- دیباچه 1
- مقدمه 3
- اشاره 8
- بخشاول: کلیات 8
- فصل اول: مفهومشناسی حج و مهدویت 9
- واژه حج 9
- واژه مهدویت 11
- دیرینگی کعبه و حج 12
- فصل دوم: دیرینگی حج و مهدویت 12
- حج، مأموریت همه انبیا 14
- دیرینگی مهدویت 15
- اشاره 19
- فصل سوم: رابطه حج و مهدویت 19
- ١. اتحاد و همگرایی 20
- رابطه کارکردگرایی 20
- رابطه تعاملی 25
- اشاره 27
- بخش دوم: حج و امامت 27
- فصل اول: جایگاه و نقش امام معصوم در حج 28
- اشاره 28
- تفصیل سهگانه ولایت 30
- نقش امام معصوم در حج 30
- جایگاه تکوینی امام در حج 31
- خلاصه بحث 37
- جایگاه تشریعی امام در تعالی حج 38
- تطهیر کعبه از پلیدیها 44
- اعلام برائت از مشرکان 49
- امام و حفاظت از بیتالله 51
- حج تجلیگاه علم امام 56
- فصل دوم: نقش تأثیرگذار حج در امامت 56
- اشاره 56
- حج تجلیگاه عظمت امام 57
- حج تجلیگاه معرفت به امام 60
- اشاره 66
- بخش سوم: حج دردورانغیبت 66
- اشاره 67
- فصل اول: شرایط صحت حج در دوران غیبت کبری 67
- معرفت به امام زمان (عج) ، شرط قبولی اعمال 69
- غفران در پرتو شناخت کعبه و امام 75
- پایبندی به ولایت امام زمان (عج) 80
- حج و اعلام پایبندی به ولایت 82
- پیروی از نایبان عام امام زمان (عج) 88
- نکتهها 90
- فصل دوم: شرایط کمال حج در دوران غیبت کبری 92
- احساس حضور امام زمان (عج) در موسم 92
- حکایات دیدار با امام زمان (عج) در موسم حج 98
- عنایت ویژه امام زمان (عج) به شیعیان در موسم حج 109
- اشاره 109
- ملاقات شیخ صدوق با امام زمان (عج) در خواب 109
- ملاقات سید بحرالعلوم با امام زمان (عج) در مکه 110
- همدمی حضرت خضر با امام زمان (عج) در حج 111
- اشاره 113
- بخش چهارم: نقش مکه در رخداد ظهور 113
- اشاره 114
- فصل اول: مکه محل ظهور و قیام حضرت مهدی (عج) 114
- شبهه 117
- پاسخ 118
- فرق ظهور با قیام 121
- مکه محل اجرای نخستین سخنرانی امام مهدی (عج) 125
- اشاره 127
- حجرالأسود، حجت و شاهد صدق امام (ع) 127
- گواهی حجرالأسود بر امامت امام سجاد (ع) 128
- حجرالأسود، حجت و شاهد امام زمان (عج) 130
- فصل دوم: مکه محل تجمع و بیعت یاران امام مهدی (عج) 132
- اشاره 132
- نتیجه سخن 143
- کتابنامه 145
را به من بشناسان؛ زیرا اگر تو حجتت را به من نشناسانی، از طریق دینم گمراه میشوم.(1)
امام صادق (ع) در این روایت دعایی را وظیفه مهم منتظران در دوران غیبت میداند که در آن اشاره به شناخت امام زمان (عج) شده است. شاید اختصاص پیدا کردن این دعا به دوران غیبت برای این باشد که در دوران پنهانزیستی امام، معرفت به او به سبب فقدان ظاهری ایشان سختتر از دورههای دیگر است. پس این راه سخت را همه ما باید بپیماییم. اما این مهم، برای کسانی که میخواهند برای انجام دادن مناسک حج قدم به سرزمین وحی بگذارند، ضرورتش بیشتر آشکار میشود؛ زیرا آنان به سرزمینی پا میگذارند که حجت خدا، امام زمان (عج) در آنجا حضور همه ساله دارد، و ناظر بر اعمال حجاج است. پس بر حاجیان، لازم و واجب است در این سفر معنوی مراقب اعمال و رفتار خود باشند.
غفران در پرتو شناخت کعبه و امام
در روایات برای انجام دادن حج آثاری را برشمردهاند که یکی از آنان، بخشش گناهان است. گفتنی است این اثر درباره شناخت امام نیز
1- إِنَّ لِلْغُلَامِ غَیْبَة قَبْلَ أَنْ یَقُومَ قَالَ قُلْتُ وَ لِمَ قَالَ یَخَافُ وَ أَوْمَأَ بِیَدِهِ إِلَی بَطْنِهِ ثُمَّ قَالَ یَا زُرَارَة وَ هُوَ المُنْتَظَرُ وَ هُوَ الَّذِی یُشَکُّ فِی وِلَادَتِهِ مِنْهُمْ مَنْ یَقُولُ مَاتَ أَبُوهُ بِلَا خَلَفٍ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَقُولُ حَمْلٌ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَقُولُ إِنَّهُ وُلِدَ قَبْلَ مَوْتِ أَبِیهِ بِسَنَتَیْنِ وَ هُوَ المُنْتَظَرُ غَیْرَ أَنَّ اللَهَ عَزَّ وَ جَلَّ یُحِبُّ أَنْ یَمْتَحِنَ الشِّیعَة فَعِنْدَ ذَلِکَ یَرْتَابُ المُبْطِلُونَ یَا زُرَارَة، قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ إِنْ أَدْرَکْتُ ذَلِکَ الزَّمَانَ أَی شَیءٍ أَعْمَلُ قَالَ یَا زُرَارَة إِذَا أَدْرَکْتَ هَذَا الزَّمَانَ فَادْعُ بِهَذَا الدُّعَاءِ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی نَفْسَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی نَفْسَکَ لَمْ أَعْرِفْ نَبِیَّکَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی رَسُولَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی رَسُولَکَ لَمْ أَعْرِفْ حُجَّتَکَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی حُجَّتَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی حُجَّتَکَ ضَلَلْتُ عَنْ دِینِی ؛ کافی، ج١، ص٣٣٧.