- دیباچه 1
- پیشگفتار 4
- اشاره 7
- درس اول: جایگاه و اسرار حج 7
- 1. نامگذاری حج و حکمتها 7
- اشاره 12
- 2. جایگاه حج 12
- الف. وراثت بهشت 13
- ب. جهاد ضعیفان 15
- ج. انفاق برای حج 16
- الف. میهمان خدا (ضیف الله) 19
- اشاره 19
- 3. جایگاه حجگزار 19
- ب. باریافته خدا (وفد الله) 22
- ج. در ضمان الهی (ضمان الله) 23
- 4. حکمتها و آثار حج 26
- اشاره 26
- الف. تندرستی 27
- ب. رزق فراوان 28
- ج. شفاعت 30
- د. نور 31
- خلاصه درس 35
- خودآزمایی 37
- درآمد 38
- اشاره 38
- درس دوم: اسرار عرفانی کعبه 38
- 1. شروع ساختن کعبه 39
- اشاره 42
- 2. اسرار نامهای کعبه 42
- الف. کعبه 43
- ب. عتیق 45
- ج. بکّه 48
- 3. اسرار عرفانی کعبه 49
- اشاره 49
- اشاره 51
- الف. شکوه و عظمت کعبه 51
- مسخ گنهکار 51
- کشتن بیادب 52
- ب. فضل و رحمت 53
- اشاره 53
- برگزیده خدا 53
- آمرزش گناهان 55
- مصافحه با خدا 56
- نگاه به کعبه 58
- خلاصه درس 61
- خودآزمایی 65
- درآمد 66
- درس سوّم: اسرار عرفانی احرام 66
- اشاره 66
- اسرار احرام 67
- 1. دوری از معاصی 67
- 2. حرمت کعبه 68
- 3. جذبه 69
- 4. حضور 72
- 5. سفر معنوی 72
- اسرار میقات 75
- 1. کندن لباس معصیت 75
- 2. زیارت جمال خدا 77
- اسرار واجبات احرام 80
- 1. هجرت باطنی و اخلاص 81
- اسرار نیت 81
- 2. قصد تحول 82
- اسرار تلبیه 84
- 1. پاسخ به دعوت خدا 84
- 2. سکوت معصیت 88
- 3. هماهنگی با ابراهیم 89
- 4. زمزمه هستی 91
- الف) اسرار کندن لباس 93
- اشاره 93
- اسرار لباس احرام 93
- ب) اسرار پوشیدن لباس 97
- اشاره 98
- اسرار محرمات احرام 98
- 1. قلب زائر صید خدا 99
- 2. آینه و سرمه زینت 102
- 3. سایه و ذوب گناه 103
- 5. تجربه برادری 104
- 6. رحمت و آشتی 104
- خلاصه درس 105
- خودآزمایی 109
- اشاره 110
- درس چهارم: اسرار عرفانی طواف، نماز طواف، سعی و تقصیر 110
- اسرار طواف 111
- 1. تشبّه به فرشتگان 111
- درآمد 111
- 2. طهارت از شهود غیر 114
- 3. حدیث شمع و پروانه 116
- 4. هفت شهر عشق 117
- اسرار حجرالأسود 121
- 1. سنگ بهشتی 121
- 2. حضور در بهشت 122
- 3. علت سیاهی 123
- اشاره 125
- اسرار نماز طواف 125
- الف. نماز نیاز 126
- ب. نماز حضور 130
- ج. نماز ولایت 132
- اسرار سعی 134
- اشاره 134
- 1. طهارت درونی 137
- 2. شفاعت فرشتگان 138
- 3. محبوب خدا 139
- 5. امید هاجر 141
- 4. سعی ابراهیم (ع) 141
- 6. سرّ هروله 143
- سرّ سنگ صفا و مروه 144
- اشاره 144
- 1. سنگ و بیم 145
- 2. سنگ و حیات 145
- 3. سنگ و جمال و جلال 146
- 4. سنگ و تسبیح 147
- سرّ آغاز کردن از صفا 148
- سرّ تقصیر 149
- خلاصه درس 152
- خودآزمایی 157
- درآمد 159
- اشاره 159
- درس پنجم: اسرار عرفانی عرفات، مشعر، منی، رمی و قربانی 159
- سرّ ترویه 161
- 1. موقف معرفت و بصیرت 162
- اسرار عرفات 162
- 2. وادی شور و عشق 165
- 3. عرصات قیامت 167
- سرّ عصر عرفات 171
- اشاره 172
- اسرار عرفانی مشعر 172
- 1. شمیم رحمت 174
- 2. توشه تقوا 175
- اشاره 178
- اسرار رمی در سرزمین منی 178
- 1. راندن شیطان 179
- 2. ذخیره نور 181
- اسرار قربانی 182
- اشاره 182
- 1. تقوا و اخلاص 183
- 2. مهار نفس 186
- اسرار حلق 187
- سرّ وداع 189
- خلاصه درس 193
- خودآزمایی 197
- سرّ ختم حج به مدینه منوره 199
- درس ششم: فضائل مدینه منّوره 199
- اشاره 199
- 1. محبوب نبی (ص) 201
- شهر مدینه منوره 201
- 2. شهر خلیفه خدا 203
- فضائل مسجد النبی (ص) 205
- فضائل بقیع 210
- خلاصه درس 211
- خودآزمایی 214
- کتابنامه 215
نیست؛ نماز عین نیاز است؛ از این رو در دعایی که در نماز طواف آمده است، سرّ بندگی موج میزند.
امام حسین (ع) را در حال طواف خانه خدا دیدند. سپس نزد مقام ابراهیم (ع) آمد و نماز گزارد. آنگاه صورت بر مقام نهاد و شروع به گریه کرد و گفت: «بنده کوچک تو در آستان توست، خواهنده تو و بینوای تو در پیشگاه توست … » این را پیوسته تکرار میکرد.(1)
ب. نماز حضور
نماز انسان را به قربانگاه میبرد، نماز معراج بندگان خداست. به فرموده پیامبر (ص):
«الصَّلَاةُ قُرْبَانُ کُلِّ تَقِیّ».(2)
نماز مایه تقرب اهل تقواست.
نماز یاد خداست و یاد خدا آرامبخش دلها و جانهاست. قرآن از یک طرف فرمود: غایت نماز یاد حق است: (أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِکْرِی) (3)و از سوی دیگر فرمود: (أَلا بِذِکْرِ اللهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوب)، (4)بنابراین نماز روح و جان آدمی را به آسایش و آرامش واقعی نزدیک و نزدیکتر میکند. نماز نردبان سلوک به عالم نور، پلکان صعود به بام بهجت و سرور است. قیام در
1- ربیع الابرار، ج 2، ص 149
2- سفینة البحار، ج 2، ص 43
3- طه: 14
4- رعد: 28