نسیم معرفت حج سیره و سخن اخلاقی و عرفانی بزرگان در مناسک حج صفحه 276

ادامه یابد و بالأخص، این روح و معنا، در هر دوره ای و نسلی در قالب نیازها و مشکلات و دردها و مسائلی که در هر جریان و زمانی مطرح است، تجلی کند. باید در روح این فرهنگ، بسته به نیازهای زمان و قالب های فکری هر دوره ای دمید و دانست که بازگشت به خاطره ابراهیم و احیای فرهنگ ابراهیم، اتصال به روح ابراهیم و اعلام وفاداری به نهضتی است که همواره هست و خواهد بود» . (1)

«اساساً ملاک در دوستداری و نزدیکی به بنیانگذار توحید و آزادی و معیارِ پا جای پای ابراهیم نهادن، به جز پیروی از او چه می باشد؟ ابراهیم به جز خدای یکتا معبودی برنگزید و از بت ها یکسره روی گردانید. ازاین رو نمی توان خود را به ابراهیم منسوب نمود یا ابراهیم را در کیش خود درآورد درحالی که همخوانی اعتقادی و رفتاری با او به چشم نمی خورد.

قرآن کریم از آنجا که به عمل بها می دهد و شخصیت هر فرد را برآیند رفتارهای وی می داند، در ارتباط امت ها و پیامبرها مقوله تبعیت را طرح می کند. ملاک معقول، این است که چه کسی به راه ابراهیم که همانا توحید و اخلاص در عبادت می باشد، می رود. هرگونه انتساب، به جز از رهگذر عمل صالح و تبعیت از قدم های پیامبر، خودخواهانه و فریب کارانه است؛ زیرا واقعیتی نداشته و عرصه را چنان تیره و تار می سازد که نمی توان حق و باطل را از هم تمییز داد» . (2)

5. رسیدن به مقام های ابراهیم (ع)

نماز در مقام ابراهیم، افزون بر آثار معنوی آن، عملی نمادین به شمار می آید؛ به این معنا که این نماز، باید در مکانی و در مقامی گزارده شود تا نمادی باشد برای حقیقتی مهم و آن، دست یابی به مقامات حضرت ابراهیم (ع) و آراسته شدن به ویژگی های او می باشد.