- دیباچه 1
- درس اول: تعیین هدف، آگاهی کامل، ضرورت فراگیری احکام و مناسک حج 4
- هدفهای آموزشی 4
- تعیین هدف 5
- آگاهی کامل 7
- ضرورت فراگیری احکام و مناسک حج 10
- خلاصه درس 12
- خود آزمایی 13
- درس دوم: تأمین مخارج، توشه حلال، حلالیت طلبی، انتخاب همراه، مشوقان خوبیها 14
- هدفهای آموزشی 14
- تأمین مخارج خانواده 15
- زاد و توشه حلال 17
- خداحافظی و حلالیتطلبی 20
- انتخاب همراه 23
- مشوّقان خوبیها 25
- خلاصه درس 26
- خودآزمایی 27
- درس سوم: انتخاب مدیر، همراهان شایسته، لوازم سفر، آغاز سفر با نماز و دعا 28
- هدفهای آموزشی 28
- انتخاب مدیر 29
- همراهان شایسته 31
- نیازمندیهای سفر 33
- همراه داشتن خوراکی 35
- همراه داشتن دارو 36
- همراه داشتن تربت حسینی 37
- آغاز سفر با نماز 38
- دعا هنگام خروج 39
- خلاصه درس 42
- خود آزمایی 43
- درس چهارم: توبه و استغفار، اخلاص، وصیت و غسل 44
- هدفهای آموزشی 44
- توبه و استغفار 45
- اخلاص در نیت 48
- وصیت 50
- غسل 52
- خلاصه درس 53
- خود آزمایی 54
- هدفهای آموزشی 55
- درس پنجم: پرهیز از عجله، حفظ اثاثیه و پرداخت هزینهها، یادآوری نعمت ها، صدقه دادن 55
- پرهیز از عجله و شتاب 56
- حفظ دارایی و اثاثیه 57
- پرداخت هزینهها 58
- یادآوری نعمتهای خداوند 59
- صدقه 61
- خلاصه درس 63
- خودآزمایی 64
- هدفهای آموزشی 65
- درس ششم: اخلاق حاجی، مهرورزی، احترام و سلام کردن به همسفران، لبخند وکمک به آنان 65
- اخلاق حاجیان 66
- احترام به سالخوردگان 70
- مهرورزی به مردم 70
- سلام کردن به همسفران 71
- لبخند به همسفران 73
- کمک به همسفران 74
- خلاصه درس 77
- خودآزمایی 78
- درس هفتم: ترک ناسازگاری، آزارنرساندن، نادیده گرفتن لغزشها، بازگو نکردن خاطرات تلخ، ... 79
- هدفهای آموزشی 79
- ترک ناسازگاری 80
- آزار نرساندن به همسفران 82
- نادیده گرفتن لغزشها 83
- بازگو نکردن خاطرات تلخ 84
- جوانمردی در سفر 85
- مدارا با بیماران 87
- حل مشکلات همسفران 88
- خلاصه درس 90
- خود آزمایی 91
- هدفهای آموزشی 92
- درس هشتم: رازداری، پرهیز از سوء ظن و ... 92
- رازداری 93
- پرهیز از سوء ظن 94
- مخفیکاری ممنوع 95
- چشم به مال دیگران نداشتن 96
- صبر در برابر مشکلات 97
- خود آزمایی 100
- خلاصه درس 100
- درس نهم: دوستی در سفر، نامهنگاری، ثبت خاطرات سفر و سفرنامه نویسی 101
- هدفهای آموزشی 101
- شناخت دوست 102
- اشاره 103
- راههای تحکیم دوستی در سفر 103
- 2. خوشرفتاری با مردم 103
- 1. خوشخویی با مردم 103
- 5. رعایت ادب 104
- 6. اظهار دوستی 104
- 4. خوشرویی 104
- 7. تواضع 104
- 3. اخلاص در دوستی 104
- عوامل گسستن دوستیها 105
- اشاره 105
- 9. رعایت انصاف 105
- 1. بدخلقی 105
- 2. عیبجویی 105
- 8. وفاداری 105
- 10. مدارا با مردم 105
- 5. تنگ چشمی 106
- 3. جدال 106
- 8. حسدورزی 106
- 4. ستیزه جویی 106
- 6. تکبر 106
- 7. کینه توزی 106
- 10. نیرنگ و فریبکاری 107
- ثبت خاطرات سفر و سفرنامه نویسی 107
- 9. دست انداختن دیگران 107
- نامهنگاری 107
- خلاصه درس 109
- خودآزمایی 110
- درس دهم: موعظههای لقمان به مسافران، زینت تشیع بودن، ایجاد جاذبه برای دیگران 111
- هدفهای آموزشی 111
- مواعظ لقمان به مسافران 112
- زینت تشیع 114
- ایجاد جاذبه 117
- خلاصه درس 119
- خودآزمایی 120
- هدفهای آموزشی 121
- درس یازدهم: عبادت، توجه به اوقات نماز، نماز نیکو، شرکت در جماعت 121
- عبادت 122
- توجه به اوقات نماز 124
- نماز نیکو 128
- شرکت در نماز جماعت 130
- خلاصه درس 134
- خودآزمایی 135
- هدفهای آموزشی 136
- درس دوازدهم: پرهیز از اسراف، پرخوری و خواب زیاد، رعایت نکات بهداشتی 136
- پرهیز از اسراف 137
- پرهیز از پرخوری و خواب زیاد 139
- مسواک زدن 141
- چند نکته مهم بهداشتی دیگر 143
- خلاصه درس 144
- خودآزمایی 145
- هدفهای آموزشی 146
- درس سیزدهم: آداب ورود به حرم و شهر مکهومسجدالحرام، ادب لبیک، ادب طواف و سعی 146
- آداب ورود به منطقه حرم و شهر مکه 147
- آداب ورود به مسجد الحرام 148
- 1. خشوع 153
- اشاره 153
- ادب لبّیک گفتن 153
- 3. بلند گفتن لبیک برای مردان 154
- 2. تکرار لبّیک 154
- ادب طواف 155
- 1. توجّه به خداوند 155
- 2. متعادل راه برود 155
- اشاره 155
- 4. قطع لبیک با دیدن خانههای مکه 155
- 3. طواف نکردن در حال خستگی 156
- ادب سعی 156
- خلاصه درس 158
- خود آزمایی 159
- درس چهاردهم اغتنام فرصتها، حفظ ارزشهای اخلاقی، حرمت کعبه، طواف به نیابت از معصومین (علیهم السلام)، انس با قرآن 160
- هدفهای آموزشی 160
- اغتنام فرصتها 161
- نگاه داشتن حرمت کعبه 165
- حفظ ارزشهای اخلاقی 165
- طواف به نیابت از معصومین (علیهم السلام) 166
- انس با قرآن 168
- خودآزمایی 169
- خلاصه درس 169
- هدفهای آموزشی 171
- درس پانزدهم: آداب زیارت و رعایت وقار، زیارت رسول خدا (ص) 171
- آداب عمومی زیارت 172
- آداب زیارت 172
- رعایت وقار در زیارت 174
- زیارت رسول خدا (ص) 176
- زیارت رسول خدا (ص) 177
- خلاصه درس 184
- خود آزمایی 185
- هدفهای آموزشی 186
- درس شانزدهم: کوتاه کردن سفر، آداب خروج از مکّه، نشانه قبولی حج، هدیه سفر، پاداش حج 186
- کوتاه کردن سفر 187
- 1. صدقه دادن 188
- اشاره 188
- 2. وداع با کعبه 188
- آداب خروج از مکّه 188
- نشانه قبولی حج 190
- هدیه سفر 192
- دعا در بازگشت 193
- پاداش حج 194
- خود آزمایی 196
- خلاصه درس 196
- هدفهای آموزشی 197
- درس هفدهم: حج کامل، برکات و دستاوردهای حج 197
- حج کامل 198
- اشاره 199
- برکات حج 199
- 1. پاکی از گناه 199
- 2. راهیابی به بهشت 201
- 3. نورانیت 201
- 4. دستیابی به خیر دنیا و آخرت 202
- 5. آرامش دل 203
- 6. همنشینی با پیامبران و صالحان 203
- 7. در امان بودن از عذاب 204
- 9. استجابت دعا 205
- 8. علوّ درجه در بهشت 205
- 10. پیشگیری از تنگدستی 206
- 12. پیشگیری از هلاکت 206
- 11. دستیابی به سلامتی 206
- 13. شفاعت پیامبر (ص) 207
- خودآزمایی 207
- خلاصه درس 207
هنگام سلام گفتن نیز بلند سلام دهید تا طرف مقابل صدای شما را بشنود.
امام باقر(ع) فرمود:
«خداوند، آشکار سلام کردن را دوست میدارد». (1)
امام صادق(ع) نیز فرمود:
«هرگاه یکی از شما به دیگری سلام دهد، صدا به سلام بلند کند و نگوید: من سلام کردم، آنها جوابم را ندادند. شاید سلام کرده و آنها نشنیده باشند! هر یک از شما نیز که جواب سلام را میدهد، بلند جواب دهد تا مسلمانی نگوید: من سلام کردم و پاسخ من را ندادند ...». (2)
روش سلام کردن را نیز پیشوایان دین، به ما آموختهاند.
امام صادق(ع) فرمود:
«کوچک بر بزرگ، رهگذر بر کسی که نشسته و آنان که تعدادشان کم است بر کسانی که تعدادشان بیشتر است سلام کنند.» (3)
همچنین اگر تعدادی در مجلسی نشستهاند آنان که تازه به مجلس وارد میشوند به آنان که قبلًا در آن مجلس حضور یافتهاند سلام دهند. (4)
1- همان، ص 645.
2- همان.
3- همان، ص 646.
4- همان، ص 647.