اهل بیت علیهم السلام عرشیان فرش نشین صفحه 61

«وَ مٰا أَمْرُنٰا إِلاّٰ وٰاحِدَهٌ کَلَمْحٍ بِالْبَصَرِ » (1).

و فرمان ما جز فرمان واحدی نیست که مانند یک چشم بر هم زدن است .

قرآن مجید دربارۀ مرحلۀ « لیس تامّه » و چیزی نبودن می فرماید :

« أَ وَ لاٰ یَذْکُرُ الْإِنْسٰانُ أَنّٰا خَلَقْنٰاهُ مِنْ قَبْلُ وَ لَمْ یَکُ شَیْئاً » (2).

آیا انسان به یاد نمی آورد [ و توجه ندارد ] که ما او را پیش از این در حالی که چیزی نبود ، آفریدیم .

و دربارۀ چیز شدن انسان غیر مذکور می فرماید :

« هَلْ أَتیٰ عَلَی الْإِنْسٰانِ حِینٌ مِنَ الدَّهْرِ لَمْ یَکُنْ شَیْئاً مَذْکُوراً » (3).

آیا بر انسان زمانی از روزگار گذشت که چیزی در خور ذکر نبود ؟

این همان مرحلۀ عین ثابت است که چیزی هست ، ولی قابل ذکر نیست .

3 - از این آیۀ شریفه مرحلۀ سوم نیز فهمیده می شود و آن اینکه انسان چیزی قابل ذکر می شود و این مرحله همان زمان وجود خلقی است که به شمس وجود محمّدی و جلوۀ نوری او ، وجود خلقی در مراتب و مراحل خلق پیدا می کند و لایق ذکر و اشاره می شود .

وجود علمی انسان قبل از وجود خارجی

همه ، پیش از وجود خارجی و عینی در علم خدا بوده و به صورت وجود علمی ، معلوم حق تعالی بودیم و در پی ارادۀ او و فرمان « کُن » از علم

1- (1)) - قمر ( 54 ) : 50 .
2- (2)) - مریم ( 19 ) : 67 .
3- (3)) - انسان ( 76 ) : 1 .