اهل بیت علیهم السلام عرشیان فرش نشین صفحه 186

مقام تولّی و تبرّای معصوم

شهوت و غضب معصوم در نفسِ نفیسِ مخلص او ابتدا به صورت اراده و کراهت جلوه می کند و از حالت شهوت و غضب بیرون می آید ، به گونه ای که چیزی که از آن می ماند فقط اراده و کراهت است ؛ سپس با ریاضت و تلاش و عبادت و مجاهدت چنان آن را دگرگون می کند که به صورت تولّی و تبرّی جلوه می نماید . تولیّ و تبرّی صورت تکامل یافتۀ همان شهوت و غضب و اراده و کراهت است .

انسان معصوم و کامل ، مراحل جذب و دفع ، شهوت و غضب ، محبت و عداوت و اراده و کراهت را طی کرده و به مقام تولّی و تبرّی که رقیق ترین ، کامل ترین و باارزش ترین مرحله است ، دست یافته ؛ به عبارت دیگر ، تولّی و تبرّی رقیق ترین مرحلۀ اراده و کراهت ، لطیف ترین مرحلۀ محبت و عداوت ، صاف ترین مرتبۀ شهوت و غضب و پاک ترین مرحلۀ جذب و دفع است .

کسی که به مقام تولّی و تبرّی رسیده شیطان را با همۀ وجود ، دشمن ترین دشمن شخصیت درونی و برونی خود حس می کند و به این خاطر او را به سخت ترین وجه ممکن سرکوب می کند و بر همۀ دشمنان فایق می آید و اهل تولّای حق می شود چنان که حق متولّی اوست :

« إِنَّ وَلِیِّیَ اللّٰهُ الَّذِی نَزَّلَ الْکِتٰابَ وَ هُوَ یَتَوَلَّی الصّٰالِحِینَ » (1).

یقیناً سرپرست و یار من خدایی است که قرآن را نازل کرده و او همواره شایستگان را سرپرستی و یاری می کند .