- دیباچه 1
- پیشگفتار 4
- اشاره 7
- درس اول: جایگاه و اسرار حج 7
- 1. نامگذاری حج و حکمتها 7
- اشاره 12
- 2. جایگاه حج 12
- الف. وراثت بهشت 13
- ب. جهاد ضعیفان 15
- ج. انفاق برای حج 16
- الف. میهمان خدا (ضیف الله) 19
- اشاره 19
- 3. جایگاه حجگزار 19
- ب. باریافته خدا (وفد الله) 22
- ج. در ضمان الهی (ضمان الله) 23
- 4. حکمتها و آثار حج 26
- اشاره 26
- الف. تندرستی 27
- ب. رزق فراوان 28
- ج. شفاعت 30
- د. نور 31
- خلاصه درس 35
- خودآزمایی 37
- درآمد 38
- اشاره 38
- درس دوم: اسرار عرفانی کعبه 38
- 1. شروع ساختن کعبه 39
- اشاره 42
- 2. اسرار نامهای کعبه 42
- الف. کعبه 43
- ب. عتیق 45
- ج. بکّه 48
- 3. اسرار عرفانی کعبه 49
- اشاره 49
- اشاره 51
- الف. شکوه و عظمت کعبه 51
- مسخ گنهکار 51
- کشتن بیادب 52
- ب. فضل و رحمت 53
- اشاره 53
- برگزیده خدا 53
- آمرزش گناهان 55
- مصافحه با خدا 56
- نگاه به کعبه 58
- خلاصه درس 61
- خودآزمایی 65
- درآمد 66
- اشاره 66
- درس سوّم: اسرار عرفانی احرام 66
- اسرار احرام 67
- 1. دوری از معاصی 67
- 2. حرمت کعبه 68
- 3. جذبه 69
- 4. حضور 72
- 5. سفر معنوی 72
- اسرار میقات 75
- 1. کندن لباس معصیت 75
- 2. زیارت جمال خدا 77
- اسرار واجبات احرام 80
- 1. هجرت باطنی و اخلاص 81
- اسرار نیت 81
- 2. قصد تحول 82
- اسرار تلبیه 84
- 1. پاسخ به دعوت خدا 84
- 2. سکوت معصیت 88
- 3. هماهنگی با ابراهیم 89
- 4. زمزمه هستی 91
- الف) اسرار کندن لباس 93
- اشاره 93
- اسرار لباس احرام 93
- ب) اسرار پوشیدن لباس 97
- اشاره 98
- اسرار محرمات احرام 98
- 1. قلب زائر صید خدا 99
- 2. آینه و سرمه زینت 102
- 3. سایه و ذوب گناه 103
- 5. تجربه برادری 104
- 6. رحمت و آشتی 104
- خلاصه درس 105
- خودآزمایی 109
- اشاره 110
- درس چهارم: اسرار عرفانی طواف، نماز طواف، سعی و تقصیر 110
- درآمد 111
- اسرار طواف 111
- 1. تشبّه به فرشتگان 111
- 2. طهارت از شهود غیر 114
- 3. حدیث شمع و پروانه 116
- 4. هفت شهر عشق 117
- 1. سنگ بهشتی 121
- اسرار حجرالأسود 121
- 2. حضور در بهشت 122
- 3. علت سیاهی 123
- اشاره 125
- اسرار نماز طواف 125
- الف. نماز نیاز 126
- ب. نماز حضور 130
- ج. نماز ولایت 132
- اسرار سعی 134
- اشاره 134
- 1. طهارت درونی 137
- 2. شفاعت فرشتگان 138
- 3. محبوب خدا 139
- 5. امید هاجر 141
- 4. سعی ابراهیم (ع) 141
- 6. سرّ هروله 143
- اشاره 144
- سرّ سنگ صفا و مروه 144
- 2. سنگ و حیات 145
- 1. سنگ و بیم 145
- 3. سنگ و جمال و جلال 146
- 4. سنگ و تسبیح 147
- سرّ آغاز کردن از صفا 148
- سرّ تقصیر 149
- خلاصه درس 152
- خودآزمایی 157
- اشاره 159
- درآمد 159
- درس پنجم: اسرار عرفانی عرفات، مشعر، منی، رمی و قربانی 159
- سرّ ترویه 161
- 1. موقف معرفت و بصیرت 162
- اسرار عرفات 162
- 2. وادی شور و عشق 165
- 3. عرصات قیامت 167
- سرّ عصر عرفات 171
- اشاره 172
- اسرار عرفانی مشعر 172
- 1. شمیم رحمت 174
- 2. توشه تقوا 175
- اشاره 178
- اسرار رمی در سرزمین منی 178
- 1. راندن شیطان 179
- 2. ذخیره نور 181
- اسرار قربانی 182
- اشاره 182
- 1. تقوا و اخلاص 183
- 2. مهار نفس 186
- اسرار حلق 187
- سرّ وداع 189
- خلاصه درس 193
- خودآزمایی 197
- سرّ ختم حج به مدینه منوره 199
- درس ششم: فضائل مدینه منّوره 199
- اشاره 199
- 1. محبوب نبی (ص) 201
- شهر مدینه منوره 201
- 2. شهر خلیفه خدا 203
- فضائل مسجد النبی (ص) 205
- فضائل بقیع 210
- خلاصه درس 211
- خودآزمایی 214
- کتابنامه 215
سرّ آغاز کردن از صفا
سرّ آن که سعی باید از صفا آغاز شود چیست؟ سرّ شروع کردن سعی از صفا این است که خداوند در قرآن از صفا آغاز کرده است و نام صفا را در ابتدا بیان نموده است. رسول خدا هنگام سعی از صفا شروع کرد و فرمود:
«ابْدَءُوا بِمَا بَدَأَ اللهُ بِهِ».(1)
از همانجا آغاز کنید که خدای سبحان آغاز کرد.
معاویةبنعمار از امام صادق (ع) نقل میکند:
«أَنَّ رَسُولَ اللهِ (ص) حِینَ فَرَغَ مِنْ طَوَافِهِ وَ رَکْعَتَیْهِ قَالَ: أَبْدَأُ بِمَا بَدَأَ اللهُ عَزَّوَجَلَّ بِهِ مِنْ إِتْیَانِ الصَّفَا إِنَّ اللهَ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ (إِنَّ الصَّفا وَ الْمَرْوَةَ مِنْ شَعائِرِ اللّه)».(2)
رسول خدا (ص) وقتی از طواف و دو رکعت نماز آن فراغت یافت فرمود: از جایی آغاز میکنم که خداوند آغاز کرده است، خداوند بزرگ میفرماید: «صفا و مروه از شعائر خداست».
آغازکردن از صفا در واقع رعایت ادب با خداست. ادب انواعی دارد؛ ادب شاگرد مقابل استاد، ادب فرزند برابر والدین یا ادب امت در برابر رسول خدا. اما مهمترین نوع ادب، ادب در برابر حضرت ربوبیت است. ادب با خدا را باید از ابراهیم (ع) آموخت. خلیلالله برای آنکه غفران و
1- تهذیبالأحکام، ج 1، ص 96؛ وسائل الشیعه، ج 9، ص 522، روایت 18259
2- فروع کافی، ج 4، ص 431، روایت 1