حج 30 صفحه 1

اشاره

حج، عبادتی است که هر مسلمانی احکام و مقررات آن را به دقت پاس می‌دارد و مسئول درستی و نادرستی اعمال و مناسک خویش است. هر کسی تلاش می‌کند که از معارف و اسرار معنوی حج جرعه‌ای بنوشد و جانش را با آن سیراب کند. هر مؤمنی در این آیین با خدای خود راز و نیاز می‌کند و از او کمک می‌خواهد. از سوی دیگر، حج عبادتی اجتماعی است، بلکه ویژگی اجتماعی آن بر ویژگی فردی‌اش می‌چربد. گردآمدن میلیون‌ها مسلمان در زمانی معین و در مواقیت و مشاعر تعیین شده و اجرای اعمال و مناسک در قالب جمعی مانند طواف، سعی، رمی و وقوف، از نشانه‌های اجتماعی بودن این پایه استوار دین است؛ چنان‌که نام‌گذاری مکه به «بَکّه» که در معنای «ازدحام و تراکم جمعیت» (1) به کار می‌رود، نشانه دیگری از اجتماعی بودن این آیین مقدس است.

بزرگی اسلام با حضور اقوام، ملل، طبقات گوناگون اجتماعی، مرد و زن، پیر و جوان، فقیر و غنی، سیاه و سفید، عرب و عجم در اجتماع گسترده حج به نیکی حس

درآمد