درسنامه آداب سفر حج صفحه 103

2. با دینار و درهم(در امور مالی).

3. و زمانی که با او مسافرت کنی». (1)

هنگام بروز مشکلات و سختی‌ها در سفر، می‌توان دوست واقعی را شناخت. زمانی که همه‌چیز خوب و منظم است، میان دوستان مشکلی بروز نمی‌کند، لیکن اگر دشواری و سختی پدید آمد و همراه و همسفر، پایدار و مقاوم باقی ماند و دوست خود را تنها نگذاشت، معلوم می‌شود در دوستی خویش صادق بوده و از این آزمون موفق بیرون آمده‌است.

امیر مؤمنان علی(ع) یافتن چنین دوستانی را نیازمند پیمودن راهی بس دراز و طولانی می‌داند. (2)

راه‌های تحکیم دوستی در سفر

اشاره

برخی حاجیان در سفر حج دوستانی پیدا می‌کنند که تا پایان عمر با یکدیگر مأنوس گشته، همچون برادر با هم زندگی و معاشرت می‌کنند. پیشوایان دینی برای تحکیم این اخوت و پیوند، راه‌هایی را مطرح کرده‌اند که به برخی از آن‌ها اشاره‌می‌کنیم:

1. خوش‌خویی با مردم‌

علی(ع) فرمود: «خوش‌خویی محبت ایجاد نموده و دوستی را پابرجا می‌کند». (3)

2. خوش‌رفتاری با مردم‌

1- المحبة فی الکتاب و السنة، ص 99، ح 406.
2- همان، ص 101، ح 418.
3- همان، ص 66، ح 190.