- سخنی راجع به کتاب امیر المؤمنین و ترجمه آن 1
- مقدمه مترجم 5
- شمه ای از زندگی مؤلف کتاب امیر المؤمنین (ع) 7
- پیشگفتار 9
- جایگاه خاندان پیامبر (ص) در پیوند با پیامبر (ص) 12
- بخش اول: امام (ع) در دوران نبوت 12
- فصل اول 12
- آیا این بزرگداشت به خاطر خویشاوندی بود؟ 14
- تمام بنی هاشم از خاندان پیامبر (ص) نیستند 15
- تاریخ زندگی آنان گواه بر بلندی مقام آنهاست 16
- شهادت پیامبر (ص) بر فضیلت آنان 16
- چرا کسی همانند آنان در سایر خاندانها نبود؟ 18
- پی نوشتها 20
- فصل دوم 23
- چه کسانی اهل بیت پیامبرند؟ 23
- احادیث بیانگر اوصاف[اهل البیت] 24
- چگونه همه دانستنیهای آنان یقینی است؟ 25
- چگونه گروهی را مشخص کنیم؟ 26
- احادیث تسمیه 26
- فصل سوم 29
- دارندگان نقش اساسی 29
- نقش خاندان هاشم 30
- نقش قبایل اوس و خزرج 31
- ابو طالب 31
- اسلام ابو طالب 32
- احادیث با تاریخ نزول آیه هماهنگ نیست 33
- تمام مسلمانان مدیون ابو طالبند 35
- علی صاحب نقش اصلی 36
- آیا پاداش نیکی جز نیکی است؟ 36
- دو افتخار ویژه 37
- شجاعتی فوق العاده،که بر پایه اخلاصی بی نظیر استوار بود 38
- زادگاه و تربیت علی (ع) 38
- از آغاز کودکی برای هر کار طاقت فرسا آماده بود 38
- در علی گنج پر بهایش را یافت 39
- پی نوشتها 40
- فصل چهارم 42
- نخستین مسلمان 42
- شهرت (مستفیض بودن) حدیثی که گذشت 43
- کودکی که برتر از مردان بود 44
- برادر و وزیر 45
- فصل پنجم 45
- اصول تازه احتیاج به نیروی پشتیبان دارد 46
- برخی خویشاوندان بر برخی دیگر مقدمند 46
- باید آخرین رسالت پیروز گردد 47
- نخستین انجمن اسلامی 47
- احادیثی که رویدادهای دیگری را با آیه مربوط می کند 48
- تناقضی روشن 48
- هدف پیامبر چه بود؟ 49
- پیامبر از روش موسی پیروی می کند 50
- چگونه پیامبر این پیمان را با خود بست؟ 50
- وزارت،فداکاری و سازندگی 51
- نتیجه مشورت در خانه پیامبر (ص) 52
- فصل ششم 54
- سومین مساله مهم 55
- جان نثار و مورد اعتماد پیامبر (ص) 55
- چرا پیامبر علی را برای فدا شدن انتخاب کرد؟ 56
- خبری که خود یک معجزه بود 57
- هدف از تکلیف ادای امانتها 57
- تاریخ زندگی علی سرشار از فداکاری است 58
- علی (ع) به شهادت علاقه مندتر بود تا زندگی 58
- فصل هفتم 60
- نقش علی (ع) در ایجاد دولت اسلامی 60
- رسالت و نیروی مخالف آن 61
- کمیت و کیفیت مسلمانان 61
- در جنگ بدر 63
- فصل هشتم 63
- در احد 65
- فصل نهم 65
- علی و پرچمداران 66
- عناصر دفاع در این کارزار 66
- شکست پس از پیروزی 67
- چه کسی با پیامبر پایدار ماند؟ 67
- پایداری علی با پیامبر (ص) 68
- نتیجه جنگ 69
- فصل دهم 71
- در جنگ احزاب 71
- بنی قریظه پیمان شکنی می کنند 72
- بت پرستان از حالت محاصره به تهاجم تغییر جهت می دهند 72
- علی خطر جدید را تحمل می کند و بعد آن را از بین می برد 73
- از جمله مؤمنان کسانی بودند که توکل به خدا اراده آنان را قویتر کرد 73
- عمرو بن عبدود 73
- نعره کشیدن و سپس فرود آمدن از مرکب 74
- عناصر دفاعی اسلام 74
- جنگ خندق و جنگ اخیر[کانال سوئز] 76
- در خیبر 77
- فصل یازدهم 77
- جنگ خیبر جنگ مذهبی نبود 78
- عناصر دفاع اسلامی 79
- صاحب نقش اصلی 80
- شهادت پیامبر (ص) درباره علی (ع) 80
- دو معجزه ای که بروز کرد 82
- تنها راه حل قطعی 82
- حدیث مرغ بریان 83
- خدا و پیامبرش علی را دوست می دارند 83
- پیامبر، برادریش را با علی به مسلمانان اعلان می فرماید 85
- فصل دوازدهم 85
- مقصود از برادری میان پیامبر و علی چیست؟ 87
- همسر بانوی زنان 88
- خانواده ای که خداوند فضیلتش را ستوده است 89
- جایگاه علی در قرآن در رابطه با پیامبر (ص) 91
- فصل سیزدهم 91
- بحث و گفتگوی میان امام رضا (ع) و مامون 92
- فصل چهاردهم 94
- زمامدار مسلمانان پس از پیامبر (ص) 94
- ایمنی از گمراهی برای امت و حدیث ثقلین 95
- روایتی را که ابن هشام نقل کرده است 96
- چرا پیامبر (ص) با نوشته،به همان صراحت گفتار، (خلافت علی) را مسجل نکر د؟ 97
- فرد شایسته رهبری در خاندان پیامبر (ص) 97
- تصمیم پیامبر (ص) اجرا نشد 98
- فصل پانزدهم 98
- وصیتنامه مکتوب در مورد کارهای مهم ضروری است 99
- ابو بکر وصیتنامه کتبی از خود به جا می گذارد 100
- گفتگوی عبد الله بن عمر با پدرش 100
- آگاهی پیامبر (ص) نسبت به خطرهای آینده،وصیتنامه کتبی را ضرورت می بخشد 100
- پیامبر (ص) هر وقت مدینه را ترک می کرد،جانشین می گذاشت 101
- پیامبر خواست وصیتی بنویسد ولی مانع شدند 102
- این حادثه عجیب پرسشهایی را برمی انگیزد 103
- این مخالفت به دلیل کم کردن زحمت پیامبر نبود 104
- پیامبر می خواست درباره چه چیز وصیت کند؟ 105
- آیا مقصود علی بود؟ 106
- آن رهبر مورد نظر کیست؟ 106
- پیامبر قصد داشت که برای امت امامی تعیین کند 106
- عمر خود علت مخالفتش را توضیح می دهد 107
- این عوامل باعث جواز مخالفت با پیامبر نمی شود 109
- چه عاملی این صحابی بزرگ را به مخالفت با پیامبر (ص) کشاند؟ 110
- چرا پیامبر (ص) با وجود مخالفت وصیت خود را ننوشت؟ 115
- پشتوانه ای در مقابل اختلافهای سیاسی و قبیله ای 116
- چگونه وصیت پیامبر (ص) باعث ایمنی از گمراهی است؟ 116
- پشتوانه ای بر ضد گرایشهای مختلف 117
- پی نوشتها 119
- فصل شانزدهم 123
- خلافت ابی بکر 123
- بخش دوم: امام (علی ع) در دوران خلفای سه گانه 123
- احادیثی که با این حدیث هماهنگ نیستند 126
- آیا پیامبر مایل بود که ابو بکر را جانشین خود قرار دهد؟ 128
- آیا آن بیعت،قانونی و مشروع بوده است؟ 130
- قریش و امامت 132
- پی نوشتها 137
- فصل هفدهم 141
- موضع علی (ع) نسبت به بیعت 141
- فصل هجدهم 144
- ابو بکر،عمر را جانشین خود قرار می دهد 145
- فصل نوزدهم 147
- در عهد عمر 147
- سیاست خارجی 147
- سیاست عمر در مورد توده مسلمانان 148
- سیاست داخلی 148
- سیاست عمر در مورد اصحاب 148
- سیاست عمر در مورد خانواده خود 148
- سیاست عمر نسبت به خاندان پیامبر (ص) 149
- اعجاب عمر نسبت به دانش علی (ع) 149
- مشاجره عمر با ابن عباس 151
- نفوذ عمر در زمان ابو بکر 152
- ابعاد مختلف سیاست عمر 152
- در دوران پیامبر (ص) 153
- تاثیر سیاست عمر در آینده سیاسی اسلام 153
- برتری دادن در پرداخت مقرری 153
- طبقه ممتاز 154
- گماردن بنی امیه 155
- عمر کانونهای قدرت را به دست آزمندان می سپارد 155
- ظهور معاویه در روزگار عمر 156
- حکومت بنی امیه،سرنوشت محتوم نبود 157
- معنی سخنان پیامبر (ص) درباره بنی امیه 157
- پی نوشتها 158
- شورا 161
- فصل بیستم 161
- ابو عبیده و سالم نسبت به علی (ع) چه موضعی داشتند؟ 163
- او انصار را از حق انتخاب محروم داشت 164
- تمایلات اعضای شورا 164
- آیا خلافت برای غیر قرشی است؟ 164
- عبد الله بن عمر 165
- چرا خلیفه به اعضای شورا دستور نداد تا با گروه برادر پیامبر (ص) همراه باشند ؟ 165
- تهدید مخالف،به قتل 166
- رؤیاهای خلیفه و عبد الرحمان 167
- شرط عبد الرحمان 168
- چیزی که به سود عبد الرحمان بدان استدلال می شود کرد 169
- آن شرط ابزاری بود برای رهایی از علی (ع) 169
- نمونه بودن علی (ع) در مساله شورا 171
- طبقه جدید 173
- از دست رفتن آخرین فرصت 174
- پی نوشتها 175
- فصل بیست و یکم 177
- در عهد عثمان 177
- پیشدستی در مخالفت 178
- اجرای طرح و نقشه اموی 180
- معاویه در شام 181
- عبد الله بن ابی سرح در مصر 181
- ولید بن عقبه در کوفه 182
- عبد الله بن عامر در بصره 183
- عثمان و روش شیخین 184
- اوجگیری مخالفت با خلیفه 187
- از نتایج سیاست مالی خلیفه 187
- دو عضو دیگر شورا 188
- ام المؤمنین 188
- اشاره 189
- اصحابی که چشمداشتی نداشتند 189
- عمرو بن عاص 189
- ابوذر 190
- عمار بن یاسر 191
- عبد الله بن مسعود 191
- خارج شهر مدینه 192
- شروع مخالفت در کوفه 193
- مخالفان تبعید می شوند 193
- منطق معاویه 194
- مردم نام علی را به زبانها آوردند 195
- مشکلی که علی (ع) با آن مواجه است 196
- علی (ع) تصمیم می گیرد تا مشکل را حل کند 196
- علی (ع) بین نهضت کنندگان و خلیفه وساطت می کند و موفق می شود 197
- مروان خلیفه را از تصمیم خود منصرف می کند 198
- طلحه،علیه عثمان توطئه می کند و علی (ع) توطئه را می خواباند 198
- امویان خویشاوند خود را تنها می گذارند 199
- علی بر خلیفه در محاصره،آب می رساند 199
- مردم مدینه از خلیفه دفاع نکردند 199
- این پایان غم انگیز چه چیز را روشن کرد؟ 200
- دفاع علی (ع) و فرزندانش از عثمان 200
- پی نوشتها 201
- بخش سوم: امام در دوران خلافت خویش 206
- فصل بیست و دوم 206
- فصل بیست وسوم 214
- جنگ بصره 214
- محتوای توافق 215
- آزمایشی که در گذشته نظیر نداشت 217
- مسیر حرکت امام (ع) 217
- ابو موسی اشعری 219
- ابو موسی میان قرآن و حدیث فرق نمی گذاشت 221
- کلید حل مشکل 222
- تلاشهای صلح 224
- جنگ 225
- تحت رهبری ام المؤمنین 227
- مسؤولیت رهبران سه گانه 229
- نتیجه گیری 232
- پی نوشتها 233
- فصل بیست و چهارم 237
- افسانه توطئه 237
- قسمت اول 237
- قسمت دوم 240
- آیا عبد الله بن سبایی وجود داشته است؟ 242
- منشا افسانه سبایی 244
- چه کسی قائل به رجعت است؟ 244
- عایشه نامی از ابن سبا به میان نیاورده است 247
- معاویه از ابن سبا نامی نبرده است 247
- پی نوشتها 248
- جنگ صفین 250
- فصل بیست و پنجم 250
- 2 -ایده آلیسم و ماکیاولیسم 253
- 3 -کوششهای صلح به شکست می انجامد 254
- 5 -توطئه ای بزرگ 256
- 6 -داوران 258
- خوارج 261
- فصل بیست و ششم 261
- قسمت اول 261
- قسمت دوم 263
- فصل بیست و هفتم 266
- شهادت1 266
- چرا پیامبر (ص) مبارزه با خوارج را به امام (ع) توصیه کرد؟ 267
- نتایج این جنگ چه بود؟ 267
- امام (ع) پیروان خود را در برابر مسؤولیتشان قرار می دهد 270
- قسمت اول 270
- قسمت دوم 272
- پی نوشتها 275
- فصل بیست و هشتم 276
- فصل بیست و نهم 280
- توضیح 282
- هشدارهای پیامبر (ص) خود دلیل بر آن است 284
- 3 -آیا حکومت بنی امیه امری اجتناب ناپذیر بوده است؟ 287
- پی نوشتها 288
- آیا برخورد امام (ع) با حکومت همانند یک حاکم بود؟ 289
- فصل سی ام 289
- چرا امام (ع) اصحاب را وادار به بیعت نکرد؟ 290
- برای چه اشعث را مجازات نکرد؟ 291
- چرا امام (ع) نبرد صفین را دنبال نکرد؟ 291
- چرا امام (ع) مانع رفتن طلحه و زبیر به مکه نشد؟ 291
- چرا امام (ع) پایبند قراردادی شد که از روی جبر پذیرفته بود؟ 292
- چرا امام (ع) مدت حکمیت را طولانی تعیین کرد؟ 293
- فصل سی و یکم 295
- چرا حکومت امام (ع) ادامه نیافت؟ 295
- حسادت قریش 297
- قریش نفوذ و کینه خود را حفظ می کند 298
- سپاه اسامه 298
- دست به دست شدن خلافت 299
- وصیتی که نوشته نشد 299
- موضع دو خلیفه نسبت به علی (ع) 299
- نفوذ روزافزون قریش و افول ستاره امام (ع) 299
- بقای معاویه در پست استانداری 300
- نام امام (ع) از زبانها می افتد 300
- امویها در دستگاه دولت 300
- شورا خلافت را در اختیار بنی امیه قرار می دهد 301
- اما نتیجه اول عبارت است از بالا رفتن ناگهانی نیروی بنی امیه 301
- پرده آهنین 301
- قبیله ای بودن بافت جامعه 302
- آخرین فرصت 303
- امام ناچار به قبول خلافت شد 303
- مزاحمانی تازه 303
- کینه ها به جوش می آید 304
- پرهیزکارانی که امام (ع) را خوار و تنها گذاشتند 304
- سرکشان قریش 304
- پرهیزکاران تشنه خلافت 305
- امام (ع) جای سرزنش ندارد بلکه سزاوار تحسین است 306
- بخش چهارم 310
- فصل سی و دوم 310
- 2 - طبیعت اصول اسلامی با انتخاب سازگار نیست 314
- اشاره 314
- قوانین اسلامی قوانینی اصلاحی است 316
- قسمت اول 320
- قسمت دوم 322
- پی نوشتها 324
- فصل سی و سوم 327
- آیا آنچه باید بشود،شد؟... 327
- علی (ع) دروازه شهر علم پیامبر (ص) است 328
- حدیث مشورتی یوم الدار 329
- فصل سی و چهارم 329
- قسمت اول 331
- فصل سی و پنجم 331
- حدیث منزلت 331
- قسمت دوم 335
- پی نوشتها 336
- فصل سی و ششم 339
- حدیث ادا و تبلیغ رسالت 339
- قسمت اول 343
- فصل سی و هفتم 343
- حدیث ثقلین 343
- قسمت دوم 346
- شیعه در مورد امامت،اعتقاد به وراثت ندارد 348
- اهل سنت از شیعه در اعتقاد بر موروثی بودن امامت جلوتر است 349
- رهبری در فقه بتنهایی،نمی تواند تضمینی در مقابل گمراهی باشد 349
- پی نوشتها 352
- حدیث ولایت 354
- فصل سی و هشتم 354
- معنای حدیث غدیر 357
- ولی و مولا 358
- اولی 359
- آیه تبلیغ 360
- مضمون پیام 361
- این پیام هیچ ارتباطی به اهل کتاب نداشت 362
- چرا پیامبر (ص) نفرمود،علی (ع) فرمانروا،یا خلیفه من و یا پیشوای شماست ؟ 364
- پی نوشتها 366
- خاتمه 369
- اشاره 369
- باید مسلمانان بپذیرند که این حق را دارند با هم اختلاف نظر داشته باشند 370
- در مورد این اختلاف،باید به کتاب خدا و سنت پیامبر (ص) مراجعه کنیم 371
- اصول تفاهم 373
- بعضی از اصحاب شیعه (پیرو) علی بودند،و پیامبر آنان را دوست می داشت 374
- قانونی بودن خلافت انتخابی و پیآمد ناپسند آن 375
- لزوم پیروی از مکتب اهل بیت (ع) 376
- چرا دانشمندان مطابق روایات اهل البیت عمل نمی کنند؟ 379
- فتوای شیخ الازهر 381
- تقدیم به پیشگاه امام خمینی 383
- پیروی از مذهبی خاص ضرورت ندارد 383
- پی نوشتها 384
ابی بن خلف قبلا به پیامبر گفته بود که در آینده او را خواهد کشت،پس پیامبر خدا در جواب او گفت:بلکه اگر خدا بخواهد من تو را خواهم کشت.و این شخص در جنگ احد حاضر بود،و چون مسلمانان از پیامبر دور شدند،قصد حمله به پیامبر کرد،بعضی از اصحاب پیامبر خواستند جلوی او را بگیرند،پیامبر آنان را منع کرد،سپس خود نیزه ای به سوی او پرتاب کرد، با این که مؤثر به نظر نمی رسید،ولی ابی بن خلف گفت:«به خدا سوگند محمد مرا کشت... زیرا که او در مکه به من گفته بود:من تو را می کشم.به خدا قسم حتی اگر بر من آب دهان انداخته بود مرا کشته
بود.»پس چیزی نگذشت تا موقع بازگشت به مکه از بین رفت.
طبری از ابی رافع روایت کرده است که او گفت:پیامبر خدا گروهی از مشرکان را دید و به علی گفت:به آنان حمله کن،پس علی حمله کرد و آنان را پراکنده ساخت و عمرو بن عبد الله جمحی را کشت،سپس گروه دیگری را دید که قصد او را دارند.پس به علی گفت:بر آنان حمله کن!پس علی حمله برد و جمعیت آنها را متفرق کرد،و شیبه بن مالک-یکی از فرزندان عامر بن لؤی-را کشت.گروهی جنگجو از قبیله کنانه قصد حمله به پیامبر را داشتند که در میان آنها چهار پسر سفیان بن عویف:خالد،ابو الشعشاء،ابو الحمراء و غراب بودند،پس پیامبر (ص) به علی فرمود:مرا از شر این دسته از ارتش دشمن خلاص کن!و علی بر آنها حمله برد در حالی که آنان نزدیک به پنجاه سوار،بودند و علی پیاده بود،و آن قدر با شمشیرش آنان را زد تا از پیرامون پیامبر پراکنده شدند،اما دوباره دور او را گرفتند،باز بر آنها حمله برد،آن کار چندین بار تکرار شد تا این که هر چهار پسر سفیان بن عویف و تمام آن ده نفر را کشت... (8) در صحیح مسلم آمده است که سهل بن سعد گفت:
«پیامبر از ناحیه صورت مجروح شده بود و یکی از دندانهای کرسیش شکسته و کلاه خود روی سرش در هم شکسته بود.و فاطمه دختر رسول خدا خونها را می شست علی بن ابی طالب با سپرش (از آب گودالی در احد به نام مهراس) آب می ریخت،پس،چون فاطمه دید که آب جز این که خون را زیاد کند فایده ای ندارد،قطعه حصیر را گرفت و سوزاند تا خاکستر شد و
بعد روی زخم چسباند تا خون بند آمد.» (9)
نتیجه جنگ
برای خواننده به دست آوردن نتایج زیر زیاد مشکل نیست:
(1) جنگ احد از بزرگترین جنگهای سرنوشت ساز در تاریخ مسلمانان بود.براستی که این جنگ برای اسلام جنگ مرگ و زندگی بوده است.نزدیک بود این جنگ به نابودی اسلام منجر شود.
(2) در حقیقت آن کسی که در آغاز جنگ طلایه داران را از پای در آورد،اثر مهمی در بالا بردن روحیه مسلمانان و در هم شکستن اعصاب مشرکان داشت،علی رغم این که آنان چهار برابر مسلمانان بودند.زیرا در آن زمان،پرچمداران در جنگها از نظر جنگجویان سران لشکر به حساب می آمدند.به خاک افتادن فرماندهی لشکر تاثیر شگرفی روی لشکر می گذاشت.تاریخ متذکر است که ابو سفیان به پسران عبد الدار گفت:
«ای فرزندان عبد الدار!ما می دانیم که شما به پرچمداری از ما شایسته ترید (زیرا که سنت مکیان اقتضا می کرد که یکی از فرزندان عبد الدار حامل پرچم باشد) .و ما روز بدر از ناحیه پرچمداری شکست خوردیم،و پیروزی هر قومی از ناحیه پرچم خویش[پایداری پرچمدار] است پس شما همچنان پرچمدار باشید و در حفظ آن بکوشید و یا آن را به ما واگذارید. »پسران عبد الدار بر آشفته شدند و گفتند:ما پرچمهایمان را زمین می گذاریم؟ابو سفیان گفت:پرچم دیگری باید با پرچم شما باشد.آنان در جواب ابو سفیان گفتند:بلی آن پرچم را نیز مردی جز از فرزندان عبد الدار حمل نخواهد کرد،وجز آن هرگز امکان پذیر نیست (10) .اهل مکه در آغاز جنگ ده مرتبه پرچمشان را در حال سقوط دیدند و دلهایشان با سقوط آن،ده بار فرو ریخت و از آن جهت خود را در مقابل نیرویی غالب دیدند.علی کسی بود که حمله