- دیباچه 1
- مقدمه 3
- فصل اول: دعوت 7
- اشاره 7
- زائران 10
- تبلور عشق 12
- تب و تاب زیارت 16
- شمارش معکوس 18
- پرواز 19
- حج دعوت است 23
- فصل دوم: میقات 25
- جده 25
- جحفه 27
- میقات 31
- آغاز ضیافت 33
- عمره تمتع 37
- فصل سوم: مکه (پیش از موسم) 37
- مکّه سرزمین وحی 41
- برنامههای مکه 47
- حجاج امسال 50
- فریاد برائت در مسجد الحرام 58
- جانبازان 60
- ایران در نگاه دیگران 64
- ایران در نگاه شیعیان سایر کشورها 68
- شب آخر 71
- فصل چهارم: مراسم حج 74
- به سوی عرفات 74
- عرفات 79
- صبح عرفات 89
- مسجد نمره 92
- مراسم برائت 94
- بهشت عرفه 106
- مشعر 117
- وادی محسِّر 125
- سرزمین آرزوها 127
- پیکار 129
- قربانی 132
- مبارزهای دیگر 136
- روز یازدهم 139
- مسجد خَیف 140
- چهرة دیگر منا 142
- روز دوازدهم 145
- تلفات حج 147
- مکّه 150
- عربستان 154
- فصل پنجم: جامعه عربستان 154
- عربستان امروز 155
- اشاره 159
- جامعه امروز عربستان 159
- 1. اعراب 160
- 2. خارجیها 161
- کتاب و مطبوعات 164
- دین و دولت 166
- پیشینه وهابیت 167
- حمله وهابیان به عتبات عالیات 169
- وهابیت معاصر 171
- کنترل دولت بر امور دینی 176
- شیعیان عربستان 178
- محدودیتهای مذهبی 181
- تخریب حرمها و مقابر 184
- محدودیتهای فرهنگی 188
- جایگاه شیعیان در حکومت 190
- دیگر فرقههای شیعی 191
- شیعیان مخفی 192
- سایر مذاهب 193
- وداع با شهر خدا 195
- اشاره 199
- فصل ششم: مدینه به سوی مدینه 199
- بینالحرمین و دعای کمیل 201
- بقیع 204
- مسجدالنبی (ص) 207
- ساختمان حرم 209
- شیعیان مدینه «نخاوله» 211
- باز هم حرم پیامبر و بقیع 216
- حجاج افغانی 223
- باز هم شیعه 225
- دشمنان وهابیت در کنار حرم 226
- شب مدینه 228
- وداع 230
قرآن را باز کردم و در کمال حیرت این آیه آمد:(
وَ نادَیْناهُ مِنْ جانِبِ الطُّورِ الأَیْمَنِ وَ قَرَّبْناهُ نَجِیًّا)
. (1)
دلم لرزید، نمیتوانستم حرفی بزنم، آیه را برایش معنا کردم!
به سرعت به طرف در رفت؛ رفت تا ساکش را بیاورد.
حج دعوت است
برایم ثابت شده است که حج بهراستی دعوت است و خداوند میهمانانش را از همان ابتدا دعوت میکند و خودش، ولو در دقایق آخر، حال و آمادگی میدهد و روحیهها را عوض میکند.
انسانی که تا دیروز به برادر رحم نمیکرد، در پرتو زلال حج، نرم و فروتن میشود و چشمی که با اشک و راز و نیاز غریبه بود، در سایهسار حج، با راز و نیاز انس میگیرد. رفته رفته روح و روان برای این سفر روحانی آماده میشود.
به چهرهها که مینگری، تفاوت، کاملًا محسوس است. اینها آن مردمی نیستند که در جلسه اول آمده بودند! اکنون در چهرههایشان، نور خدا هویداست.
با هر که صحبت میکنی، تنها از عشق و معنویت میگوید. برای مدت کمی هم که شده، مادیات رخت بربسته و این ساحت روح است که در وجود زائران جولان میدهد. روحی که میرود لبیک
1- مریم: 52؛ ما او را از کنارکوه طور فراخواندیم و در حال نجوا، نزدیکش کردیم.