داستان‌ها و حکایت‌های حج صفحه 173

ادامه فرمود:

وای بر ابوحنیفه! با آزاد کردن کدامین برده به پاداش طواف کعبه و سعی بین صفا و مروه و فیض عرفه خواهد رسید؟ با آزادی کدامین برده به سرتراشی و رجم شیطان دست خواهد یافت؟ اگر فتوای او درست باشد، مردم می‌توانند حجّ خانه خدا را به تعطیلی بکشانند و اگر حجّ خانه خدا به تعطیلی بکشد، امام زمان موظّف می‌شود که فتوای ابوحنیفه را نقض کند و مردم را به سفر حجّ اجبار کند، چه خواهان سفر باشند یا نباشند؛ زیرا بنیاد خانه خدا را بر حجّ و زیارت نهاده‌اند.(1)

فواید سفر حج

هشام بن حکم می‌گوید: از امام صادق علیه السلام پرسیدم چه علتی بوده که خدا حج و طواف را برای بندگان خود واجب گردانیده است؟

حضرت فرمود: خدا بشر را آفرید و فواید انجام دستورات دین و مصلحت دنیوی آنان را بیان داشت. در برنامه حج- که جمعیت‌های شرق و غرب شرکت می‌کنند- یکدیگر را می‌شناسند، نژادهای مختلف از حمل و نقل و بازرگانی از شهرهای مختلف بهره‌مند می‌گردند. جمعیت‌هایی که به مکّه می‌آیند آثار رسول خدا صلی الله علیه و آله را درک می‌کنند و از وضع آن حضرت آگاه می‌شوند و آن حضرت را به خاطر می‌آورند و فراموش نمی‌کنند.(2)

نذر باطل

راوی می‌گوید: