- مقدمه معاونت آموزش و تحقیقات 1
- مقدمه مترجم 5
- اشاره 7
- پیشگفتار 7
- ماجرای تجدید بنای کعبه 8
- اهداف نورانی 10
- شعارهای وحدت 11
- اسامی کعبه در قرآن 11
- حل مشکل: 18
- فضیلت نماز در مسجدالحرام 19
- مسجدالنبی ص و تحولّات ساختمانی آن 19
- چگونگی به وجود آمدن مسجدالحرام و اهمیّت آن 19
- فضیلت نماز در مسجدالرّسول 21
- استحباب زیارت رسول خدا صلیالله علیه وآله 21
- اهمیت حرم 22
- حدود مکه 22
- چه کسی حدود را معیّن کرد؟ 22
- حدّ حرم مکّه مکرّمه: 22
- اجمالی از احکام حرم 23
- حدود حرم نزد شیعه 23
- حدّ حرم نبوی ص کدامست؟ 24
- آیا صید کردن از حرم مدینه جایز است یا نه؟ 25
- مکّه یا مدینه، کدام یک افضل هستند؟ 26
- ادلّه وجوب حج: 28
- اقسام حج: 28
- کتاب حج 28
- اشاره 28
- بر چه کسانی حجّ واجب است؟ 29
- شرائط صحّت حج 30
- دو مسأله در حج کودک: 31
- شرائط وجوب حجّ 32
- مقصود اصلی از این واژهها چیست؟ 33
- آیا استطاعت عقلی است یا شرعی و ...؟ 33
- دو فرع لازم: 34
- دفاع از فتوا: 35
- فوریت وجوب حج: 35
- فروعات استطاعت: 36
- مسائل نیابت 43
- شرائط حج نیابتی: 44
- فروعات حج نیابتی 46
- اشاره 48
- عمره: 48
- 1 معنای لغوی و شرعی عمره: 49
- 2 اهمیّت عمره مفرده: 49
- 3 و 4 اقسام عمره و فرق آنها: 50
- 7 حکم عمره مفرده: 51
- 6 شرائط عمره مفرده: 51
- 5 چگونگی خروج از احرام در عمره مفرده 51
- 8 افعال عمره 53
- تکمیل: 54
- اشاره 56
- اقسام حج و اموری در آن 56
- اقسام میقات: 60
- مواقیت احرام: 60
- مسائلی در میقات: 62
- احرام و مسائل آن: 66
- مکان نیّت: 67
- لبّیک گفتن: 68
- مسائلی در تلبیه: 69
- دو جامه احرام 69
- مسائل لباس احرام 70
- محرمات احرام 72
- مسائل لازم: 77
- نکات تکمیلی بحث: 92
- اشاره 93
- احکام طواف 93
- انواع طواف 94
- شرائطی که خارج از حقیقت طواف هستند: 98
- شرائط داخل در حقیقت طواف: 101
- نماز طواف: 104
- مستحبات طواف: 105
- احکام طواف و مسائل آن 106
- مکروهات طواف 108
- اشاره 109
- سعی و احکام آن: 109
- کیفیت و شرائط سعی: 110
- مسائل سعی: 111
- نکاتی در احکام سعی 113
- مستحبات سعی 113
- تقصیر: 114
- وظیفه حاجی در عمره، حلق است یا تقصیر؟ 115
- تقصیر با چه چیز محقق میشود؟ 115
- حلق یا تقصیر، کدامیک؟ 116
- مسائل حلق و تقصیر: 117
- اشاره 119
- مسائل وقوف 119
- زمان وقوف در عرفه 120
- آیا وقوف رکن است یا نه؟ 120
- عرفه کجاست و چرا بدین نام معروف گشت؟ 120
- مسائل وقوف 121
- اقسام وقوف به عرفه و مشعر: 124
- وقوف به مزدلفه: 126
- اشاره 126
- آیا وقوف رکن است؟ 127
- نکاتی درباره مزدلفه: 127
- وجوب توقّف در مزدلفه: 127
- بیتوته در مزدلفه 129
- وقوف به مشعر بعد از طلوع فجر: 129
- زمان وقوف به مشعرالحرام: 130
- مستحبات وقوف به مشعر: 130
- مسائل لازم: 131
- رمی جمره عقبه: 133
- اشاره 133
- اعمال منی (رمی قربانی حلق و تقصیر) 133
- شرائط رمی: 135
- مسائل رمی: 135
- مستحبات رمی: 136
- هدی و اقسام آن: 136
- صفات هدی: 138
- هدی بر چه کسانی واجب است؟ 138
- مکان و زمان نحر یا ذبح: 139
- حکم گوشت قربانی: 140
- بدل و عوض هدی: 141
- وکالت در ذبح 142
- تقلید و اشعار: 142
- حلق و تقصیر: 143
- بیتوته در منی: 143
- مستحبات هدی: 143
- نکاتی در بیتوته: 144
- رمی جمرات در ایام تشریق: 145
- کیفیت رمی جمرات: 146
- رجوع به مکّه: 148
- طواف وداع: 149
- خاتمه: 149
- اشاره 150
- احکام مصدود و محصور: 150
- احکام محصور: 152
- حکم کسی که، حج از او فوت شود: 154
- فوت حج چگونه محقق میشود؟ 154
مقدمه معاونت آموزش و تحقیقات
بسم الله الرحمن الرحیم
«یکی دیگر از وظائف مهمّ، قضیه آشنا کردن مردم است به مسائل حجّ، آدم بسیار میبیند که حجّ میروند، زحمت میکشند، لکن مسأله حجّ را نمیدانند ..». امام خمینی رضوانالله تعالی علیه
حجّ نمایشی پرشکوه، از اوج رهایی انسان موحّد ازهمه چیز جز او، و عرصه پیکاری فرا راه توسن نفس، و جلوه بیمانندی از عشق و ایثار، و آگاهی و مسئولیت، در گستره حیات فردی و اجتماعی است. پس حجّ تبلور تمام عیار حقایق و ارزشهای مکتب اسلام است.
مؤمنان گرچه با این عبادت الهی، آشنایی دیرینه دارند، و هر سال با حضور شورانگیز از سراسر عالم، زنگار دل، با زلال زمزم توحید میزدایند، و با حضرت دوست تجدید میثاق میکنند، و گرچه میراث ادب و فرهنگ ما، مشحون از آموزههای حیاتبخش حجّ است، امّا هنوز ابعاد بیشماری از این فریضه مهمّ، ناشناخته و مهجور مانده است.
پیروزی انقلاب اسلامی، در پرتو اندیشههای تابناک امام خمینی
رضوانالله تعالی علیه حجّ را نیز همچون سایر معارف و احکام اسلامی، در جایگاه واقعی خویش نشاند، و سیمای راستین و محتوای غنی آن را نمایاند. امّا هنوز راهی دراز در پیش است، تا فلسفه و ابعاد و آثار و برکات حجّ، شناخته و شناسانده شود، و مؤمن حجّگزار با آگاهی و شعور دینی، بر آن مواقف کریمه، و مشاعر عظیمه، که محلّ هبوط ملائکه الله، و توقّف انبیا و اولیا بود، گام بگذارد.
در راستای تحقق این هدف بزرگ، بعثه مقام معظّم رهبری با الهام از اندیشههای والا و ماندگار امام راحل، احیاگر حجّ ابراهیمی قدّس سرّهالشّریف و بهرهگیری از رهنمودهای ارزشمند رهبر عزیز انقلاب اسلامی حضرت آیهالله خامنهای مدّظلّهالعالی با تأسیس معاونت آموزش و تحقیقات، تلاش میکند فصل جدیدی فراراه اندیشمندان مسلمان، و علاقمندان به فرهنگ حجّ، و زائران و راهیان حرمین شریفین بگشاید. از این رو در عرصه تحقیق و تألیف و ترجمه، آثار گوناگون پیرامون حقایق و