- مقدمه: 1
- اشاره 3
- آب و هوای مکّه 4
- فضیلت سرزمین مکّه یا امتیازات حرم 7
- 1 - روزی فراوان 8
- 2 - فضیلت عبادت در مکّه، چند برابر غیر مکّه است 8
- 3 - اراده و انجام گناه و عذاب گناهکار در مکّه 9
- 5 - مکّه شهر ایمن است 10
- 4 - مدفون در حرم، آمرزیده می شود 10
- 1 - مسجد الحرام 12
- مَسعی 15
- کعبه 18
- نظر به کعبه عبادت است 19
- پیدایش کعبه 19
- امتیازات کعبه 23
- وجه تسمیه کعبه 24
- شکل کعبه 25
- ارکان اربعه یا زاویه های کعبه 25
- 1 - حجر الأسود 26
- مشاعر مقدّسه وابسته به کعبه 26
- 2 - حطیم 30
- * 3 - حجر اسماعیل 31
- * 4 - ناودان طلا 32
- * 7 - شاذروان 33
- * 8 - مقام ابراهیم علیه السلام 33
- * 6 - ملتزم ( رکن یمانی ) 33
- * 5 - مستجار 33
- 9 - زمزم 35
- 2 - محلّ تولّد پیامبر صلی الله علیه و آله 36
- 3 - خانه خدیجه علیهاالسلام 37
- 4 - مسجد بلال یا شقّ القمر 37
- 5 - مسجد الجنّ 38
- 8 - قبرستان ابوطالب، یا جَنَّهُ الْمُعَّلاه 38
- 7 - مسجد عماد 38
- 6 - مسجد الرّایه 38
- الف - حضرت خدیجه علیهاالسلام 40
- ج - حضرت عبدالمطّلب علیه السلام، پدر بزرگ پیامبر صلی الله علیه و آله 47
- د - عبد مناف علیه السلام پدر بزرگ عبد المطّلب 48
- 9 - غار حراء یا جبل النّور 49
- 10 - غار ثور 51
- 11 - شهداء فخّ 53
- اشاره 56
- 1 - محاسبه نفس 58
- 3 - مخارج حج باید پاک و حلال، و بدون اشکال باشد 59
- 4 - اگر حقوق و یا دیْنی بر ذمّه دارد اداء کند 60
- 6 - نوشتن وصیّت نامه 61
- 7- خداحافظی با اطرافیان و جلب رضایت آنان 62
- 8 - توشه سفر حج، باید نیکو و کامل باشد 63
- 10- تنها سفر نکند، و همسفری مناسب برگزیند 64
- 9 - برای حجّ واجب سر خود را نتراشد 64
- 11 - توجّه به آداب و مستحبّات، قبل از سفر حج 65
- 12 - سفر خود را با صدقه بیمه کند 65
- 13 - توسّل به ائمّه أطهار علیهم السلام 66
- توصیه ای مهم: 67
- آنچه در سفر باید آموخت 68
- فضیلت سفر حج و عمره در کلام معصومین علیهم السلام 74
- اسباب توفیق به سفر حج 80
- اوّل: میقات 82
- اعمال عمره مفرده 82
- 1 - مسجد شجره 83
- 3 - جُحفه 84
- 2 - وادی عقیق 84
- 4 - قَرْنُ الْمَنازل 85
- 6 - مکّه مکرّمه 85
- 5 - یلَمْلَم 85
- 7 - فخّ 85
- اسرار لباس احرام و مستحبّات و مکروهات آن 86
- مستحبّات قبل از احرام 89
- مکروهات احرام 91
- کیفیّت لباس احرام 92
- اشاره 93
- اوّل: نیّت 93
- دوّم: تلبیه 95
- آداب ورود به حرم و شهر مکّه 100
- مستحبّات ورود به حرم 101
- مستحبّات ورود به مکّه 103
- مستحبّات ورود به مسجد الحرام 105
- فلسفه طواف از نظر روایات 109
- فلسفه عرفانی طواف 109
- فلسفه عدد هفت: 111
- آداب و مستحبّات طواف 112
- تشرّف آیه اللّه لنگرودی به محضر امام زمان ( عج ) 116
- نماز طواف 118
- سعی در صفا و مروه 120
- نکاتی در مورد نحوه و علل انجام سعی صفا و مروه 121
- آداب و مستحبّات سعی 124
- تقصیر 127
- اعمال حجّ تمتّع 129
- احرام 130
- توضیحی پیرامون روز ترویه: 132
- تشرّف حاج محمّد علی فشندی تهرانی 135
- اعمال شب عرفه 137
- روز عرفه 138
- فضیلت روز عرفه 138
- وقوف در عرفات 141
- آداب و مستحبّات در عرفات 142
- مشعر الحرام یا مزدلفه 147
- چرا باید به مشعر رفت و در آنجا توقّف نمود؟ 148
- مستحبّات وقوف در مشعر 150
- اعمال شب عید قربان 152
- چرا به این سرزمین، مِنی گفته می شود؟ 153
- منی 153
- فضیلت سرزمین منی 154
- اماکن مقدّس، و مساجد تاریخی منی 155
- آداب و مستحبّات مسجد خیف 158
- آداب و مستحبّات منی 159
- واجباتی از حج که باید در منی أنجام گردد 160
- علّت رمی جمرات ثلاث چیست؟ 161
- احکام رمی جمرات ثلاث در روزهای یازدهم و... 162
- مستحبّات رمی جمرات 165
- قربانی 166
- نفس امّاره چیست؟ 166
- مستحبّات قربانی 169
- حلق یا تراشیدن سر 170
- علّت حلق چیست؟ 171
- مستحبّات حلق 171
- مستحبّات طواف حج و سعی و طواف نساء 173
- آداب و مستحبّات مکّه معظمّه 173
- آشنائی با مدینه منوره 181
- اشاره 181
- مدینه از نظر جغرافیا 182
- مدینه از نظر نام 183
- مدینه در گذر تاریخ 184
- مدینه بعد از هجرت 185
- فضیلت و شرافت مدینه منّوره 186
- فضیلت زیارت پیامبر و ذراری آن حضرت 188
- 1- مسجد و حرم پیامبر صلی الله علیه و آله 191
- اشاره 191
- اماکن مقدّسه شهر مدینه 191
- چگونگی پیدایش مسجد النّبی صلی الله علیه و آله 192
- ایجاد پایگاه اسلامی 193
- خانه پیامبر صلی الله علیه و آله 193
- چگونگی ساخت، و مساحت مسجد النّبی 196
- 1- قایبتای 198
- 2- سلیمان عثمانی 198
- 4- آل سعود 199
- الف - حجره طاهره 200
- اماکن مقدّسه داخل مسجد 200
- ب- صُفه و اصحاب صُفه 201
- بناء حجره طاهره 201
- د- محراب پیامبر 203
- ه- منبر پیامبر صلی الله علیه و آله 204
- و- مقام جبرئیل 205
- ز- اسطوانه ها و ستون های مسجد النّبی 205
- 4- محلّه بنی هاشم 208
- 3- خانه امام محمّد باقر و امام جعفر صادق علیهماالسلام 208
- 2- خانه و منزل ابو ایّوب انصاری 208
- 5- مقبره حضرت عبد اللّه، پدر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله 209
- زیارت حضرت عبد اللّه علیه السلام: 210
- 7- مسجد مباهله یا مسجد الإجابه 212
- 9- قبرستان بقیع، یا حرم بقیع 215
- تاریخچه پیدایش وهابیّت، در عربستان 220
- پاره ای از عقائد وهابیّت 221
- اوّلین حمله به مدینه 222
- مدفونین در قبرستان بقیع 223
- وظائف زوّار حرم بقیع 226
- 1- مسجد قبا 229
- بناء مسجد به دست پیامبر صلی الله علیه و آله 229
- اعمال مسجد قبا 230
- 2- مشربه امّ ابراهیم 231
- داستان ردّ الشّمس 232
- 4- مسجد بنی قریظه 232
- 6- اُحُد و فضیلت زیارت شهداء اُحُد 233
- وقایع کوه اُحُد 234
- اعمال، و اماکن سرزمین اُحُد 236
- الف- مسجد علی علیه السلام 237
- ب- قبر جناب حمزه سیّد الشّهداء 237
- ج- آرامگاه شهداء 237
- د- مسجد پیامبر صلی الله علیه و آله 238
- ه- مسجد جبل الرُّماه 238
- 7- مسجد الفتح 238
- 8- مسجد سلمان 239
- اعمال مسجد فتح 239
- 11- غار جبل سَلع 240
- 9 و10- مسجد علی و فاطمه علیهماالسلام 240
- 12- مصلّی استسقاء یا مدفن محمّد بن عبداللّه محض 241
- مسجد ذوقبلتین 242
- زیارت جناب نفس زکیّه 242
- 13- زیارتگاه علیّ بن جعفر الصادق علیه السلام ملقّب به عُرَیْض 244
- 15 و 16- مسجد غدیر و مسجد شجره 245
- 14زیارت علیّ بن جعفر علیهماالسلام 245
- آداب زیارت ( برای تمامی مشاهد مشرّفه ) 251
- اعمال مسجد النّبی صلی الله علیه و آله 251
- آداب و زیارت مخصوصه حرم شریف نبوی صلی الله علیه و آله 253
- نماز و دعا نزد ستون توبه 260
- آداب و دعاء نزد منبر پیامبر صلی الله علیه و آله 261
- زیارت حضرت فاطمه زهراء علیهاالسلام 264
- صلوات بر آن حضرت 266
- نماز حضرت زهراء علیهاالسلام 267
- زیارت ائمه بقیع 268
- اذن دخول 268
- الف- زیارت امام حسن مجتبی علیه السلام 269
- زیارات مخصوصه ائمّه بقیع 269
- ب- زیارت امام زین العابدین علیه السلام 270
- د- زیارت امام جعفر صادق علیه السلام 271
- زیارت دختران پیامبر صلی الله علیه و آله ( حضرت رقیّه و امّ کلثوم و زینب ) 272
- زیارت عباس عموی پیامبر صلی الله علیه و آله 272
- زیارت عقیل بن أبیطالب و عبداللّه بن جعفر وسفیان بن حارث 273
- زیارت ابراهیم فرزند پیامبر صلی الله علیه و آله 273
- زیارت شهداء حرّه 274
- زیارت اسماعیل فرزند امام صادق علیه السلام 275
- زیارت امّ البنین علیهاالسلام 275
- زیارت عمّه های پیامبر صلی الله علیه و آله( صفیّه و عاتکه دختران عبد المطّلب ) 276
- زیارت حلیمه سعدیّه 276
- زیارت فاطمه بنت أسد علیهاالسلام 276
- زیارت وداع ائمه بقیع علیهم السلام 277
مقدمه:
اَلْحَمْدُ للّه ِ الَّذی هَدانا لِلإسْلامِ، وَجَعَلَ الْکَعْبَهَ قِبْلَهً لِلأنامِ وَ الصَّلوهُ وَ السَّلامُ عَلی رَسُولِه مُحَمَّدٍ خاتَمِ الأنْبِیاءِ الْکِرامِ وَ عَلی آلِهِ الطَّیِّبینَ الطّاهِرینَ الَّذینَ هُمْ مَصابیحُ الظَّلام.
آیات و روایات فراوانی پیرامون حج و احکام آن به ما رسیده است، که این مطلب بیانگر اهمیت و اهتمام دین مبین اسلام به حج است، و نشانگر آن است که حج، یکی از بنیادهای اساسی دین اسلام می باشد، چنانکه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«بُنِیَ الإسْلامُ عَلی خَمْسٍ، الصَّلوهِ وَ الزَّکوهِ و الصَّوْمِ وَ الْحَجِّ وَ الْولایَهِ»(1)
زیرا در حج است که عظمت دین اسلام آشکار می شود.
در حج است که بندگی خدا نمود پیدا کرده، میلیونها نفر، از مرد و زن، سیاه و سفید، عرب و عجم، برای اطاعت از امر او، تجمّع بی نظیر، با شکوه و یکپارچه و بدون مظاهر دنیوی را تشکیل می دهند.
در این سرزمین است که همه، در یک مکان و به سوی یک هدف رهسپارند.
حج کنگره ای است عظیم که انسان ها را درسی بزرگ، همّتی بلند، صبری والا، و اندیشه ای ژرف می بخشد، که برای چه به این عالَم آمده اند؟ هدف از خلقتشان چه بوده؟ و چه آفریدگاری دارند؟! و چه عظیم است پروردگار این عالم!
پس چه بهتر که در این سفر روحانی بدانیم به کجا می رویم؟ به چه سرزمینی پا می نهیم؟ و چه کنیم تا از آنهایی نباشیم که رسول خدا صلی الله علیه و آله درباره آنها فرمود:
«یَأتی عَلَی النّاسِ زَمانٌ یَکُونُ فیهِ حَجُّ الْمُلُوکِ نُزْهَهً وَ حَجُّ الأغْنِیاءِ تِجارَهً، وَ حَجُّ الْمَساکینِ مَسْئَلَهً»(2)
زمانی می آید که حجّ پادشاهان برای خوشگذرانی است، و حجّ اغنیاء برای تجارت ، و حجّ مساکین و مستمندان برای گدائی است.
1- - اصول کافی، جلد 2، صفحه 18
2- - وسائل الشّیعه، جلد 11، صفحه 60، روایت 14240