- دیباچه 1
- مقدمه 3
- فصل اوّل تعاون و همیاری در حج و آموزههای دینی 6
- اشاره 6
- تعاون و همیاری در حج 7
- اشاره 8
- تعاون در آموزههای دینی اسلام 8
- ١. دستور مستقیم قرآنی 9
- ٢. دستور غیر مستقیم قرآنی 13
- ٣. گفتار معصومین 14
- 4. رفتار معصومین (علیهم السلام) 16
- اشاره 20
- فصل دوم زمینهها و جلوههای تعاون و همیاری در حج و زیارت 20
- ١. تعاون و همیاری با همسفرها 20
- اشاره 20
- الف) همفکری و همراهی با همسفران 21
- ب) نینداختن مسئولیت به دوش دیگران 22
- ج) تحمّل ناسازگاریها 23
- د) کمک به زائران بیمار و سالمند 24
- ه) مراقبت از اموال همسفران 26
- و) کمک به فراگیری اعمال و عبادت همسفران 27
- ز) استفاده بهینه از امکانات سفر 28
- ح) رفع مشکلات مالی همسفران 29
- ط) همکاری در حفظ اسرار و لغزشهای یکدیگر 31
- ٢. همکاری با مسئولان کاروان 32
- اشاره 32
- ب) همکاری در اجرای برنامهها 33
- الف) حضور به موقع در جلسات آموزشی و توجیهی 33
- ج) هماهنگی با مسئولان کاروان برای رفتن به مکانهای مذهبی و تاریخی 34
- د) انجام وظایف محوّله 34
- الف) حضور به موقع در برنامۀ غذایی 35
- اشاره 35
- ٣. همکاری با مسئولان هتل و خدمه 35
- ج) یاری مسئولان و خدمۀ هتل در برنامههای مناسبتی 36
- ب) کمک به خدمه در منا و عرفات 36
- د) پرهیز از ذخیرهسازی مواد غذایی 37
- ه) احترام به خدمه و انتظار از آنان در حد توان 37
- و) کنترل و مراقبت از فرزندان و سالمندان 38
- 4. تعاون با زائران دیگر کشورها 39
- الف) کمک به حل مشکلات آنان در حد امکان 39
- اشاره 39
- ب) مراعات زائران در آمد و شد و انجام مناسک 40
- 5. یاریرسانی مذهب با اعمال شایسته 42
- ١. تسهیل و تسریع انجام امور 44
- فصل سوم آثار همیاری و تعاون در حج و زیارت 44
- اشاره 44
- ٢. ایجاد محبت و نوعدوستی 45
- ٣. برخورداری از پاداش الهی 46
- 4-بهترین استفاده از فرصت حج و عمره 47
- 5. تقویت روحیۀ مسئولیتپذیری در جامعه 48
- ٧. ایجاد خاطرهای خوش از سفر 49
- 6. ترویج روحیۀ خیر و نیکی با رفع مشکلات همدیگر 49
- ٨. امیدواری به دریافت کمک 50
- ٩. یافتن دوستان جدید 51
- فصل چهارم موانع گسترش فرهنگ تعاون در حج و زیارت 52
- اشاره 52
- ١. تنگنظری 52
- ٢. تکبرّ بیجا 53
- ٣. فخرفروشی 54
- 4. راحتطلبی 55
- 5. ندانستن آداب سفر 57
- 6. بیتفاوتی 58
- ٧. امتیازطلبی خواص 59
- ٨. بیبرنامگی مسئولان 62
- ١. آموزش فرهنگ تعاون 63
- اشاره 63
- فصل پنجم راهکارهای گسترش فرهنگ تعاون در حج و زیارت 63
- ٢. بهرهگیری از کارشناسان رشتۀ تعاون 64
- ٣. تحریک وجدان اخلاقی و مذهبی زائران 65
- 4. توجه به اصل تعاون و همیاری توسط مدیران و مسئولان کاروانها 66
- 5. تهیۀ بستههای فرهنگی مناسب درباره تعاون و همیاری 67
- نتیجهگیری پایانی 68
- کتابنامه 70
سفر حج ابراهیم‌وار، وسوسه‌های شیطانی را از خود دور کند و با خودشکنی و پرهیز از تکبر، به هم‌نوعان خدمت کند و فراموش نکند که شیطان خود به دلیل تکبر از درگاه خدا رانده شد.
در این راستا، رفتار معصومین (علیهم السلام) ، چنان‌که در مباحث قبلی گذشت الگوی خوبی برای هر زائر است.
٣. فخرفروشی
متأسفانه در سال‌های اخیر، حج برای عده‌ای عامل بزرگی، فخرفروشی و راهی برای کسب اعتبار اجتماعی شده است. فخر فروشان نه تنها به فکر یاری دیگران نیستند، بلکه عرصه را برای کسانی که سال‌ها در انتظار تشرف‌اند نیز تنگ می‌کنند. این گروه نه در پی برآوردن خواسته پروردگار، که تسلیم قلب کوچک و هوا و هوس خویش‌اند و به‌جای اینکه از حج درس همیاری، همدردی و تعاون بیاموزند، به دنبال خودنمایی و فخرفروشی‌اند و با رفتارشان افراد کم‌توان را تحقیر می‌کنند.
البته گاه ممکن است رفتاری از زائری سربزند که با نیت کمک به زائران و خشنودی خدا باشد، ولی چون ناخواسته، باعث ایجاد چشم و هم‌چشمی یا شائبه فخرفروشی و خودنمایی می‌شود، باید از انجام دادن