نسیم معرفت حج سیره و سخن اخلاقی و عرفانی بزرگان در مناسک حج صفحه 376

در وجوب امر به معروف و نهی از منکر، عدالت و طهارت نفس آمر و ناهی، از شرایط آن نیست، بلکه علم و آگاهی فرد از آن معروف یا منکر و احتمال تأثیر جزو شرایط آن است. اما باطن آن براساس رازی که درباره «نمره» بیان شد، به عدالت برمی گردد؛ یعنی آمر به معروف، باید خود مؤتمر به آن باشد و ناهی از منکر نیز، منزجر از آن باشد.

ه) وادی «نمره» نام منطقه ای وسیع در سرزمین عرفات است که تقریباً در سمت مماس عرفات با حرم است. امام سجاد (ع) می فرمایند: «هنگام ورود به این منطقه باید آگاه باشید که این سرزمین، سرزمین شهادت، معرفت و عرفان است» (1)؛ یعنی همان گونه که خدا و ملائکه شاهدند، این سرزمین وسیع نیز، شاهد اعمال زائران خانه خداست و به طور کامل آگاه است که حاجی با چه نیتی آمده است و با چه انگیزه ای برمی گردد و به آن شهادت می دهد» . (2)

4. عرفات، سرزمین وانهادن امتیازجویی ها و امتیازخواهی ها

زمانی که جمعیت حاجیان، در شطهایی گسترده، خروشان و جاری، در عرفات به دریایی تبدیل می شوند و همه با هم پیوند می خورند، زمینه هرگونه خودبینی و امتیازطلبی از میان می رود؛ زیرا در این دریای گسترده، تنها یک چیز دیده می شود که آن «انسان» است. در این دریای «انسان» ، کسی نمی تواند «خود» را ببیند، و برای خود امتیازی قائل شود. چنانچه در دریا نیز، هیچ قطره ای را مجال این نیست که در برابر دریا امتیاز ویژه ای داشته باشد؛ زیرا اگر دریا امتیازی دارد، این امتیاز، از آنِ همه قطره هاست.