نسیم معرفت حج سیره و سخن اخلاقی و عرفانی بزرگان در مناسک حج صفحه 336

بیشتر به چشم می آید که با کسانی که در اوج رفاه، زندگی خود را با گلایه، سپری می کنند، مقایسه شود. هاجر با وجود این اسلام و تسلیمی که دارد، برای رسیدن به امر حق با اینکه در منطقه ای قرار می گیرد که حتی احتمال یافتن آب و آمدن باران هم نمی رود، برای رسیدن به آب سعی می کند و هرگز از هدفش رو برنمی گرداند. مهم تر اینکه در این سعی اش هرگز جفا نمی کند و از مروت هم خارج نمی شود و خداوند را فراموش نمی کند. هاجر برای رسیدن به هدف، به هر کاری دست نمی زند و از سنت و حدود الهی تجاوز نمی کند. سعی او در اجابت دعوت پروردگار و رسیدن به وصال آفریدگار است.

آنچه در سعی مهم است این است:

آیا من در این حرکت و رفت و برگشت، واثق هستم؟

آیا برای امر حق و انجام دادن تکلیفی که به عهده من گذاشتند، ساعی هستم؟

آیا در سعیم بین صفا و مروه شتاب دارم؟ هروله دارم یا نه؟

این مهم است که ما محاسبه کنیم و به این نکته برسیم که ما در امور خودمان چقدر ساعی هستیم؟

در امری که به اسلام ما، به دین ما و به ملت ما مربوط است، سعی و کوشش داریم؟

آیا در سعی مان مخلص هستیم؟

آیا اخلاص داریم و در سعی خود از سنت بیرون نمی رویم؟

اینها نکته های دقیقی است که باید به آنها توجه شود. (1)

٣. سعی، یعنی توجه به سبب در کنار توجه به مسبب

حضرت علی (ع) می فرمایند: «

اِقتَضَت حِکمَتُه البالِغَهُ اَن یَجریَ الاَشیاءَ باَسبابِها » ؛ «حکمت رسای او اقتضا کرد که اشیاء و امور را براساس اسباب آن جاری سازد» . (2)این