- دیباچه 1
- مقدمه 3
- اشاره 6
- فصل اوّل تعاون و همیاری در حج و آموزههای دینی 6
- تعاون و همیاری در حج 7
- اشاره 8
- تعاون در آموزههای دینی اسلام 8
- ١. دستور مستقیم قرآنی 9
- ٢. دستور غیر مستقیم قرآنی 13
- ٣. گفتار معصومین 14
- 4. رفتار معصومین (علیهم السلام) 16
- اشاره 20
- ١. تعاون و همیاری با همسفرها 20
- فصل دوم زمینهها و جلوههای تعاون و همیاری در حج و زیارت 20
- اشاره 20
- الف) همفکری و همراهی با همسفران 21
- ب) نینداختن مسئولیت به دوش دیگران 22
- ج) تحمّل ناسازگاریها 23
- د) کمک به زائران بیمار و سالمند 24
- ه) مراقبت از اموال همسفران 26
- و) کمک به فراگیری اعمال و عبادت همسفران 27
- ز) استفاده بهینه از امکانات سفر 28
- ح) رفع مشکلات مالی همسفران 29
- ط) همکاری در حفظ اسرار و لغزشهای یکدیگر 31
- ٢. همکاری با مسئولان کاروان 32
- اشاره 32
- ب) همکاری در اجرای برنامهها 33
- الف) حضور به موقع در جلسات آموزشی و توجیهی 33
- د) انجام وظایف محوّله 34
- ج) هماهنگی با مسئولان کاروان برای رفتن به مکانهای مذهبی و تاریخی 34
- ٣. همکاری با مسئولان هتل و خدمه 35
- الف) حضور به موقع در برنامۀ غذایی 35
- اشاره 35
- ج) یاری مسئولان و خدمۀ هتل در برنامههای مناسبتی 36
- ب) کمک به خدمه در منا و عرفات 36
- ه) احترام به خدمه و انتظار از آنان در حد توان 37
- د) پرهیز از ذخیرهسازی مواد غذایی 37
- و) کنترل و مراقبت از فرزندان و سالمندان 38
- 4. تعاون با زائران دیگر کشورها 39
- الف) کمک به حل مشکلات آنان در حد امکان 39
- اشاره 39
- ب) مراعات زائران در آمد و شد و انجام مناسک 40
- 5. یاریرسانی مذهب با اعمال شایسته 42
- فصل سوم آثار همیاری و تعاون در حج و زیارت 44
- ١. تسهیل و تسریع انجام امور 44
- اشاره 44
- ٢. ایجاد محبت و نوعدوستی 45
- ٣. برخورداری از پاداش الهی 46
- 4-بهترین استفاده از فرصت حج و عمره 47
- 5. تقویت روحیۀ مسئولیتپذیری در جامعه 48
- 6. ترویج روحیۀ خیر و نیکی با رفع مشکلات همدیگر 49
- ٧. ایجاد خاطرهای خوش از سفر 49
- ٨. امیدواری به دریافت کمک 50
- ٩. یافتن دوستان جدید 51
- فصل چهارم موانع گسترش فرهنگ تعاون در حج و زیارت 52
- ١. تنگنظری 52
- اشاره 52
- ٢. تکبرّ بیجا 53
- ٣. فخرفروشی 54
- 4. راحتطلبی 55
- 5. ندانستن آداب سفر 57
- 6. بیتفاوتی 58
- ٧. امتیازطلبی خواص 59
- ٨. بیبرنامگی مسئولان 62
- اشاره 63
- فصل پنجم راهکارهای گسترش فرهنگ تعاون در حج و زیارت 63
- ١. آموزش فرهنگ تعاون 63
- ٢. بهرهگیری از کارشناسان رشتۀ تعاون 64
- ٣. تحریک وجدان اخلاقی و مذهبی زائران 65
- 4. توجه به اصل تعاون و همیاری توسط مدیران و مسئولان کاروانها 66
- 5. تهیۀ بستههای فرهنگی مناسب درباره تعاون و همیاری 67
- نتیجهگیری پایانی 68
- کتابنامه 70
بیان کن. دوستانت را در پرداخت صدقات و خیرات همراهی کن. . . .(1)
ب) نینداختن مسئولیت به دوش دیگران
نباید موقعیت‌های اجتماعی و رده‌بندی‌های شغلی، مانع همیاری و همکاری همراهان در سفر باشد. همۀ افراد کاروان شایسته است، حتی در ساده‌ترین کارها با هم همکاری کنند؛ به‌ویژه اگر توانایی انجام کارهای خویش را دارند، نباید آن را به دوش دیگران بیندازند.
در سفرهای مذهبی افراد مخلص و فداکار بسیاری یافت می‌شوند که برای ذخیرۀ ثواب الهی، از هیچ کمکی دریغ نمی‌کنند؛ برای مثال: ساک‌های زائران را در اتوبوس می‌گذارند، آب و مواد غذایی را توزیع و پسمانده‌های آن را جمع می‌کنند، از وسایل زائران مراقبت می‌کنند، در حمل و نقل ساک‌ها کمک می‌کنند و. . . .
اما این خدمتگزاری‌ها هم نباید موجب آن شود که برخی زحمت خود را به دوش آنها بیندازند. در این مورد حکایتی از رسول خدا (ص) نقل شده است که شنیدنی است. آورده‌اند:
روزی در خدمت پیامبر (ص) سخن از مردی به میان آمد که مدام در طول سفر به عبادت مشغول بود.
1- وسایل الشیعه، ج٨، ص٣٢٣؛ بحارالانوار، ج٧۶، ص٢٧٠.