امیر المؤمنین اسوه وحدت صفحه 355

حافظ محمد بن عبد الله،معروف به حاکم نیشابوری در صحیح خود،المستدرک،به سند خود از زید بن ارقم نقل کرده است که او گفت:«همین که پیامبر خدا (ص) از حجه الوداع بازگشت و در محل غدیر خم فرود آمد،دستور برپا کردن سایبانها را صادر کرد،سایبانها درست شد. فرمود:گویا من دعوت حق را لبیک گفته ام.در میان شما دو شی ء گرانقدر،به جا گذاشتم،یکی از آنها بزرگتر از دیگری است:کتاب خدای متعال و عترتم.پس بنگرید چگونه در باره آنها پس از من رفتار خواهید کرد،زیرا که آن دو هرگز جدا نمی شوند تا کنار حوض بر من باز گردند.و بعد فرمود:همانا خداوند بزرگ سرپرست من و من سرپرست تمام مؤمنانم.آن

گاه دست علی (ع) را گرفت و گفت:هر کسی را که من سرپرستم این علی سرپرست اوست،بار خدایا وست بدار هر که او را دوست بدارد،و دشمن بدار هر کس که او را دشمن بدارد» (2) .

و به طریق دیگری روایت کرده است که پیامبر (ص) فرمود:«...ای مردم،من در میان شما دو امر قرار می دهم که اگر از آنها پیروی کنید،هرگز گمراه نشوید.و آنها کتاب خدا و اهل بیت،و عترت منند.آن گاه فرمود:آیا می دانید که من نسبت به مؤمنان سزاوارترم از خودشان (سه مرتبه) ؟گفتند:آری،و بعد رسول خدا (ص) اضافه کرد:هر کسی را که من سرپرستم،پس این علی (ع) سرپرست اوست (3) .

ملاحظه می کنید که این احادیث سه مطلب را می رساند:

(1) پیامبر (ص) برای امت خود،دو شی ء گرانقدر و یا دو امر را به جای گذارده است که از یکدیگر جدایی ناپذیرند،و پیروی از آنها باعث ایمنی از گمراهی است.این دو گرانقدر عبارتند از:کتاب خدا و عترت پیامبر (ص) .

(2) پیامبر (ص) نسبت به افراد با ایمان از خودشان سزاوارتر است و خدا سرپرست پیامبر (ص) و پیامبر (ص) سرپرست مؤمنان است.

(3) علی (ع) در جهت سرپرستی مؤمنان مانند پیامبر (ص) است.

و این هر سه مورد از جابر بن عبد الله انصاری،عامر بن ضمره و حذیفه بن اسید و امام امیر المؤمنین علی (ع) و دیگران نقل شده است.

دو مورد اول و آخر را امام علی (ع) و ام سلمه همسر پیامبر (ص) نقل کرده اند،ام سلمه می گوید:«پیامبر خدا (ص) دست علی (ع) را در غدیر خم گرفت و آن را بحدی بلند کرد،که سفیدی زیر بغلش نمودار شد.آن گاه فرمود،هر کسی که من سرپرست اویم،پس علی سرپرست اوست.سپس فرمود:ای مردم،من در میان

شما پس از خود دو شی ء گرانقدر،کتاب خدا و عترتم را می گذارم.و آنها هرگز از هم جدا نمی شوند تا کنار حوض بر من باز گردند».و در حدیث ثقلین گذشت که امام علی (ع) به همین مضمون روایت را نقل کرده بود.