امیر المؤمنین اسوه وحدت صفحه 254

است.

رهبران سپاه امام و سربازانش فریاد برآوردند:نگذارید آب بردارند،همان گونه که آنان نگذاشتند ما آب بنوشیم!امام (ع) ،در جواب ایشان فرمود:«ای مردم!...همانا خداوند بزرگ شما را به علت ستمکاری و بدکاری آنان بر ایشان پیروز گردانید،براستی که اگر شما چنین کار زشتی را مرتکب شوید،به مراتب بدتر است از این که آنها شما را از آب منع کردند.امام به معاویه پیغام داد:

«همانا ما با تو معامله به مثل نمی کنیم.از آب استفاده کن!ما و شما در آن برابریم.»

3 -کوششهای صلح به شکست می انجامد

دوباره،امام (ع) ،به منظور بر حذر داشتن دو گروه مسلمان از خونریزی و بازگرداندن ایشان به وحدت،کوششهای صلح خود را پی می گیرد.فرستاده هایش نزد معاویه رفتند.اما این تلاشها بی نتیجه بود،زیرا معاویه آرزوی رسیدن به سلطنت اسلام را داشت و هرگز چیزی او را از توجه به هدفش باز نمی داشت.

برخوردهایی میان دو گروه آغاز شد و لیکن محدود بود.روز دیگر پیشقراولانی از یک طرف به طرف دیگر حمله می کرد.

کار به همین منوال ادامه یافت تا این که ماه محرم فرا رسید...جنگ تا آخر ماه برای عایت حرمت آن متوقف ماند.دوباره امام (ع) تلاشهای صلح را در خلال ماه محرم شروع کرد و این بار هم نتیجه ای چندان متفاوت با تلاشهای سابق نگرفت.

هنگامی که محرم پایان گرفت،دو گروه دوباره نبردهای کوتاه محدودی را آغازکردند.امام (ع) به این وسیله،می خواست هر دو دسته را از زیانهای جبران ناپذیر در جنگی،خانمانسوز،که در صورت وقوع انتظارش می رفت،دور نگهدارد.

آن درگیریها مانع از این نبود که افراد دو گروه با یکدیگر در غیر موقع نبرد ملاقات کنند و با هم به گفتگو بنشینند و به بحث و استدلال بپردازند.زیرا بیشترین قبایل در هر دو سپاه بعضی از ساکنان عراق

و بعضی مقیم شام بودند و بین آنان اسناد و قراردادهایی وجود داشت که با هم رد و بدل کرده بودند.معاویه به بعضی از سران سپاه عراق نامه می نوشت و به قصد فریب دادن ایشان،قاصدهایی نزدشان می فرستاد،و وعده هایی به ایشان می داد تا سپاه امام (ع) را ترک کنند و به او بپیوندند.تردیدی نبود که یاران خالص امام (ع) با خویشاوندان شامی خود تماس می گرفتند تا بتوانند ایشان را به سوی حق بکشانند و لیکن امام (ع) به خود اجازه نمی داد تا به وسیله اموال مسلمانان،دشمنانش را بخرد و یا به جاه طلبان وعده مقام و منصب بدهد.