- دیباچه 1
- مقدمه 3
- فصل اول کارکردهای مثبت زبان در سفرهای زیارتی 7
- اشاره 7
- اشاره 8
- زیبایی های زبان 8
- ١. ذکر 11
- ٢. راستگویی 13
- ٣. استغفار 14
- اشاره 14
- -استغفار بی روح 16
- 4. قرائت قرآن 17
- 5. شکرگزاری 18
- اشاره 22
- 6. دعا و راز و نیاز با خدا 22
- -چگونه دعا کنیم 24
- اشاره 27
- فصل دوم کارکردهای منفی زبان در سفرهای زیارتی 27
- زشتی های زبان 28
- اشاره 28
- اشاره 29
- ١. عیب جویی 29
- -گریه بر عیب خود 33
- -حواریون عیب بین و حُسن نظر عیسی (ع) 33
- -بزرگ بینی عیب دیگران 34
- -عیب پوشی خداوند در روز قیامت 35
- ٢. غیبت 37
- ٣. دروغ 40
- اشاره 40
- -سرانجام دروغگویان 42
- -درمان دروغگویی 42
- -راستگو از گناه محفوظ است 43
- اشاره 45
- 4. دشنام و نفرین 45
- -ناسزاگویی و حبس دعا 48
- 5. زخم زبان 49
- اشاره 49
- -کوچک، ولی فتنه انگیز 50
- 6. چاپلوسی و تملق 51
- اشاره 51
- -کاه و کوه 52
- -از چاپلوسی بیزارم 53
- اشاره 55
- ٧. تهمت 55
- -عذاب عظیم تهمت زنندگان 56
- -پرهیز از جایگاه تهمت 56
- -عاقبت تهمت زنندگان 57
- ٨. خودستایی 59
- اشاره 61
- ٩. سخن چینی 61
- -سرانجام سخن چینی 63
- اشاره 64
- ١٠. رازگشایی 64
- -حفظکردن رازهای خود 66
- -رازگشایی با محرمان 68
- الف) پرحرفی 70
- ب) عقده حقارت 70
- -عوامل افشای راز 70
- اشاره 70
- ج) دوستی و رفاقت 71
- د) احساساتی شدن و عصبانیت 71
- ١٢. اهانت و تحقیر 72
- ١٣. بازگویی گناه 73
همواره با زبان تملق، خود را عزیز و گرامی جلوه
می دهند. چنین افرادی برای فریب دیگران، از زبان چرب و نرم استفاده می کنند و با سخنان و وعده های دروغ، به مقاصد پلیدشان دست می یابند.
چاپلوسی از قدر و منزلت انسان می کاهد و او را در نگاه دیگران سبک می کند. انسان با ایمان، خداوند را مالک حقیقی جهان می داند و معتقد است آدمی تنها با اراده الهی می تواند اوج بگیرد. ازاین رو هیچ گاه با تملق، خود را به صاحبان قدرت و ثروت نزدیک نمی کند. حضرت علی (ع) می فرماید:
اِیّاکَ والْمَلَقَ فَاِنَّ المَلَقَ لَیْسَ مِنْ خَلائِقِ الاِیمانِ. (1)
از چاپلوسی بپرهیز که چاپلوسی از خصیصه های ایمان نیست.
در آموزه های دینی نهی شده از اینکه مؤمن، چاپلوس باشد. گفتار مؤمن رنگ خدایی دارد و با سخنان پسندیده، محبوب دیگران می شود. زائر حقیقی نیز، کسی است که از رذایلی چون چاپلوسی و نمامی به دور باشد.
-کاه و کوه
شخصی به نام محفن نزد معاویه آمد. معاویه از او پرسید: «از کجا می آیی؟» محفن برای خوش آمد معاویه و
1- غرر الحکم، ص 215.