درسنامه آداب سفر حج صفحه 193

و ائمه‌بقیع(علیهم السلام) و یا در مسجد الحرام، از این مغازه به آن مغازه رفته و در پایان خسته و مانده خود را به محل اقامت می‌رسانند و به استراحت می‌پردازند.

آیا لحظه‌ای اندیشیده‌ایم که در شب‌های قدر و در ماه مبارک رمضان پیوسته با التماس و خواهش این دعا را می‌خواندیم: «اللّهُمَّ ارْزُقْنی حَجَّ بَیْتِکَ الْحَرَامِ وَ زِیَارَةَ قَبْرِ نَبِیِّکَ» و از خدا حج را طلب کرده‌ایم و حال که این توفیق رفیقمان شده، آیا شایسته است که منافع آن را به راحتی از دست بدهیم؟

نکته دیگر این که باید توقّعات دیگران را نسبت به میزان هدایا کاهش داد؛ زیرا همان گونه که زائران عتبات عالیات، جز یک مهر و تسبیح معمولی توقعی از زائر ندارند، در سفر حج نیز نباید به دنبال هدایای متنوع و رنگارنگ برویم، و چه بسا با خرید برخی کالاها بازار مشرکان و کفار را تقویت کنیم، بلکه باید با خرید هدایای مختصر، ضمن عمل به این وظیفه اخلاقی زمینه را برای بهره برداری هر چه بیشتر فراهم ساخت.

دعا در بازگشت‌

در احوالات رسول خدا(ص) این چنین نوشته‌اند که آن حضرت هرگاه از سفر حج یا جنگ و یا سفری دیگر بازمی‌گشت، به هر بلندی می‌رسید سه مرتبه الله‌اکبر می‌گفت و می‌فرمود:

«... لا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ، یُحْیِی وَ یُمِیتُ وَ هُوَ عَلَی کُلِّ شَیْ‌ء قَدِیرٌ، آئِبُونَ تَائِبُونَ