نسخه ملک آمده که در نسخه هند نیامده است.

در فهرست ملک آن را «رساله‌ای در تاریخ کعبه و مسجدالحرام» نامیده‌اند و از مؤلف آن نامی به میان نیامده است.

دومین نسخه، در کتابخانه «الجامعه الإسلامیه» در علیگر هند، از کتب مولانا آزاد، به شماره.

97332 /83 G .H

ثبت شده است و «تاریخ بنای کعبه» نام دارد و تألیف مبارک علی هندی دانسته شدهکه در سال 1281 قو کتابت شده و به لطف دانشور گرامی آقای علی صدرایی خوئی میکرو فیلم آن در اختیارم قرار گرفت. شور بختانه هیچ یک از دو نسخه کامل نیستند و ما با تلفیق آن دو نسخه، متن زیر را به شما گرامیان تقدیم می‌کنیم.

از نکات دیگر در باره این نسخه، که سزامند یادآوری است:

- قلم نویسنده استوار و محکم است.

- کلماتی مانند: «درین»، «همون»، «فروعست»، «اسمیعل» و «بِست» در آن به کار رفته که آنها را به شکل: «در این»، «همان»، «فروع است»، «اسماعیل» و «بیست» آوردیم.

- «شادِرْوان» را که واژهای است فارسی و به هنگام تعریب «شاذِرْوان» شده، به