- دیباچه 1
- پیشگفتار 4
- اشاره 7
- درس اول: جایگاه و اسرار حج 7
- 1. نامگذاری حج و حکمتها 7
- اشاره 12
- 2. جایگاه حج 12
- الف. وراثت بهشت 13
- ب. جهاد ضعیفان 15
- ج. انفاق برای حج 16
- اشاره 19
- الف. میهمان خدا (ضیف الله) 19
- 3. جایگاه حجگزار 19
- ب. باریافته خدا (وفد الله) 22
- ج. در ضمان الهی (ضمان الله) 23
- 4. حکمتها و آثار حج 26
- اشاره 26
- الف. تندرستی 27
- ب. رزق فراوان 28
- ج. شفاعت 30
- د. نور 31
- خلاصه درس 35
- خودآزمایی 37
- درآمد 38
- اشاره 38
- درس دوم: اسرار عرفانی کعبه 38
- 1. شروع ساختن کعبه 39
- اشاره 42
- 2. اسرار نامهای کعبه 42
- الف. کعبه 43
- ب. عتیق 45
- ج. بکّه 48
- 3. اسرار عرفانی کعبه 49
- اشاره 49
- اشاره 51
- الف. شکوه و عظمت کعبه 51
- مسخ گنهکار 51
- کشتن بیادب 52
- ب. فضل و رحمت 53
- اشاره 53
- برگزیده خدا 53
- آمرزش گناهان 55
- مصافحه با خدا 56
- نگاه به کعبه 58
- خلاصه درس 61
- خودآزمایی 65
- درآمد 66
- درس سوّم: اسرار عرفانی احرام 66
- اشاره 66
- اسرار احرام 67
- 1. دوری از معاصی 67
- 2. حرمت کعبه 68
- 3. جذبه 69
- 4. حضور 72
- 5. سفر معنوی 72
- اسرار میقات 75
- 1. کندن لباس معصیت 75
- 2. زیارت جمال خدا 77
- اسرار واجبات احرام 80
- 1. هجرت باطنی و اخلاص 81
- اسرار نیت 81
- 2. قصد تحول 82
- اسرار تلبیه 84
- 1. پاسخ به دعوت خدا 84
- 2. سکوت معصیت 88
- 3. هماهنگی با ابراهیم 89
- 4. زمزمه هستی 91
- الف) اسرار کندن لباس 93
- اشاره 93
- اسرار لباس احرام 93
- ب) اسرار پوشیدن لباس 97
- اشاره 98
- اسرار محرمات احرام 98
- 1. قلب زائر صید خدا 99
- 2. آینه و سرمه زینت 102
- 3. سایه و ذوب گناه 103
- 5. تجربه برادری 104
- 6. رحمت و آشتی 104
- خلاصه درس 105
- خودآزمایی 109
- اشاره 110
- درس چهارم: اسرار عرفانی طواف، نماز طواف، سعی و تقصیر 110
- درآمد 111
- 1. تشبّه به فرشتگان 111
- اسرار طواف 111
- 2. طهارت از شهود غیر 114
- 3. حدیث شمع و پروانه 116
- 4. هفت شهر عشق 117
- اسرار حجرالأسود 121
- 1. سنگ بهشتی 121
- 2. حضور در بهشت 122
- 3. علت سیاهی 123
- اشاره 125
- اسرار نماز طواف 125
- الف. نماز نیاز 126
- ب. نماز حضور 130
- ج. نماز ولایت 132
- اسرار سعی 134
- اشاره 134
- 1. طهارت درونی 137
- 2. شفاعت فرشتگان 138
- 3. محبوب خدا 139
- 4. سعی ابراهیم (ع) 141
- 5. امید هاجر 141
- 6. سرّ هروله 143
- اشاره 144
- سرّ سنگ صفا و مروه 144
- 1. سنگ و بیم 145
- 2. سنگ و حیات 145
- 3. سنگ و جمال و جلال 146
- 4. سنگ و تسبیح 147
- سرّ آغاز کردن از صفا 148
- سرّ تقصیر 149
- خلاصه درس 152
- خودآزمایی 157
- درآمد 159
- اشاره 159
- درس پنجم: اسرار عرفانی عرفات، مشعر، منی، رمی و قربانی 159
- سرّ ترویه 161
- 1. موقف معرفت و بصیرت 162
- اسرار عرفات 162
- 2. وادی شور و عشق 165
- 3. عرصات قیامت 167
- سرّ عصر عرفات 171
- اشاره 172
- اسرار عرفانی مشعر 172
- 1. شمیم رحمت 174
- 2. توشه تقوا 175
- اشاره 178
- اسرار رمی در سرزمین منی 178
- 1. راندن شیطان 179
- 2. ذخیره نور 181
- اسرار قربانی 182
- اشاره 182
- 1. تقوا و اخلاص 183
- 2. مهار نفس 186
- اسرار حلق 187
- سرّ وداع 189
- خلاصه درس 193
- خودآزمایی 197
- سرّ ختم حج به مدینه منوره 199
- درس ششم: فضائل مدینه منّوره 199
- اشاره 199
- 1. محبوب نبی (ص) 201
- شهر مدینه منوره 201
- 2. شهر خلیفه خدا 203
- فضائل مسجد النبی (ص) 205
- فضائل بقیع 210
- خلاصه درس 211
- خودآزمایی 214
- کتابنامه 215
دعا را به زلال اشکها سیراب کرد، از خداوند دلی نزدیک خواست و با فریادِ درون، معرفت راستین و شور عشق را از او طلب کرد. و خدا به چنین بندهای مباهات میکند.
رسول خدا (ص) میفرماید:
«انَّ اللهَ تَطَوَّلَ عَلی اهْلِ عَرَفات یُباهِی بِهِمُ الْمَلائِکَةُ یَقُول: یا مَلائِکَتِی انْظُرُوا إلی عِبادِی شَعْثاً غَبْراً اقْبَلُوا یَضْرِبُونَ إلیّ مِنْ کُلِّ فَجٍّ عَمِیقٍ، فَاشْهَدَکُم إنِّی قَدْ اجِبْتُ دُعائَهُم وَ شَفِعْتُ رَغْبَتَهُم وَ وَهَبْتُ مُسیئَهُم لِمُحْسِنِهِم وَ اعْطَیْتُ مُحْسِنَهُم جَمِیعَ ما سَألَنِی، غَیْرَ التَّبِعاتِ الَّتِی بَیْنَهُمْ»(1)
خداوند بر اهل عرفات نعمت داده، بهوسیله آنان بر فرشتگان مباهات کرده، میفرماید: ای فرشتگان من، به بندگانم بنگرید، ژولیده و غبار آلود، از هر راه دوری راه سپرده و آمدهاند. شما را گواه میگیرم که دعایشان را مستجاب کرده خواستهشان را برآورم. خطاکارشان را به خاطر نیکوکارشان بخشیدم و به نیکوکارانشان هر چه را که از من خواستند عطا کردم، جز گناهانی را که میان خودشان دارند (حق الناس).
3. عرصات قیامت
حاجی در صحرای عرفات ازدحام خلق را میبیند که همه یکرنگ و
1- مسند ابی یعلی، ج 4، ص 147، روایت 4092؛ ربیع الابرار، ج 2، ص 840