درسنامه اسرار حج صفحه 143

می‌نگریست، ناگاه در زیر پای او چشمه‌ای جوشید؛ چشمه‌ای جاری و ابدی. و این‌گونه قصه سعی و زمزم ماندگار و ابدی شد و تا هماره تاریخ جاودان.

6. سرّ هروله‌

مستحب است پیاده سعی شود و از صفا تا مناره میانه، راه برود و از آن‌جا تا جایی که بازار عطاران است، تند برود و از آن‌جا تا مروه نیز آرام رود و در بازگشت هم همین‌گونه عمل کند. به بیان دیگر هروله میان دو شاخص (دو چراغ سبز) از مستحبات این رکن حج است. برای هروله سرّی و رازی بیان شده است. سرّ هروله از یک‌سو فرار شیطان و از سوی دیگر شتاب گرفتن به سوی خداست. از امام صادق (ع) در این‌باره حدیثی نقل شده است:

«صَارَ السَّعْیُ بَیْنَ الصَّفَا وَ الْمَرْوَةِ لِانَّ إِبْرَاهِیمَ (ع) عَرَضَ لَهُ إِبْلِیسُ فَأَمَرَهُ جَبْرَئِیلُ (ع) فَشَدَّ عَلَیْهِ فَهَرَبَ مِنْهُ فَجَرَتْ بِهِ السُّنَّةُ یَعْنِی بِهِ الْهَرْوَلَةَ».(1)

سعی میان صفا و مروه از آن جهت واجب شد که شیطان، خود را به حضرت ابراهیم (ع) نشان داد. جبرئیل (ع) به آن حضرت دستور داد که به او حمله کند، شیطان هم گریخت. از این رو سنت هروله قرار داده شد.

پس هروله سعی به معنای حمله به ابلیس و اعوان و انصار اوست و