امیر المؤمنین اسوه وحدت صفحه 217

مسلم در صحیح خود از ابو سعید خدری روایت کرده است که پیامبر خدا (ص) فرمود:

«هر گاه با دو خلیفه بیعت شود،دومین آنها را بکشید» (1) .

و مسلم سخن او (ص) را نقل کرده است:«هر کس از فرمان خلیفه سر باز زند و از جامعه جدا شود و سپس بمیرد،به مرگ جاهلیت مرده است...» (2)

مسیر حرکت امام (ع)

امیر المؤمنین (ع) به آماده کردن لشکری پرداخت تا معاویه را که نافرمانی خود وخونخواهی عثمان از امام را اعلان کرده بود،به جای خود بنشاند.و لیکن-موقعی که خبر رفتن رهبران سه گانه و پیروانشان را به جانب عراق به او

دادند،تصمیم گرفت موضوع فرو نشاندن معاویه را به تاخیر بیندازد،او پیش از هر چیز لازم دید به حل مشکل این مخالفان بپردازد،زیرا عراق در بین سرزمینهای اسلامی در درجه اول اهمیت قرار داشت،اگر رهبران سه گانه-در موقعیت چیرگی معاویه بر سراسر شام-بر آن سرزمین دست می یافتند،هر آینه امام (ع) بیشترین نیروهای روحی،مادی و نظامی را در جهان اسلام از دست داده بود.

فاصله سالیان چیزی از اراده قوی و دلاوری و توان امام در برابر مشکلات فوق العاده ای که یکی پس از دیگری به سراغ او می آمد نکاسته بود.براستی که در ایام پیامبر (ص) ،او بازوی راست و برطرف کننده گرفتاریها و فرو نشاننده فتنه دشمنان وی بود.هم اکنون امام،پس از بیست و پنج سال خانه نشینی،با تمام توان و نیروهایی که مردم در او سراغ داشتند باز می گشت تا به مقابله مشکلات،این بار در پهنه ای گسترده تر،بپردازد،زیرا او با نیروهایی روبرو می شد که دهها برابر قوایی بود که در زمان پیامبر (ص) با آنها مواجه شده بود.

آزمایشی که در گذشته نظیر نداشت

درگیری،میان حق و باطل بود،و همواره کار بر پیروان حق دشوار می شد،زیرا بیشتر وقتها شمار آنان کمتر بود.باطل جلوه های آنی و نتایج و فوایدی دارد که بسرعت عاید پیروانش می شود.اما جلوه های حق اندک است و نیروی پیروانش از ایمان به خدا و روز جزا و آماده سازی خود برای فداکاری،سرچشمه می گیرد.

و لیکن مشکلاتی که پیروان حق با آنها مواجهند هنگامی افزون می شود که کارها درهم و برهم شود.و تمیز بین حق و باطل برای توده مردم حتی کسانی که دارای نیتی پاکند،دشوار گردد.