- پیش گفتار 1
- ویژگیهای کتاب 3
- اشاره 5
- انگیزه نگارش 5
- مقدمه 6
- اشاره 6
- اهمیت فهم کنایات و اشارات دینی 7
- جایگاه درک اراده الهی در بهرهمندی از ثمرات اعمال 7
- اشاره 7
- تاریخچه حج 9
- بخش اول تاریخچه و اهمّیت حج 9
- اولین حجگزار 13
- اهمّیت حج 13
- منافع حج 16
- تفقه و نقل احادیث اهلبیت (علیهما السلام) 17
- حج، عامل تقویت دین 18
- حج، سبب آرامش و سکون 18
- مشاهده منافع در حج 19
- ذکر یک حدیث زیبا 20
- جزیره العرب، سرزمین نشانهها (امُّ الْمَشاعِر) 22
- بخش دوم شعائر و مشاعر الهی 22
- جزیره العرب و بخشهای آن 23
- فضیلت مکه 24
- شَعائر در زبان عرب 25
- تفاوت میان شعائر و مشاعر 27
- کاربرد مشاعر در دعا 28
- درک شعائر، عامل دوری از حج جاهلیت 29
- ظهور شیطان در مشاعر 30
- بخش سوم حج در لغت و اصطلاح 31
- معنا و مفهوم حج 31
- نکته و اشاره 33
- تعریف فقهی حج 33
- خصوصیات حج در کتاب جواهر الکلام 34
- تعریف حج از دیدگاه معرفتی 35
- حج یا توبه از گناه 37
- بخش چهارم جایگاه توبه و تغییر بینش در حج 37
- حق حج بر ما چیست؟ 40
- درخواست قبول توبه 41
- ظهور آثار توبه در اعضاء و جوارح 42
- نقض عهد، مانع جبران مافات 44
- بخش پنجم جهل به اسرار و آثار حج 45
- تصویر غیر حکیمانه از حج 45
- اعتراض ابن ابی العوجاء به اعمال حج 47
- پایان ماجرا 48
- نکته و اشاره 49
- جبرئیل، اولین تعلیم دهنده مناسک حج 50
- بخش ششم تعلیم حج و ولایت از سوی جبرئیل 50
- ابلاغ توأمانِ حج و ولایت 52
- تعلیم آموزههای حج در حَجَّه الوَداع 53
- آثار پذیرفته شدن حج 55
- بخش هفتم ولایت، عامل قبول حج 55
- نکته و اشاره 57
- جایگاه ولایت در حج 58
- رابطه ولایت با سایر فرائض 59
- رمزواره 61
- استطاعت، شرط حج 62
- بخش هشتم جایگاه استطاعت در حج 62
- استطاعت و قدرت، وُسْع و طاقت 64
- کلامی گهربار از امیرمؤمنان (ع) 66
- استطاعت، شرط وجوب حج 67
- نظریه شیخ صدوق و مستندات او 68
- یکبار حج، بر هر فرد مستطیع واجب است! 68
- دیدگاه فقیهان شیعه در اینباره 70
- نکته و اشاره 71
- رمزواره استطاعت 72
- الزام به حج پس از استطاعت 72
- فراگیری مناسک و اسرار حج 74
- بخش نهم آمادگی برای حج 74
- عزیمت به حج و ترک دنیا 76
- کسب مال حلال، برای سفر حج 77
- قطع امید از زندگی 77
- تهیه اسباب سفر 79
- درخواست حلالیت، قبل از حج 82
- ماجرای علی بن یقطین 83
- استغفار از گناهان گذشته 84
- حسن خلق و ترک غضب در طول مسیر 85
- رعایت وقت فضیلت اعمال و آداب سفر 85
- بخش دهم جایگاه تقیه در حج 87
- اهمّیت تقیه 87
- مفهوم تقیه 88
- واژه تقیه 88
- جایگاه تقیه در قرآن 90
- تقیه در روایات اهلبیت (علیهما السلام) 92
- کاربرد تقیه در حج 94
- ثمره و نتیجه تقیه 96
- بخش یازدهم انواع حج و احکام آن 97
- اقسام حج 97
- علت نامگذاری 99
- رمزواره 100
- اقسام حج در فقه شیعه 100
- اقسام حج از دیدگاهصاحب جواهر 103
- به حج بردن دیگران 104
- بخش دوازدهم فراهم نمودن زمینه حج برای دیگران 104
- رمزواره 106
- به حج بردن کودکان (إحْجاجِ اطفال) 107
- نمونهای از حج کودکان در سیره پیشوایان معصوم (علیهما السلام) 109
- کلام امامصادق (ع) درباره کیفیت حج کودکان 110
- اراده خداوند از حج کودکان 110
- حِجْر اسماعیل 112
- بخش سیزدهم ملازمه حِجر اسماعیل با کعبه 112
- علت نامگذاری حِجْر اسماعیل 114
- اسم و معنی 116
- جایگاه حِجْر 116
- ملازمه اسم و معنی در حج 117
- مجاورت حِجر اسماعیل با کعبه 118
- مشابهت کعبه و ذُرّیه 119
- ابراهیم (ع) مأمور ابلاغ ملازمه اسم و معنی 120
- نسیم جاری در حِجْر اسماعیل 121
- رمزواره 122
- بخش چهاردهم مولود کعبه و اسرار باب مستجار 123
- مولود کعبه 123
- باب مُستجار 124
- شوق دیدارِ مولودِ کعبه 125
- اجابت دعا در مُستجار 127
- اهمّیت باب مُستجار 128
- «حَجَرُالاسْوَد 130
- اشاره 130
- بخش پانزدهم حجرالاسود و اسرار آن 130
- حجرالاسود، یادآور پیمان الهی 131
- نصب حَجَرُالاسْوَد به دست رسول گرامی اسلام؛ 133
- رمزواره 133
- استلام حَجَر، تجدید بیعت با رسول اکرم؛ 134
- استلام حجرالاسود و رمزوارههای آن 135
- تقدم ترک مزاحمت بر لمس (و بوسیدن) حجرالاسود 137
- استلام حجرالاسود، عامل شفای بیماریها 138
- تکیه زدن حضرت ولیعصر (ع) بر حجرالاسود 139
- اشاره 141
- بخش شانزدهم بنای کعبه و تعیین الگوی آن 141
- تعیین الگوی کعبه 141
- اسرار تعیین الگو از جانب خداوند 143
- ساختن کعبه بر اساس الگوی آسمانی 144
- نحوه تجدید بنای کعبه 146
- کعبه، نقطه آغاز گسترش زمین 147
- کعبه، نقطه مرکزی زمین 149
- چرا کعبه، سیاه رنگ است؟ 151
- آثار زیارت کعبه و نگاه به آن 152
- بخش هفدهم فضیلت نظر به کعبه 152
- بیان یک حدیث معرفتی 154
- احادیث فضیلت نگاه به کعبه 155
- رمزواره نگاه به کعبه 157
- بخش هجدهم شأن کعبه و حق ذُرّیه 158
- شأن کعبه و حق اهلبیت (علیهما السلام) 158
- عدم شناخت حق اهلبیت (علیهما السلام) مانع قبول حج و سایر اعمال 160
- دعوت به ذُرّیه، نه دعوت به خانه 162
- رابطه زیارت امیرمؤمنان (ع) با زیارت کعبه 163
- رمزواره 165
- وحدت قبله و کعبه 166
- بخش نوزدهم قبله بودن کعبه و اسرار آن 166
- رمزواره 169
- تغییر مقطعی قبله 170
- علت تغییر قبله از دیدگاه قرآن 172
- عقوبت سوء قصد به خانه خدا 174
- بخش بیست و یکم هتک حرمت کعبه و آثار آن 174
- سوء قصد به کعبه در قرآن 175
- تفسیر آیه الحاد 176
- مقایسه ابرهه با حَجَّاج بن یوسف 177
- بخش بیستم شرافت و امنیت کعبه 179
- چرا کعبه را «بیت» خواندهاند؟ 179
- انتساب خانه به خداوند 182
- کعبه، جایگاه امنیت 183
- رمزواره 183
- رابطه رجوع به خانه (مثابه) و امنیت 184
- امنیت، ثمره بازگشت به حریم تربیت 185
- بَلَد در لغت و اصطلاح زبان عربی 186
- درخواست امنیت برای شهر مکه 187
- بخش بیست و دوم پرده کعبه و اسرار آن 190
- اولین پرده کعبه 190
- اسرار چنگ زدن به پرده کعبه 192
- رمزواره 193
- امام سجاد (ع) در کنار پرده کعبه 194
- تمسک به پرده کعبه یا تمسک به ولایت اهلبیت (علیهما السلام) 194
- حضرت ولیعصر (ع) در کنار پرده کعبه 196
- رمزواره 196
- ماجرای مرد اعرابی 197
- رمزواره 198
- چرا کعبه چهار ضلع دارد؟ 198
- بخش بیست و سوم اسرار چهارگوش بودن کعبه (تربیع بیت) 198
- ارکان چهارگانه کعبه 200
- فضیلت رکن یمانی 201
- اسامی ارکان چهارگانه 201
- اسرار چهار ضلع کعبه 203
- اسرار تسبیحات چهارگانه 204
- رمزواره تسبیح 204
- رمزواره تحمید 206
- تکبیر 209
- رمزواره تهلیل 209
- رمزواره تکبیر 210
- کعبه یا حریم تربیتی 211
- بخش بیست و چهارم اسرار سرزمین بیکشت و زرع 211
- حج، جایگزین ندارد! 213
- چگونه ذُرّیه در مکه ساکن شدند؟ 214
- رمزواره 214
- سرزمین بیکشت و زرع 216
- رمزواره 218
- تربیت در ماجرای اسماعیل (ع) 219
- ارزاق بیرونی و نجات از دام بخل 220
- آثار یقین به وعدهها در اعضا و جوارح 220
- رمزواره 222
- اقسامصفات نیکو از دیدگاه مبانی دینی 222
- اولین کسی که بر کعبه سقف نهاد 224
- بخش بیست و پنجم سقف کعبه و رمزوارههای آن 224
- مقصود از سقف چیست؟ 227
- رمزواره 228
- ناودان رحمت 229
- بخش بیست و ششم ناودان کعبه و رمزوارههای آن 229
- رمزواره 230
- زیر ناودان، محل نماز شَبِیر و شَبَّر 231
- ناودان کعبه و شفای بیمار 231
- ناودان کعبه، جایگاه امنیت و رفع عقوبت 232
- ناودان کعبه و بیعت جبرئیل با حضرت ولیعصر (ع) 233
- دشواریهای حج 235
- بخش بیست و هفتم دشواریهای حج و اراده خداوند از آن 235
- دشواریهای حج در کلام امیرمؤمنان (ع) 236
- محل استقرار کعبه 236
- فراهم نمودن زمینه امتحان 237
- خانهای کوچک در مکانی سوزان، نه قصری عظیم در سرزمینی سرسبز 238
- دشواریهای حج در کلام پیشوایان معصوم (علیهما السلام) 240
- توصیه به تحمل دشواریها 241
- فضیلت تن دادن به شرایط دشوار حج 243
- رمزواره 244
- عزیمت به حج، سواره یا پیاده؟ 244
- میقات 245
- بخش بیست و هشتم میقات و رمزوارههای آن 245
- واجبات حج تمتع از دیدگاه فقه شیعه 247
- مسجد شجره (ذُوالْحُلَیفَه)، با فضیلتترین میقات حج 249
- اسرار و رموز میقات 253
- بخش بیست و نهم جایگاه احرام در حج 255
- حکمت احرام 255
- رابطه تلبیه (لبّیکگفتن) با ربوبیت 256
- واجبات احرام 256
- جایگاه رِداء و ازار در احرام 259
- رمزواره 260
- بخش سیام تروک احرام و اراده خداوند از آن 261
- مُحَرّمات یا تروک احرام 261
- منشأ نهی از محرمات احرام 263
- مکروهات احرام 264
- اراده خداوند از تروک احرام 266
- رمزواره 266
- رمزواره کوتاه نکردن ناخن 268
- رمزواره ترک استفاده از بوی خوش 268
- رمزواره ترکصید 270
- تفاوت زن و مرد در احرام و تروک آن 270
- تمامیت حج 271
- رفث، فسوق و جدال از دیدگاه اهلبیت (علیهما السلام) 273
- احساس امنیت در حرم 278
- محدوده حرم 280
- بخش سی و یکم حرم وآداب آن 280
- آداب وارد شدن به حرم در فقه شیعه 282
- آداب وارد شدن به حرم در روایات 283
- شکسته یا کامل خواندن نماز در حرم 287
- رمزواره 287
- اطلاق نام مسجدالحرام بر حرم 289
- منع از اجاره گرفتن در مکه و رمزوارههای آن 292
- ممنوعیت حمل سلاح در حرم 294
- بخش سی و دوم نهی از ایجاد نا امنی 294
- جنایت در حرم و احکام آن در فقه شیعه 296
- کشتن حیوانات آزار رسان (در حال احرام) از دیدگاه فقه شیعه 298
- رمزواره 300
- هم شکلی با اهل احرام، نماد امنیت 301
- هم شکلی با اهل احرام در فقه شیعه 301
- بخش سی و سوم جایگاه یقین به ثواب در حج 303
- عدم یقین به آخرت، منشأ پیمان شکنی 303
- افزایش یقین به آخرت، از جمله حکمتهای حج است! 304
- جایگاه یقین به وعدههای الهی در احرام 305
- حج، نموداری از قیامت 307
- معنای طواف 309
- بخش سی و چهارم طواف و رمزوارههای آن 309
- طواف و توبه فرشتگان، منشأ طواف و توبه بنیآدم 310
- رمزوارههای طواف 312
- احکام طواف در حج 312
- اهمّیت طواف و ارتباط آن با ولایت 315
- پرهیز از طواف مستحبی در حال خستگی 315
- همراهی طواف و ولایت در حدیث امام باقر (ع) 317
- طواف، به کعبه جلوه میدهد! 319
- طواف، منشأ بخشش گناهان 320
- بخش سی و پنجم رمزواره هفت دور بودن طواف 321
- منشأ هفت دور بودن طواف 321
- اسرار هفت دور بودن طواف 323
- رمزواره 325
- طواف بر خلاف جهت عقربههای ساعت 326
- بخش سی و ششم حکمتها و ظرافتهای طواف 326
- رمزواره 328
- رفع مزاحمت از اهل طواف 329
- دعای طواف و اسرار آن 330
- تفسیر طواف بر مبنای مودّت 333
- ولایت، مانع خروج از حریم ربوبیت 334
- رمزواره 336
- بخش سی و هفتم مقام ابراهیم 337
- نشانههای آشکار در مقام ابراهیم 337
- مقام ابراهیم، جایگاه دعوت به حج 339
- اسرار دعوت ابراهیم (ع) 341
- فضیلت مقام 341
- مکان مقام 342
- مقام ابراهیم در خطبه امیرمؤمنان (ع) 343
- دعوت به حج از سوی ابراهیم (ع) 344
- نماز طواف در فقه شیعه 347
- نماز طواف و رمزواره آن 347
- حَطیم 349
- محدوده حطیم در حدیث مُیسِّر 351
- رمزواره 352
- مُلْتَزَمْ 352
- علت نامگذاری مُلْتَزَم 353
- مُلْتَزَمْ، نماد التزام (تمسک) به ولایت 354
- رمزواره 355
- بخش سی و هشتم آب زمزم و اسرار آن 356
- اشاره 356
- جوشش زمزم در زمان آدم (ع) 356
- علت نامگذاری زمزم 357
- پدیداری دوباره آب زمزم در زمان ابراهیم (ع) 357
- جوشش زمزم برای اسماعیل (ع) به دست جبرئیل 358
- پدیدار شدن آب، با تلاش اسماعیل (ع) و یاری جبرئیل 359
- رابطه چاه زمزم با ولایت اهلبیت (علیهما السلام) 360
- زمزم، نماد دانش و رزق شفابخش 361
- تفسیر آب به علم در حدیث امام صادق (ع) 362
- زمزم، میراث ذریه 364
- رمزواره 365
- درخواست آب زمزم از زائران 365
- شستشوی تصاویر درون کعبه 366
- استفاده از آب زمزم قبل از رفتن به مَسعی 368
- بخش سی و نهم سعی بینصفا و مروه و رمزوارههای آن 369
- سعیصفا و مروه 369
- جُناح در لغت و اصطلاح 371
- رخصت یا عزیمت (جواز یا وجوب) 372
- سعیصفا و مروه در ماجرای آدم (ع) 373
- هروله آدم (ع) 375
- آغاز سعی ازصفا 376
- سعی (هروله) میانصفا و مروه در ماجرای ابراهیم (ع) 377
- رمزواره 378
- سعیصفا و مروه در ماجرای هاجر 379
- رمزواره 381
- آموزه حج در دوری از تکیه بر توان خود 381
- اعلام نیاز به توفیق در سعیصفا و مروه 382
- رمزواره 382
- چگونه سعی خود را ثمربخش نماییم؟ 383
- آموزههای سعی میانصفا و مروه 384
- آثار و ثمرات سعی 384
- رمزواره 386
- اسرار هفت سعی 386
- پایان سعیصفا و مروه 387
- رمزواره 389
- مواقف حج 390
- بخش چهلم جایگاه مواقف در حج 390
- حضور در مواقف در کلام امیرمؤمنان (ع) 391
- رمزواره 392
- تفکیک اهل ایمان در مواقف حج 392
- حدیث امام سجاد (ع) 393
- دلهای تیره و تار در کلام امام سجاد (ع) 394
- دلهای روشن و تابناک در کلام امام سجاد (ع) 395
- تفاوت معاصی و تعدد مواقف 397
- بخش چهل و یکم تعدد مواقف در حج و حکمتهای آن 397
- رمزواره 398
- مواقف حج در حدیث پیامبر اکرم؛ 398
- ثمرات طواف کعبه 399
- نتیجه سعی میانصفا و مروه 399
- ثمره نماز طواف 399
- ثمره رمی جمرات 400
- ثمره توقف در عرفات 400
- ثمره کوچکردن 400
- ثمره حلق رأس 401
- ثمره قربانی 401
- ثمره طواف زیارت 402
- تفاوت در ثمرات حج 402
- تشبیه خداوند به سلاطین و زائران به رعیت 403
- مواقف و فوائد حج از دیدگاهصاحب جواهر 403
- تشبیه حرم به حریم سلطنت سلاطین 404
- انتظار در مواقف برای ورود به حرم (و بار یافتن به دربار پادشاهان) 405
- به یاد آوردن قبر و قیامت در محشر 406
- ورود به کعبه و پایان انتظار 406
- بیانی دیگر در تشبیه حج گزاران به اهل محشر 407
- بخش چهل و دوم ترویه 408
- ترویه، نشانی دیگر از دشواریهای حج 408
- علت نامگذاری روز هشتم ذیحجه به ترویه 409
- آماده شدن آدم (ع) برای حج در روز ترویه 411
- بخش چهل و سوم عرفات، موقف معرفت و اعتراف 413
- حدود عرفات 413
- چرا عرفات خارج از حرم است؟ 414
- وقوف در عرفات در فقه شیعه 416
- تفاوت شناخت در عرفات و مشعرالحرام 417
- عبور از طریق ضَبّ (راه سوسمار) و اسرار آن 418
- رمزواره 419
- وقوف در عرفات در کلام پیشوایان معصوم (علیهما السلام) 419
- عرفات، موقف دستیابی به معرفت 421
- معرفت چگونه حاصل میشود؟ 422
- رمزواره 423
- وقوف در عرفات از زوال آفتاب تا غروب آن 423
- عرفات، محل خواری شیطان 424
- رمزواره 424
- غفران الهی در عرفات 425
- شرط غفران در عرفات 426
- رمزواره 427
- تفاوت پاداش نیکوکاران و بدکاران در عرفات 427
- عرفات در حدیث شبلی 428
- حضور همه ساله امام زمان (ع) و خضر (ع) در عرفات 429
- همراهی ولی عصر (ع) با اهل ایمان در موسم حج 430
- خارج شدن از عرفات به سوی مشعر 431
- مَأزِمَین و رمزواره عبور از آن 432
- رمزواره 434
- اسرار وقوف در مَشعرالحرام (مزدلفه) 435
- بخش چهل و چهارم مشعرالحرام (مزدلفه) و رمزوارههای آن 435
- رمزواره 436
- چرا به مشعرالحرام مُزْدَلِفَه میگویند؟ 436
- جمعآوری سنگریزه از حرم 437
- خصوصیات سنگریزهها در فقه شیعه 438
- رمزواره 438
- استحباب جمع سنگریزه از مشعر 440
- مین و یسار در معارف اهلبیت (علیهما السلام) 445
- رمزواره 447
- رمزواره 447
- مشعرالحرام در فقه شیعه 447
- بخش چهل و پنجم وادی مُحَسِّر و رمزوارههای آن 448
- وادی مُحَسِّر 448
- درخواست عبدالمطلب 450
- ماجرای اصحاب فیل در سرزمین محسّر 450
- دستور حمله از سوی ابرهه 452
- سرانجام لشکر ابرهه 453
- حمله به لشکر ابرهه 453
- آداب عبور از وادی مُحَسّر 455
- زمان عبور از وادی مُحَسّر 456
- رمزواره 456
- بخش چهل و ششم وقوف در مِنی و حکمتهای آن 457
- مِنی یا موقف آرزوها 457
- تمنای ابراهیم (ع) در مِنی 462
- تمنای آدم (ع) در سرزمین مِنی 462
- مِنی، نویدبخش امنیت 465
- مِنی در حدیث شبلی 467
- ایام تشریق و دهه اول ذیحجّه 468
- رمزواره 468
- منع از روزه در ایام تشریق 471
- گسترش مِنی در ایام حج 473
- رمزواره 474
- جمرات در زبان عربی 475
- بخش چهل و هفتم رمی جمرات و رمزوارههای آن 475
- جمرات از دیدگاهصاحب جواهر 477
- جمرات در ماجرای آدم (ع) 479
- رمزواره 479
- رمی جمرات، ابزار نجات از دام شیطان 480
- جمرات در حج ابراهیم (ع) 481
- آثار رمی جمرات و دعای آن 482
- چرا در روز عید قربان به رمی جمره عقبه اکتفا میکنیم؟ 485
- تفسیر آیه «لِمَنِ اتَّقی» 489
- طولانی شدن اقامت آدم (ع) در مِنی 490
- تقوی، ثمره تمسک به ولایت امیرمؤمنان (ع) 490
- قربانی ابراهیم (ع) 493
- مَجَرَّه الکَبْش یا مسیر حرکت قربانی 494
- رمزواره 495
- حیوانات، نماد رذایل نفسانی! 495
- اهمّیت قربانی 496
- خداوند، قربانی را مَنْسَک خوانده است! 497
- بیان سایر آیات 499
- اسرار قربانی 500
- رمزواره آوردن نام خداوند به هنگام قربانی 500
- انواع قربانی و فضیلت هر یک 502
- رمزواره خوراندن گوشت قربانی به دیگران 502
- تأکید بر قربانی نمودن گوسفند در مکتب اهلبیت (علیهما السلام) 503
- معیار فضیلت در انواع قربانی 503
- واجبات قربانی و اسرار آن 505
- کفاره ترک قربانی 507
- رمزواره جبران قربانی با روزه 507
- صَدّ و حَصر در فقه شیعه 508
- محصور و مصدود در سیره پیشوایان معصوم (علیهما السلام) 510
- محصور و مصدود در دعا 511
- رمزواره 512
- حلق و تقصیر از دیدگاه فقه شیعه 512
- کلام محقق درباره حلق و تقصیر 513
- کلام شیخ طوسی 513
- حلق رأس، نشانه تواضع و تذلّل 514
- حلق و تقصیر، نشانه امنیت 515
- رمزواره 515
- حلق رأس، نماد اطاعت و نصرت 516
- چند توصیه پیرامون حلق رأس 518
- رمزواره 519
- رابطه حلق و تقصیر با آمرزش گناهان 519
- رمزواره 519
- اسرار خارج شدن از مِنی و وارد شدن به کعبه 520
- رمزواره 521
- شتاب در انجام اعمال در فقه شیعه 522
- شتاب در انجام اعمال، در کلام پیشوایان معصوم (علیهما السلام) 522
- توقف کوتاه در سرزمین بطحاء (تحصیب) 524
- رمزواره 527
- اسرار طواف نساء 531
- رمزواره 532
- رمزواره 533
- طواف وداع، نه وداع با طواف 533
- دعای زائر به هنگام وداع کعبه 534
- صدقه هنگام خارج شدن از مکه 535
- نهی از اقامت طولانی در فقه شیعه 537
- رمزواره نهی از اقامت طولانی در مکه 540
- باقی ماندن بر آثار حج 541
- تعیین زمان حج بر مبنای محاسبات قبیلهای 544
- رمزواره 544
- تغییر در روش لبیک گفتن 545
- ترک وقوف در عرفات 546
- دواندن اسب و راندن شتر در هنگام کوچ از عرفات 548
- نهی از تجارت در حج جاهلیت 549
- تحریم آذوقههای خارج از حرم 549
- فرار از تروک احرام 550
- نصب بت برصفا و مروه 551
- ترک وارد شدن به خانه از درِ آن 552
- حرام نمودن گوشت قربانی بر خود 553
- شرحی درباره دو واژه «قانع» و «مُعْتَرّ» 554
- قربانی در کنار بتها 556
- فخر فروشی به آباء و اجداد در مِنی 557
- پس و پیش کردن ماههای حرام 558
- کف زدن و سوت کشیدن 559
- آیه برائت و پایان حج جاهلیت 560
- تعریف عمره در فقه شیعه 561
- اقسام عمره در فقه شیعه 563
- اعمال عمره مفرده در فقه شیعه 564
- عمره مفرده از منظر معرفتی 566
- جایگاه عُمره نزد اهلبیت (علیهما السلام) 568
- ثمرات عمره 570
- ج: بخشش گناهان و داخل شدن به بهشت 571
- زمان عمره از دیدگاه فقه شیعه 572
- زمان انجام عمره از دیدگاه پیشوایان معصوم (علیهما السلام) 574
- رمزواره عمره 575
- زیارت اهلبیت (علیهما السلام) پس از اتمام حج 577
- ضیافت بعد از حج 580
- رمزواره 581
- سوغات حج، نماد تغییر بینش و روش 581
- واژه نامه 583
- فهرست منابع 584
- درباره مركز 585
- بخش پنجاه و هفتماستقبال از زائران خانه خدا 586
- رمزواره 586
- استقبال از حجکنندگان و عمرهگزاران 586
- معنای زیارت 587
- بخش پنجاه و ششم زیارت اهلبیت علیهما السلام)، پایان بخش حج 587
- رابطه زیارت با شناخت حق 587
- علت نامگذاری عمره مفرده به عمره مَبتوله (بَتیله) 588
- عمره در زبان عربی و اصطلاح دینی 589
- بخش پنجاه و پنجم عمره و اسرار آن 589
- چسباندن، بافتن و آویختن موهای سر (تَلْبِیدْ، عَقْصْ و ضَفْرْ) 590
- ترک میقات و نداشتن احرام 590
- بخش پنجاه و چهارم حج جاهلیت 591
- حج در زمان جاهلیت 591
- ترک اقامت در مکه 592
- بخش پنجاه و سوم نهی از اقامت طولانی در مکه 592
- طواف وداع در فقه شیعه 593
- بخش پنجاه و دوم طواف وداع و رمزوارههای آن 593
- بخش پنجاه و یکم طواف نساء و رمزوارههای آن 594
- طواف نساء 594
- ذکر یک نمونه تاریخی 595
- محصور و مصدود در کتاب فقه القرآن 596
- بخش چهل و نهم خارج شدن از احرام و اراده خداوند از آن 597
- إحلال یا خارج شدن از احرام 597
- رمزواره 599
- قربانی آدم (ع) 599
- بخش چهل و هشتم قربانی و اراده خداوند از آن 599
- واجبات رمی در فقه شیعه 601
- اسرار واجبات رمی 601
اما اقرار به بزرگی خداوند یعنی نفی مشابهت او با مخلوق و اعتراف به این مطلب که ذات اقدس الهی در خالقیت، رازقیت و ربوبیت شبیه و مانند ندارد. به همین دلیل امام صادق (ع) در بیان معنای تکبیر فرمودند:
«اللَّهُ أَکْبَرُ مِنْ أَنْ یَکُونَ مِثْلَ الْأَصْنَامِ الْمَنْحُوتَةِ (1) وَالْآلِهَةِ الْمَعْبُودَةِ دُونَه»
«خداوند بزرگتر از آن است که مانند بتهای تراشیده یا معبودهایی باشد که در برابر او پرستش میشوند.» (2)
رمزواره تکبیر
حقیقت تکبیر، یعنی اقرار به ضِدّیت ربوبیت خداوند با مرتبه و منزلت بتهایی که به دست انسانها تراشیده شدهاند. به همین سبب با تکبیر خود، خداوند را
بزرگتر از آن میدانیم که ربوبیتش مانند بتهایی باشد که نمیتوانند (انسان را از رفتار و گفتار ناشایست منع نموده و) با ارائه برنامه درست و فراهم نمودن شرایط عمل به آن، بستر اصلاح و تربیت را فراهم آورند.
1- تعبیر «أَصْنَامِ الْمَنْحُوتَةِ» به معنای بتهای تراشیده شده، بر این نکته دلالت دارد که انسانها در تراشیدن بتها به عنوان معبود نقش داشته و در حقیقت، اراده خویش را با برگزیدن سنگهایی که قادر به رساندن نفع و زیان نیستند، عرضه داشتهاند. به همین جهت رسول خدا؛ خطاب به بتپرستان فرمودند: «أَنْتُمُ الَّذِینَ نَحَتُّمُوهَا بِأَیْدِیکُمْ قَالُوا نَعَمْ قَالَ فَلِأَنْ تَعْبُدَکُمْ هِیَ لَوْ کَانَ یَجُوزُ مِنْهَا الْعِبَادَةُ أَحْرَی مِنْ أَنْ تَعْبُدُوهَا ...» (الاحتجاج، ج 1،ص 26) «آیا شما این بتها را تراشیدهاید؟ گفتند: بله. حضرت فرمودند: پس اگر آنها قادر بر عبادت بودند، سزاوارتر بود که آنها شما را عبادت کنند تا اینکه شما آنها را عبادت کنید.»
2- من لایحضره الفقیه، ج 2،ص 239.