- دیباچه 1
- مقدمه 3
- فصل اول: دعوت 7
- اشاره 7
- زائران 10
- تبلور عشق 12
- تب و تاب زیارت 16
- شمارش معکوس 18
- پرواز 19
- حج دعوت است 23
- فصل دوم: میقات 25
- جده 25
- جحفه 27
- میقات 31
- آغاز ضیافت 33
- عمره تمتع 37
- فصل سوم: مکه (پیش از موسم) 37
- مکّه سرزمین وحی 41
- برنامههای مکه 47
- حجاج امسال 50
- فریاد برائت در مسجد الحرام 58
- جانبازان 60
- ایران در نگاه دیگران 64
- ایران در نگاه شیعیان سایر کشورها 68
- شب آخر 71
- فصل چهارم: مراسم حج 74
- به سوی عرفات 74
- عرفات 79
- صبح عرفات 89
- مسجد نمره 92
- مراسم برائت 94
- بهشت عرفه 106
- مشعر 117
- وادی محسِّر 125
- سرزمین آرزوها 127
- پیکار 129
- قربانی 132
- مبارزهای دیگر 136
- روز یازدهم 139
- مسجد خَیف 140
- چهرة دیگر منا 142
- روز دوازدهم 145
- تلفات حج 147
- مکّه 150
- عربستان 154
- فصل پنجم: جامعه عربستان 154
- عربستان امروز 155
- اشاره 159
- جامعه امروز عربستان 159
- 1. اعراب 160
- 2. خارجیها 161
- کتاب و مطبوعات 164
- دین و دولت 166
- پیشینه وهابیت 167
- حمله وهابیان به عتبات عالیات 169
- وهابیت معاصر 171
- کنترل دولت بر امور دینی 176
- شیعیان عربستان 178
- محدودیتهای مذهبی 181
- تخریب حرمها و مقابر 184
- محدودیتهای فرهنگی 188
- جایگاه شیعیان در حکومت 190
- دیگر فرقههای شیعی 191
- شیعیان مخفی 192
- سایر مذاهب 193
- وداع با شهر خدا 195
- اشاره 199
- فصل ششم: مدینه به سوی مدینه 199
- بینالحرمین و دعای کمیل 201
- بقیع 204
- مسجدالنبی (ص) 207
- ساختمان حرم 209
- شیعیان مدینه «نخاوله» 211
- باز هم حرم پیامبر و بقیع 216
- حجاج افغانی 223
- باز هم شیعه 225
- دشمنان وهابیت در کنار حرم 226
- شب مدینه 228
- وداع 230
پیش از طلوع آفتاب رمی صحیح نیست. ناراحت شده بود، میخواست تأخیر بیندازد که گفتم: بعد از ظهر خیلی شلوغ میشود، همین حالا برو. در میان خنده حاجیان خسته اما موفق، دمپاییها را پوشید و حرکت کرد. از در که بیرون میرفت، گفت: انگار هیچ کاری را در حج نباید بدون مشورت انجام داد. نزدیکیهای ظهر بود که خسته و کوفته بازگشت.
کمکم آماده بازگشت میشدیم. در حالیکه اهل سنت در تکاپوی رمی جمره، بعد از زوال بودند، کاروانهای ایرانیان یکی پس از دیگری بساط خود را جمع میکردند و از سرزمین منا خارج میشدند. چادرها رفتهرفته خالی میشد و منا از تب و تاب میافتاد. دوباره به یاد دنیا افتادم که با چه شور و اشتیاقی میآیی و بعد باید بگذاری و بروی!
تلفات حج
بعد از ظهر روز دوازدهم در هتل بودیم که شنیدم، بر اثر کثرت و ازدحام جمعیت، تعداد زیادی، از اطراف پل جمرات سقوط کردهاند و یا در زیر دست و پا مانده و از بین رفتهاند. چنانکه گفته شد، در روز دوازدهم، اهل سنّت مقیدند رمی جمرات را بعد از زوال انجام دهند؛ این مسأله موجب ازدحام بیش از حد میشود که