- سخنی راجع به کتاب امیر المؤمنین و ترجمه آن 1
- مقدمه مترجم 5
- شمه ای از زندگی مؤلف کتاب امیر المؤمنین (ع) 7
- پیشگفتار 9
- بخش اول: امام (ع) در دوران نبوت 12
- جایگاه خاندان پیامبر (ص) در پیوند با پیامبر (ص) 12
- فصل اول 12
- آیا این بزرگداشت به خاطر خویشاوندی بود؟ 14
- تمام بنی هاشم از خاندان پیامبر (ص) نیستند 15
- تاریخ زندگی آنان گواه بر بلندی مقام آنهاست 16
- شهادت پیامبر (ص) بر فضیلت آنان 16
- چرا کسی همانند آنان در سایر خاندانها نبود؟ 18
- پی نوشتها 20
- فصل دوم 23
- چه کسانی اهل بیت پیامبرند؟ 23
- احادیث بیانگر اوصاف[اهل البیت] 24
- چگونه همه دانستنیهای آنان یقینی است؟ 25
- چگونه گروهی را مشخص کنیم؟ 26
- احادیث تسمیه 26
- فصل سوم 29
- دارندگان نقش اساسی 29
- نقش خاندان هاشم 30
- نقش قبایل اوس و خزرج 31
- ابو طالب 31
- اسلام ابو طالب 32
- احادیث با تاریخ نزول آیه هماهنگ نیست 33
- تمام مسلمانان مدیون ابو طالبند 35
- علی صاحب نقش اصلی 36
- آیا پاداش نیکی جز نیکی است؟ 36
- دو افتخار ویژه 37
- شجاعتی فوق العاده،که بر پایه اخلاصی بی نظیر استوار بود 38
- زادگاه و تربیت علی (ع) 38
- از آغاز کودکی برای هر کار طاقت فرسا آماده بود 38
- در علی گنج پر بهایش را یافت 39
- پی نوشتها 40
- فصل چهارم 42
- نخستین مسلمان 42
- شهرت (مستفیض بودن) حدیثی که گذشت 43
- کودکی که برتر از مردان بود 44
- فصل پنجم 45
- برادر و وزیر 45
- اصول تازه احتیاج به نیروی پشتیبان دارد 46
- برخی خویشاوندان بر برخی دیگر مقدمند 46
- باید آخرین رسالت پیروز گردد 47
- نخستین انجمن اسلامی 47
- احادیثی که رویدادهای دیگری را با آیه مربوط می کند 48
- تناقضی روشن 48
- هدف پیامبر چه بود؟ 49
- پیامبر از روش موسی پیروی می کند 50
- چگونه پیامبر این پیمان را با خود بست؟ 50
- وزارت،فداکاری و سازندگی 51
- نتیجه مشورت در خانه پیامبر (ص) 52
- فصل ششم 54
- سومین مساله مهم 55
- جان نثار و مورد اعتماد پیامبر (ص) 55
- چرا پیامبر علی را برای فدا شدن انتخاب کرد؟ 56
- هدف از تکلیف ادای امانتها 57
- خبری که خود یک معجزه بود 57
- علی (ع) به شهادت علاقه مندتر بود تا زندگی 58
- تاریخ زندگی علی سرشار از فداکاری است 58
- فصل هفتم 60
- نقش علی (ع) در ایجاد دولت اسلامی 60
- کمیت و کیفیت مسلمانان 61
- رسالت و نیروی مخالف آن 61
- در جنگ بدر 63
- فصل هشتم 63
- در احد 65
- فصل نهم 65
- علی و پرچمداران 66
- عناصر دفاع در این کارزار 66
- شکست پس از پیروزی 67
- چه کسی با پیامبر پایدار ماند؟ 67
- پایداری علی با پیامبر (ص) 68
- نتیجه جنگ 69
- در جنگ احزاب 71
- فصل دهم 71
- بنی قریظه پیمان شکنی می کنند 72
- بت پرستان از حالت محاصره به تهاجم تغییر جهت می دهند 72
- از جمله مؤمنان کسانی بودند که توکل به خدا اراده آنان را قویتر کرد 73
- علی خطر جدید را تحمل می کند و بعد آن را از بین می برد 73
- عمرو بن عبدود 73
- عناصر دفاعی اسلام 74
- نعره کشیدن و سپس فرود آمدن از مرکب 74
- جنگ خندق و جنگ اخیر[کانال سوئز] 76
- در خیبر 77
- فصل یازدهم 77
- جنگ خیبر جنگ مذهبی نبود 78
- عناصر دفاع اسلامی 79
- شهادت پیامبر (ص) درباره علی (ع) 80
- صاحب نقش اصلی 80
- تنها راه حل قطعی 82
- دو معجزه ای که بروز کرد 82
- خدا و پیامبرش علی را دوست می دارند 83
- حدیث مرغ بریان 83
- پیامبر، برادریش را با علی به مسلمانان اعلان می فرماید 85
- فصل دوازدهم 85
- مقصود از برادری میان پیامبر و علی چیست؟ 87
- همسر بانوی زنان 88
- خانواده ای که خداوند فضیلتش را ستوده است 89
- فصل سیزدهم 91
- جایگاه علی در قرآن در رابطه با پیامبر (ص) 91
- بحث و گفتگوی میان امام رضا (ع) و مامون 92
- زمامدار مسلمانان پس از پیامبر (ص) 94
- فصل چهاردهم 94
- ایمنی از گمراهی برای امت و حدیث ثقلین 95
- روایتی را که ابن هشام نقل کرده است 96
- فرد شایسته رهبری در خاندان پیامبر (ص) 97
- چرا پیامبر (ص) با نوشته،به همان صراحت گفتار، (خلافت علی) را مسجل نکر د؟ 97
- تصمیم پیامبر (ص) اجرا نشد 98
- فصل پانزدهم 98
- وصیتنامه مکتوب در مورد کارهای مهم ضروری است 99
- آگاهی پیامبر (ص) نسبت به خطرهای آینده،وصیتنامه کتبی را ضرورت می بخشد 100
- ابو بکر وصیتنامه کتبی از خود به جا می گذارد 100
- گفتگوی عبد الله بن عمر با پدرش 100
- پیامبر (ص) هر وقت مدینه را ترک می کرد،جانشین می گذاشت 101
- پیامبر خواست وصیتی بنویسد ولی مانع شدند 102
- این حادثه عجیب پرسشهایی را برمی انگیزد 103
- این مخالفت به دلیل کم کردن زحمت پیامبر نبود 104
- پیامبر می خواست درباره چه چیز وصیت کند؟ 105
- آیا مقصود علی بود؟ 106
- پیامبر قصد داشت که برای امت امامی تعیین کند 106
- آن رهبر مورد نظر کیست؟ 106
- عمر خود علت مخالفتش را توضیح می دهد 107
- این عوامل باعث جواز مخالفت با پیامبر نمی شود 109
- چه عاملی این صحابی بزرگ را به مخالفت با پیامبر (ص) کشاند؟ 110
- چرا پیامبر (ص) با وجود مخالفت وصیت خود را ننوشت؟ 115
- چگونه وصیت پیامبر (ص) باعث ایمنی از گمراهی است؟ 116
- پشتوانه ای در مقابل اختلافهای سیاسی و قبیله ای 116
- پشتوانه ای بر ضد گرایشهای مختلف 117
- پی نوشتها 119
- خلافت ابی بکر 123
- فصل شانزدهم 123
- بخش دوم: امام (علی ع) در دوران خلفای سه گانه 123
- احادیثی که با این حدیث هماهنگ نیستند 126
- آیا پیامبر مایل بود که ابو بکر را جانشین خود قرار دهد؟ 128
- آیا آن بیعت،قانونی و مشروع بوده است؟ 130
- قریش و امامت 132
- پی نوشتها 137
- موضع علی (ع) نسبت به بیعت 141
- فصل هفدهم 141
- فصل هجدهم 144
- ابو بکر،عمر را جانشین خود قرار می دهد 145
- فصل نوزدهم 147
- در عهد عمر 147
- سیاست خارجی 147
- سیاست داخلی 148
- سیاست عمر در مورد اصحاب 148
- سیاست عمر در مورد توده مسلمانان 148
- سیاست عمر در مورد خانواده خود 148
- سیاست عمر نسبت به خاندان پیامبر (ص) 149
- اعجاب عمر نسبت به دانش علی (ع) 149
- مشاجره عمر با ابن عباس 151
- نفوذ عمر در زمان ابو بکر 152
- ابعاد مختلف سیاست عمر 152
- در دوران پیامبر (ص) 153
- تاثیر سیاست عمر در آینده سیاسی اسلام 153
- برتری دادن در پرداخت مقرری 153
- طبقه ممتاز 154
- عمر کانونهای قدرت را به دست آزمندان می سپارد 155
- گماردن بنی امیه 155
- ظهور معاویه در روزگار عمر 156
- معنی سخنان پیامبر (ص) درباره بنی امیه 157
- حکومت بنی امیه،سرنوشت محتوم نبود 157
- پی نوشتها 158
- فصل بیستم 161
- شورا 161
- ابو عبیده و سالم نسبت به علی (ع) چه موضعی داشتند؟ 163
- تمایلات اعضای شورا 164
- آیا خلافت برای غیر قرشی است؟ 164
- او انصار را از حق انتخاب محروم داشت 164
- عبد الله بن عمر 165
- چرا خلیفه به اعضای شورا دستور نداد تا با گروه برادر پیامبر (ص) همراه باشند ؟ 165
- تهدید مخالف،به قتل 166
- رؤیاهای خلیفه و عبد الرحمان 167
- شرط عبد الرحمان 168
- چیزی که به سود عبد الرحمان بدان استدلال می شود کرد 169
- آن شرط ابزاری بود برای رهایی از علی (ع) 169
- نمونه بودن علی (ع) در مساله شورا 171
- طبقه جدید 173
- از دست رفتن آخرین فرصت 174
- پی نوشتها 175
- فصل بیست و یکم 177
- در عهد عثمان 177
- پیشدستی در مخالفت 178
- اجرای طرح و نقشه اموی 180
- عبد الله بن ابی سرح در مصر 181
- معاویه در شام 181
- ولید بن عقبه در کوفه 182
- عبد الله بن عامر در بصره 183
- عثمان و روش شیخین 184
- از نتایج سیاست مالی خلیفه 187
- اوجگیری مخالفت با خلیفه 187
- ام المؤمنین 188
- دو عضو دیگر شورا 188
- اشاره 189
- اصحابی که چشمداشتی نداشتند 189
- عمرو بن عاص 189
- ابوذر 190
- عمار بن یاسر 191
- عبد الله بن مسعود 191
- خارج شهر مدینه 192
- شروع مخالفت در کوفه 193
- مخالفان تبعید می شوند 193
- منطق معاویه 194
- مردم نام علی را به زبانها آوردند 195
- مشکلی که علی (ع) با آن مواجه است 196
- علی (ع) تصمیم می گیرد تا مشکل را حل کند 196
- علی (ع) بین نهضت کنندگان و خلیفه وساطت می کند و موفق می شود 197
- طلحه،علیه عثمان توطئه می کند و علی (ع) توطئه را می خواباند 198
- مروان خلیفه را از تصمیم خود منصرف می کند 198
- علی بر خلیفه در محاصره،آب می رساند 199
- مردم مدینه از خلیفه دفاع نکردند 199
- امویان خویشاوند خود را تنها می گذارند 199
- این پایان غم انگیز چه چیز را روشن کرد؟ 200
- دفاع علی (ع) و فرزندانش از عثمان 200
- پی نوشتها 201
- فصل بیست و دوم 206
- بخش سوم: امام در دوران خلافت خویش 206
- جنگ بصره 214
- فصل بیست وسوم 214
- محتوای توافق 215
- مسیر حرکت امام (ع) 217
- آزمایشی که در گذشته نظیر نداشت 217
- ابو موسی اشعری 219
- ابو موسی میان قرآن و حدیث فرق نمی گذاشت 221
- کلید حل مشکل 222
- تلاشهای صلح 224
- جنگ 225
- تحت رهبری ام المؤمنین 227
- مسؤولیت رهبران سه گانه 229
- نتیجه گیری 232
- پی نوشتها 233
- فصل بیست و چهارم 237
- افسانه توطئه 237
- قسمت اول 237
- قسمت دوم 240
- آیا عبد الله بن سبایی وجود داشته است؟ 242
- چه کسی قائل به رجعت است؟ 244
- منشا افسانه سبایی 244
- معاویه از ابن سبا نامی نبرده است 247
- عایشه نامی از ابن سبا به میان نیاورده است 247
- پی نوشتها 248
- فصل بیست و پنجم 250
- جنگ صفین 250
- 2 -ایده آلیسم و ماکیاولیسم 253
- 3 -کوششهای صلح به شکست می انجامد 254
- 5 -توطئه ای بزرگ 256
- 6 -داوران 258
- خوارج 261
- قسمت اول 261
- فصل بیست و ششم 261
- قسمت دوم 263
- شهادت1 266
- فصل بیست و هفتم 266
- چرا پیامبر (ص) مبارزه با خوارج را به امام (ع) توصیه کرد؟ 267
- نتایج این جنگ چه بود؟ 267
- امام (ع) پیروان خود را در برابر مسؤولیتشان قرار می دهد 270
- قسمت اول 270
- قسمت دوم 272
- پی نوشتها 275
- فصل بیست و هشتم 276
- فصل بیست و نهم 280
- توضیح 282
- هشدارهای پیامبر (ص) خود دلیل بر آن است 284
- 3 -آیا حکومت بنی امیه امری اجتناب ناپذیر بوده است؟ 287
- پی نوشتها 288
- آیا برخورد امام (ع) با حکومت همانند یک حاکم بود؟ 289
- فصل سی ام 289
- چرا امام (ع) اصحاب را وادار به بیعت نکرد؟ 290
- چرا امام (ع) مانع رفتن طلحه و زبیر به مکه نشد؟ 291
- چرا امام (ع) نبرد صفین را دنبال نکرد؟ 291
- برای چه اشعث را مجازات نکرد؟ 291
- چرا امام (ع) پایبند قراردادی شد که از روی جبر پذیرفته بود؟ 292
- چرا امام (ع) مدت حکمیت را طولانی تعیین کرد؟ 293
- فصل سی و یکم 295
- چرا حکومت امام (ع) ادامه نیافت؟ 295
- حسادت قریش 297
- سپاه اسامه 298
- قریش نفوذ و کینه خود را حفظ می کند 298
- دست به دست شدن خلافت 299
- نفوذ روزافزون قریش و افول ستاره امام (ع) 299
- موضع دو خلیفه نسبت به علی (ع) 299
- وصیتی که نوشته نشد 299
- امویها در دستگاه دولت 300
- بقای معاویه در پست استانداری 300
- نام امام (ع) از زبانها می افتد 300
- پرده آهنین 301
- اما نتیجه اول عبارت است از بالا رفتن ناگهانی نیروی بنی امیه 301
- شورا خلافت را در اختیار بنی امیه قرار می دهد 301
- قبیله ای بودن بافت جامعه 302
- امام ناچار به قبول خلافت شد 303
- مزاحمانی تازه 303
- آخرین فرصت 303
- کینه ها به جوش می آید 304
- سرکشان قریش 304
- پرهیزکارانی که امام (ع) را خوار و تنها گذاشتند 304
- پرهیزکاران تشنه خلافت 305
- امام (ع) جای سرزنش ندارد بلکه سزاوار تحسین است 306
- فصل سی و دوم 310
- بخش چهارم 310
- 2 - طبیعت اصول اسلامی با انتخاب سازگار نیست 314
- اشاره 314
- قوانین اسلامی قوانینی اصلاحی است 316
- قسمت اول 320
- قسمت دوم 322
- پی نوشتها 324
- آیا آنچه باید بشود،شد؟... 327
- فصل سی و سوم 327
- علی (ع) دروازه شهر علم پیامبر (ص) است 328
- حدیث مشورتی یوم الدار 329
- فصل سی و چهارم 329
- فصل سی و پنجم 331
- قسمت اول 331
- حدیث منزلت 331
- قسمت دوم 335
- پی نوشتها 336
- فصل سی و ششم 339
- حدیث ادا و تبلیغ رسالت 339
- حدیث ثقلین 343
- فصل سی و هفتم 343
- قسمت اول 343
- قسمت دوم 346
- شیعه در مورد امامت،اعتقاد به وراثت ندارد 348
- رهبری در فقه بتنهایی،نمی تواند تضمینی در مقابل گمراهی باشد 349
- اهل سنت از شیعه در اعتقاد بر موروثی بودن امامت جلوتر است 349
- پی نوشتها 352
- حدیث ولایت 354
- فصل سی و هشتم 354
- معنای حدیث غدیر 357
- ولی و مولا 358
- اولی 359
- آیه تبلیغ 360
- مضمون پیام 361
- این پیام هیچ ارتباطی به اهل کتاب نداشت 362
- چرا پیامبر (ص) نفرمود،علی (ع) فرمانروا،یا خلیفه من و یا پیشوای شماست ؟ 364
- پی نوشتها 366
- اشاره 369
- خاتمه 369
- باید مسلمانان بپذیرند که این حق را دارند با هم اختلاف نظر داشته باشند 370
- در مورد این اختلاف،باید به کتاب خدا و سنت پیامبر (ص) مراجعه کنیم 371
- اصول تفاهم 373
- بعضی از اصحاب شیعه (پیرو) علی بودند،و پیامبر آنان را دوست می داشت 374
- قانونی بودن خلافت انتخابی و پیآمد ناپسند آن 375
- لزوم پیروی از مکتب اهل بیت (ع) 376
- چرا دانشمندان مطابق روایات اهل البیت عمل نمی کنند؟ 379
- فتوای شیخ الازهر 381
- پیروی از مذهبی خاص ضرورت ندارد 383
- تقدیم به پیشگاه امام خمینی 383
- پی نوشتها 384
انتساب شخص به یک خانواده،فامیل و یا شخص ساخته خود آن شخص نیست.هیچ یک از ما پیش از ولادت،خانواده،فامیل و یا شخصیت خود را انتخاب نکرده ایم،بلکه با همان وابستگیها به دنیا آمده ایم.بنابراین عقل نمی پذیرد که خداوند کسی را صرفا به سبب انتسابش به خانواده معینی گرامی بدارد و یا خوار بشمارد.چرا که همه مردم در پیشگاه خداوند یکسانند، و او تمایزی میان آفریدگان نمی گذارد مگر به دلیل کار خوب و یا بدی که به اختیار خود انجام می دهند.بر این اساس است که پرهیزگار را شرافت می بخشد و نسبت به بندگان گنهکار و بدکار خود او را برتری می دهد.اگر این اصول صحیح باشد-که بی تردید صحیح است-پس جمع بین آنها و میان بزرگداشت خاندان پیامبر (ص) و برتری دادن آنان بر دیگران و الزام مسلمانان بر درود فرستادن به ایشان آن هم فقط به خاطر انتسابشان به پیامبر (ص) ،مشکل خواهد بود،تناقضی
وجود ندارد.
برای توضیح موهوم بودن این تناقض یادآور می شویم،که این شبهه مبتنی بر دو مقدمه است:
(1) بزرگداشت خاندان محمد (ص) با الزام مسلمانان به درود فرستادن بر ایشان به هنگام صلوات بر او،به این مطلب برمی گردد که-آنان خویشاوندان حضرت محمد (ص) هستند و انتساب به او دارند-و دلیل دیگری برای این بزرگداشت جز همان خویشاوندی وجود ندارد.
(2) دیگر این که بزرگداشت آنان به این دلیل با اصول سه گانه ای که قبلا گفته شد- (برابری مردم در پیشگاه خدا،به هیچ کسی ثواب و عقاب به خاطر عمل خویشاوندی از خویشاوندان داده نمی شود کسی را نسبت به آنچه فوق قدرت او و خارج از اختیارش هست،ثواب و عقاب نمی دهند.) -منافات دارد.
مقدمه دوم صحیح است و تردیدی در آن وجود ندارد،اما مقدمه اول به دور از صحت است، زیرا ما معتقدیم خویشاوندی هیچ کس به پیامبر (ص) او را از کیفر الهی در امان نمی دارد. خداوند بهشت را برای هر کس که فرمان او را ببرد-از هر نژاد-آفریده است،و جهنم را برای هر آن کس که او را نافرمانی کند;هر چند که از فرزندان پیامبر (ص) باشد.قرآن مشتمل بر سوره ای است که در نکوهش ابو لهب نازل شده است در صورتی که او عموی پیامبر است: «بریده باد دستهای ابو لهب،ثروت و هر آنچه به دست آورده است،عذاب را از او دفع نکند، بزودی در آتش فروزان در آید،و همسرش هیزم کش است،در حالی که به گردنش ریسمانی از لیف خرماست (10) .
تمام بنی هاشم از خاندان پیامبر (ص) نیستند
چیزی که لازم است به طور واضح فهمیده شود این است که کلمه آل محمد (ص) »شامل همه منسوبان به پیامبر نمی شود،چه،آن کلمه بیشتر هاشمیان و نیز فرومایگان از
نسل حضرت محمد را در بر نمی گیرد.اگر چنان بود،نوعی تمایز قبیله ای شمرده می شد،زیرا که بسیاری از افراد منتسب به پیامبر،در خط او گام برنداشتند،و آن گونه که خواست پیامبر بود به اسلام خدمت نکردند.اگر همگی از این امتیاز برخوردار بودند و لازم بود به هنگام درود بر پیامبر آنان نیز بزرگ داشته شوند،خود نوعی دعوت به طبقاتی کردن جامعه و اعتقاد داشتن به امتیازهای قبیله ای است.و این مطلب با اصل قرآنی-که اعلان می کند:برتری در گرو تقواست-متناقض است و اسلام به خودی خود دچار تناقض نیست.حقیقت این است که مقصود از کلمه آل محمد (ص) »افراد مشخصی از خویشاوندان پیامبر است که خداوند به دلیل دارا بودن فضیلتی آنان را برگزیده است.این افراد کسانی هستند که خداوند آنان را نه به سبب قرابتشان با پیامبر،بلکه از آن جهت که ایشان در بالاترین مراتب فضیلت قرار دارند، برگزیده است.آنان به شیوه صحیح اسلامی زندگی کردند و از کتاب خدا و سیره پیامبرش اطاعت کردند و در رفتار و گفتار از این دو جدا نشدند.
برتری دادن پیامبر (ص) به آنان،دلیل برتری آنان است.