حج 30 صفحه 4

در صحرای عرفات، حضور در مشعر و منا و نیایش با حق و تنها دیدن خود در میانه جمع و هرولَه کردن در خوف و رجا، نمونه‌هایی از تجلّی معاد در حج به شمار می‌روند.

بنابراین، «مهم آن است که حاج بداند که کجا می‌رود و دعوت چه کسی را اجابت می‌کند و میهمان کیست و آداب این میهمانی چیست و بداند هر خودخواهی و خودبینی، با خداخواهی مخالف است و با هجرت الی الله مباین و موجب نقض معنویت حج است». (1) جستن امام زمان خویش و آرزوی دیدار او و انتظار کشیدن برای جان‌فشانی در خدمتش، شتافتن (2) به دیدار او برای کامل کردن حج خود نیز نمونه‌هایی از پیوند حج با امامت و ولایتند.

1. یکپارچگی جهان اسلام‌

پاگیری انقلاب اسلامی ایران به رهبری فرزندی از تبار ابراهیم خلیل‌الله و محمد حبیب‌الله، به مسلمانان بلکه مستضعفان جهان نوید داد که دوران خواری و بردگی آنان به سر آمده و جمهوری اسلامی؛ یعنی مهم‌ترین ثمره انقلاب به «کانون حمایت از مسلمانان، محرومان و مستضعفان» بدل گردیده است. امام خمینی/ که در سودای احیای عظمت مسلمانان بود، همواره به احیای حج ابراهیمی و محمدی می‌اندیشید تا این فریضه بزرگ از انحراف و غربت به در آید و در جایگاه درخوری بنشیند و از این‌رو، پیام‌های سالانه آن عبد صالح خدا در آیین حج، از معارف الهی و جلوه‌های حج ابراهیمی و راه‌های احیای دوباره آن پر بود و وی از پیوند معنویت و عبادت با اجتماع و سیاست در حج سخن می‌گفت و بر دو راه‌بُرد بنیادین در این زمینه تأکید می‌کرد: «بیداری اسلامی» و «وحدت و یکپارچگی مسلمانان». وی درباره