- سخنی راجع به کتاب امیر المؤمنین و ترجمه آن 1
- مقدمه مترجم 5
- شمه ای از زندگی مؤلف کتاب امیر المؤمنین (ع) 7
- پیشگفتار 9
- بخش اول: امام (ع) در دوران نبوت 12
- فصل اول 12
- جایگاه خاندان پیامبر (ص) در پیوند با پیامبر (ص) 12
- آیا این بزرگداشت به خاطر خویشاوندی بود؟ 14
- تمام بنی هاشم از خاندان پیامبر (ص) نیستند 15
- تاریخ زندگی آنان گواه بر بلندی مقام آنهاست 16
- شهادت پیامبر (ص) بر فضیلت آنان 16
- چرا کسی همانند آنان در سایر خاندانها نبود؟ 18
- پی نوشتها 20
- فصل دوم 23
- چه کسانی اهل بیت پیامبرند؟ 23
- احادیث بیانگر اوصاف[اهل البیت] 24
- چگونه همه دانستنیهای آنان یقینی است؟ 25
- چگونه گروهی را مشخص کنیم؟ 26
- احادیث تسمیه 26
- فصل سوم 29
- دارندگان نقش اساسی 29
- نقش خاندان هاشم 30
- ابو طالب 31
- نقش قبایل اوس و خزرج 31
- اسلام ابو طالب 32
- احادیث با تاریخ نزول آیه هماهنگ نیست 33
- تمام مسلمانان مدیون ابو طالبند 35
- علی صاحب نقش اصلی 36
- آیا پاداش نیکی جز نیکی است؟ 36
- دو افتخار ویژه 37
- شجاعتی فوق العاده،که بر پایه اخلاصی بی نظیر استوار بود 38
- زادگاه و تربیت علی (ع) 38
- از آغاز کودکی برای هر کار طاقت فرسا آماده بود 38
- در علی گنج پر بهایش را یافت 39
- پی نوشتها 40
- نخستین مسلمان 42
- فصل چهارم 42
- شهرت (مستفیض بودن) حدیثی که گذشت 43
- کودکی که برتر از مردان بود 44
- فصل پنجم 45
- برادر و وزیر 45
- برخی خویشاوندان بر برخی دیگر مقدمند 46
- اصول تازه احتیاج به نیروی پشتیبان دارد 46
- باید آخرین رسالت پیروز گردد 47
- نخستین انجمن اسلامی 47
- تناقضی روشن 48
- احادیثی که رویدادهای دیگری را با آیه مربوط می کند 48
- هدف پیامبر چه بود؟ 49
- پیامبر از روش موسی پیروی می کند 50
- چگونه پیامبر این پیمان را با خود بست؟ 50
- وزارت،فداکاری و سازندگی 51
- نتیجه مشورت در خانه پیامبر (ص) 52
- فصل ششم 54
- سومین مساله مهم 55
- جان نثار و مورد اعتماد پیامبر (ص) 55
- چرا پیامبر علی را برای فدا شدن انتخاب کرد؟ 56
- هدف از تکلیف ادای امانتها 57
- خبری که خود یک معجزه بود 57
- تاریخ زندگی علی سرشار از فداکاری است 58
- علی (ع) به شهادت علاقه مندتر بود تا زندگی 58
- نقش علی (ع) در ایجاد دولت اسلامی 60
- فصل هفتم 60
- کمیت و کیفیت مسلمانان 61
- رسالت و نیروی مخالف آن 61
- در جنگ بدر 63
- فصل هشتم 63
- در احد 65
- فصل نهم 65
- عناصر دفاع در این کارزار 66
- علی و پرچمداران 66
- شکست پس از پیروزی 67
- چه کسی با پیامبر پایدار ماند؟ 67
- پایداری علی با پیامبر (ص) 68
- نتیجه جنگ 69
- در جنگ احزاب 71
- فصل دهم 71
- بت پرستان از حالت محاصره به تهاجم تغییر جهت می دهند 72
- بنی قریظه پیمان شکنی می کنند 72
- علی خطر جدید را تحمل می کند و بعد آن را از بین می برد 73
- عمرو بن عبدود 73
- از جمله مؤمنان کسانی بودند که توکل به خدا اراده آنان را قویتر کرد 73
- نعره کشیدن و سپس فرود آمدن از مرکب 74
- عناصر دفاعی اسلام 74
- جنگ خندق و جنگ اخیر[کانال سوئز] 76
- فصل یازدهم 77
- در خیبر 77
- جنگ خیبر جنگ مذهبی نبود 78
- عناصر دفاع اسلامی 79
- صاحب نقش اصلی 80
- شهادت پیامبر (ص) درباره علی (ع) 80
- تنها راه حل قطعی 82
- دو معجزه ای که بروز کرد 82
- خدا و پیامبرش علی را دوست می دارند 83
- حدیث مرغ بریان 83
- فصل دوازدهم 85
- پیامبر، برادریش را با علی به مسلمانان اعلان می فرماید 85
- مقصود از برادری میان پیامبر و علی چیست؟ 87
- همسر بانوی زنان 88
- خانواده ای که خداوند فضیلتش را ستوده است 89
- فصل سیزدهم 91
- جایگاه علی در قرآن در رابطه با پیامبر (ص) 91
- بحث و گفتگوی میان امام رضا (ع) و مامون 92
- فصل چهاردهم 94
- زمامدار مسلمانان پس از پیامبر (ص) 94
- ایمنی از گمراهی برای امت و حدیث ثقلین 95
- روایتی را که ابن هشام نقل کرده است 96
- چرا پیامبر (ص) با نوشته،به همان صراحت گفتار، (خلافت علی) را مسجل نکر د؟ 97
- فرد شایسته رهبری در خاندان پیامبر (ص) 97
- تصمیم پیامبر (ص) اجرا نشد 98
- فصل پانزدهم 98
- وصیتنامه مکتوب در مورد کارهای مهم ضروری است 99
- ابو بکر وصیتنامه کتبی از خود به جا می گذارد 100
- آگاهی پیامبر (ص) نسبت به خطرهای آینده،وصیتنامه کتبی را ضرورت می بخشد 100
- گفتگوی عبد الله بن عمر با پدرش 100
- پیامبر (ص) هر وقت مدینه را ترک می کرد،جانشین می گذاشت 101
- پیامبر خواست وصیتی بنویسد ولی مانع شدند 102
- این حادثه عجیب پرسشهایی را برمی انگیزد 103
- این مخالفت به دلیل کم کردن زحمت پیامبر نبود 104
- پیامبر می خواست درباره چه چیز وصیت کند؟ 105
- آیا مقصود علی بود؟ 106
- پیامبر قصد داشت که برای امت امامی تعیین کند 106
- آن رهبر مورد نظر کیست؟ 106
- عمر خود علت مخالفتش را توضیح می دهد 107
- این عوامل باعث جواز مخالفت با پیامبر نمی شود 109
- چه عاملی این صحابی بزرگ را به مخالفت با پیامبر (ص) کشاند؟ 110
- چرا پیامبر (ص) با وجود مخالفت وصیت خود را ننوشت؟ 115
- پشتوانه ای در مقابل اختلافهای سیاسی و قبیله ای 116
- چگونه وصیت پیامبر (ص) باعث ایمنی از گمراهی است؟ 116
- پشتوانه ای بر ضد گرایشهای مختلف 117
- پی نوشتها 119
- فصل شانزدهم 123
- بخش دوم: امام (علی ع) در دوران خلفای سه گانه 123
- خلافت ابی بکر 123
- احادیثی که با این حدیث هماهنگ نیستند 126
- آیا پیامبر مایل بود که ابو بکر را جانشین خود قرار دهد؟ 128
- آیا آن بیعت،قانونی و مشروع بوده است؟ 130
- قریش و امامت 132
- پی نوشتها 137
- موضع علی (ع) نسبت به بیعت 141
- فصل هفدهم 141
- فصل هجدهم 144
- ابو بکر،عمر را جانشین خود قرار می دهد 145
- در عهد عمر 147
- فصل نوزدهم 147
- سیاست خارجی 147
- سیاست عمر در مورد توده مسلمانان 148
- سیاست عمر در مورد اصحاب 148
- سیاست داخلی 148
- سیاست عمر در مورد خانواده خود 148
- سیاست عمر نسبت به خاندان پیامبر (ص) 149
- اعجاب عمر نسبت به دانش علی (ع) 149
- مشاجره عمر با ابن عباس 151
- ابعاد مختلف سیاست عمر 152
- نفوذ عمر در زمان ابو بکر 152
- در دوران پیامبر (ص) 153
- تاثیر سیاست عمر در آینده سیاسی اسلام 153
- برتری دادن در پرداخت مقرری 153
- طبقه ممتاز 154
- گماردن بنی امیه 155
- عمر کانونهای قدرت را به دست آزمندان می سپارد 155
- ظهور معاویه در روزگار عمر 156
- معنی سخنان پیامبر (ص) درباره بنی امیه 157
- حکومت بنی امیه،سرنوشت محتوم نبود 157
- پی نوشتها 158
- شورا 161
- فصل بیستم 161
- ابو عبیده و سالم نسبت به علی (ع) چه موضعی داشتند؟ 163
- او انصار را از حق انتخاب محروم داشت 164
- تمایلات اعضای شورا 164
- آیا خلافت برای غیر قرشی است؟ 164
- عبد الله بن عمر 165
- چرا خلیفه به اعضای شورا دستور نداد تا با گروه برادر پیامبر (ص) همراه باشند ؟ 165
- تهدید مخالف،به قتل 166
- رؤیاهای خلیفه و عبد الرحمان 167
- شرط عبد الرحمان 168
- چیزی که به سود عبد الرحمان بدان استدلال می شود کرد 169
- آن شرط ابزاری بود برای رهایی از علی (ع) 169
- نمونه بودن علی (ع) در مساله شورا 171
- طبقه جدید 173
- از دست رفتن آخرین فرصت 174
- پی نوشتها 175
- در عهد عثمان 177
- فصل بیست و یکم 177
- پیشدستی در مخالفت 178
- اجرای طرح و نقشه اموی 180
- معاویه در شام 181
- عبد الله بن ابی سرح در مصر 181
- ولید بن عقبه در کوفه 182
- عبد الله بن عامر در بصره 183
- عثمان و روش شیخین 184
- اوجگیری مخالفت با خلیفه 187
- از نتایج سیاست مالی خلیفه 187
- دو عضو دیگر شورا 188
- ام المؤمنین 188
- اشاره 189
- اصحابی که چشمداشتی نداشتند 189
- عمرو بن عاص 189
- ابوذر 190
- عمار بن یاسر 191
- عبد الله بن مسعود 191
- خارج شهر مدینه 192
- شروع مخالفت در کوفه 193
- مخالفان تبعید می شوند 193
- منطق معاویه 194
- مردم نام علی را به زبانها آوردند 195
- مشکلی که علی (ع) با آن مواجه است 196
- علی (ع) تصمیم می گیرد تا مشکل را حل کند 196
- علی (ع) بین نهضت کنندگان و خلیفه وساطت می کند و موفق می شود 197
- طلحه،علیه عثمان توطئه می کند و علی (ع) توطئه را می خواباند 198
- مروان خلیفه را از تصمیم خود منصرف می کند 198
- امویان خویشاوند خود را تنها می گذارند 199
- علی بر خلیفه در محاصره،آب می رساند 199
- مردم مدینه از خلیفه دفاع نکردند 199
- این پایان غم انگیز چه چیز را روشن کرد؟ 200
- دفاع علی (ع) و فرزندانش از عثمان 200
- پی نوشتها 201
- بخش سوم: امام در دوران خلافت خویش 206
- فصل بیست و دوم 206
- جنگ بصره 214
- فصل بیست وسوم 214
- محتوای توافق 215
- آزمایشی که در گذشته نظیر نداشت 217
- مسیر حرکت امام (ع) 217
- ابو موسی اشعری 219
- ابو موسی میان قرآن و حدیث فرق نمی گذاشت 221
- کلید حل مشکل 222
- تلاشهای صلح 224
- جنگ 225
- تحت رهبری ام المؤمنین 227
- مسؤولیت رهبران سه گانه 229
- نتیجه گیری 232
- پی نوشتها 233
- فصل بیست و چهارم 237
- افسانه توطئه 237
- قسمت اول 237
- قسمت دوم 240
- آیا عبد الله بن سبایی وجود داشته است؟ 242
- چه کسی قائل به رجعت است؟ 244
- منشا افسانه سبایی 244
- عایشه نامی از ابن سبا به میان نیاورده است 247
- معاویه از ابن سبا نامی نبرده است 247
- پی نوشتها 248
- جنگ صفین 250
- فصل بیست و پنجم 250
- 2 -ایده آلیسم و ماکیاولیسم 253
- 3 -کوششهای صلح به شکست می انجامد 254
- 5 -توطئه ای بزرگ 256
- 6 -داوران 258
- قسمت اول 261
- خوارج 261
- فصل بیست و ششم 261
- قسمت دوم 263
- شهادت1 266
- فصل بیست و هفتم 266
- چرا پیامبر (ص) مبارزه با خوارج را به امام (ع) توصیه کرد؟ 267
- نتایج این جنگ چه بود؟ 267
- امام (ع) پیروان خود را در برابر مسؤولیتشان قرار می دهد 270
- قسمت اول 270
- قسمت دوم 272
- پی نوشتها 275
- فصل بیست و هشتم 276
- فصل بیست و نهم 280
- توضیح 282
- هشدارهای پیامبر (ص) خود دلیل بر آن است 284
- 3 -آیا حکومت بنی امیه امری اجتناب ناپذیر بوده است؟ 287
- پی نوشتها 288
- آیا برخورد امام (ع) با حکومت همانند یک حاکم بود؟ 289
- فصل سی ام 289
- چرا امام (ع) اصحاب را وادار به بیعت نکرد؟ 290
- چرا امام (ع) مانع رفتن طلحه و زبیر به مکه نشد؟ 291
- چرا امام (ع) نبرد صفین را دنبال نکرد؟ 291
- برای چه اشعث را مجازات نکرد؟ 291
- چرا امام (ع) پایبند قراردادی شد که از روی جبر پذیرفته بود؟ 292
- چرا امام (ع) مدت حکمیت را طولانی تعیین کرد؟ 293
- چرا حکومت امام (ع) ادامه نیافت؟ 295
- فصل سی و یکم 295
- حسادت قریش 297
- قریش نفوذ و کینه خود را حفظ می کند 298
- سپاه اسامه 298
- نفوذ روزافزون قریش و افول ستاره امام (ع) 299
- دست به دست شدن خلافت 299
- وصیتی که نوشته نشد 299
- موضع دو خلیفه نسبت به علی (ع) 299
- بقای معاویه در پست استانداری 300
- امویها در دستگاه دولت 300
- نام امام (ع) از زبانها می افتد 300
- شورا خلافت را در اختیار بنی امیه قرار می دهد 301
- اما نتیجه اول عبارت است از بالا رفتن ناگهانی نیروی بنی امیه 301
- پرده آهنین 301
- قبیله ای بودن بافت جامعه 302
- امام ناچار به قبول خلافت شد 303
- آخرین فرصت 303
- مزاحمانی تازه 303
- پرهیزکارانی که امام (ع) را خوار و تنها گذاشتند 304
- کینه ها به جوش می آید 304
- سرکشان قریش 304
- پرهیزکاران تشنه خلافت 305
- امام (ع) جای سرزنش ندارد بلکه سزاوار تحسین است 306
- بخش چهارم 310
- فصل سی و دوم 310
- 2 - طبیعت اصول اسلامی با انتخاب سازگار نیست 314
- اشاره 314
- قوانین اسلامی قوانینی اصلاحی است 316
- قسمت اول 320
- قسمت دوم 322
- پی نوشتها 324
- فصل سی و سوم 327
- آیا آنچه باید بشود،شد؟... 327
- علی (ع) دروازه شهر علم پیامبر (ص) است 328
- حدیث مشورتی یوم الدار 329
- فصل سی و چهارم 329
- حدیث منزلت 331
- فصل سی و پنجم 331
- قسمت اول 331
- قسمت دوم 335
- پی نوشتها 336
- فصل سی و ششم 339
- حدیث ادا و تبلیغ رسالت 339
- قسمت اول 343
- فصل سی و هفتم 343
- حدیث ثقلین 343
- قسمت دوم 346
- شیعه در مورد امامت،اعتقاد به وراثت ندارد 348
- رهبری در فقه بتنهایی،نمی تواند تضمینی در مقابل گمراهی باشد 349
- اهل سنت از شیعه در اعتقاد بر موروثی بودن امامت جلوتر است 349
- پی نوشتها 352
- فصل سی و هشتم 354
- حدیث ولایت 354
- معنای حدیث غدیر 357
- ولی و مولا 358
- اولی 359
- آیه تبلیغ 360
- مضمون پیام 361
- این پیام هیچ ارتباطی به اهل کتاب نداشت 362
- چرا پیامبر (ص) نفرمود،علی (ع) فرمانروا،یا خلیفه من و یا پیشوای شماست ؟ 364
- پی نوشتها 366
- اشاره 369
- خاتمه 369
- باید مسلمانان بپذیرند که این حق را دارند با هم اختلاف نظر داشته باشند 370
- در مورد این اختلاف،باید به کتاب خدا و سنت پیامبر (ص) مراجعه کنیم 371
- اصول تفاهم 373
- بعضی از اصحاب شیعه (پیرو) علی بودند،و پیامبر آنان را دوست می داشت 374
- قانونی بودن خلافت انتخابی و پیآمد ناپسند آن 375
- لزوم پیروی از مکتب اهل بیت (ع) 376
- چرا دانشمندان مطابق روایات اهل البیت عمل نمی کنند؟ 379
- فتوای شیخ الازهر 381
- پیروی از مذهبی خاص ضرورت ندارد 383
- تقدیم به پیشگاه امام خمینی 383
- پی نوشتها 384
20-سیره ابن هشام ج 2 ص 216.
21-شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج 2 ص 61 و طبرسی نیز در احتجاج ج 1 ص 196-198 این مطالب را نقل کرده است.
فصل بیست و یکم
در عهد عثمان
شورا به همان نتیجه ای که انتظار می رفت یعنی به خلافت عثمان،منتهی شد.عثمان از نظر صحابی بودن و پیشینه اسلامی کمتر از شیخین یعنی ابو بکر و عمر نبود،او از اولین مسلمانان،و از جمله ده نفر دسته چهارم از نخستین اسلام آورندگان بود.پیداست که او پیش از عمر اسلام آورده بود،و به اندازه عمر،پیش از اسلام آوردنش،در برابر رسالت سر سخت نبود. او بر شیخین امتیازی داشت;دو بار داماد پیامبر (ص) شد.با رقیه دختر پیامبر (ص) ازدواج کرد،و از او برایش فرزندی به دنیا آمد به نام عبد الله که در شش سالگی از دنیا رفت.مادرش نیز پیش از وفات او درگذشته بود.پیامبر (ص) دومین دخترش،ام کلثوم را به همسری وی در آورد،ام کلثوم مدت زیادی با او به سر نبرد و در روزگار پدرش،دیده از جهان فروبست.
عثمان در جنگ بدر حضور نداشت و کنار همسر بیمارش رقیه در مدینه مانده بود.رقیه پیش از مراجعت پیامبر (ص) از جنگ در گذشت.عثمان در جنگ احد و دیگر جنگهای اسلام
حضور داشت.او در میدانهای رزم کفایت چندانی نداشت.در جنگ احد با اکثریت اصحاب پیامبر (ص) فرار کرد و تا پایان جنگ به پشت سر برنگشت.او از جمله کسانی بود که خداوند آنان را مورد عفو قرار داد و قرآن چنین می فرماید:«همانا کسانی از شما که روز برخورد دو لشکر پشت به جمعیت مسلمانان کردند،تنها به دلیل بعضی از اعمالشان بود که شیطان آنان را لغزاند،البته خداوند ایشان را مورد عفو قرارداد.براستی که خداوند آمرزنده و بردبار است (1) .
عثمان از جنگجویان سرسخت نبود،و لیکن از مال بخشان در راه خدا و از کسانی بود که بسیار صدقه می دادند.او شرکت فعالی در آماده سازی جیش العسره (ارتش تبوک) داشت. نقل می کنند که وی هزار دینار خدمت پیامبر (ص) آورد تا در راه تجهیز آن لشکر صرف کند. و صدقات فراوان دیگری غیر از این داشته است.
عثمان،در اواخر سال 23 هجری (644 م.) در هفتاد سالگی به خلافت رسید،و نزدیک دوازده سال خلیفه بود.