- اهداء 1
- اشاره 7
- در آرزوی کعبه 7
- جایگاه حجّ در اسلام 10
- حکایتی از سعدی 13
- مولوی و بیان گرفتاری های مسیر حج 13
- جهات مشابهت حجّ و مرگ 16
- منزلت مسجد الحرام در نزد خدا 17
- شکایت کعبه و وعده خدا به کعبه در مورد امّت حضرت محمد صلی الله علیه و آله 18
- بشارتی مخصوص کسانی که حجّ واجب را ترک می کنند! 19
- حجّ بی نیازی می آورد! 19
- تفسیر «من کان فی هذه اعمی فهو فی الآخره اعمی» 21
- دسیسه ای برای تعطیل کردن حجّ 21
- حجّ اجباری 22
- شمّه ای از اسرار حج به صورت خلاصه 23
- فلسفه حجّ از زبان امام صادق علیه السلام 25
- اهمیت حج از نظر مقام معظم رهبری مدّ ظلّه العالی 26
- رکن معنوی حج از نظر مقام معظم رهبری مد ظله العالی 29
- نشانی امام زمان علیه السلام برای کسانی که به دنبال امام می گردند! 29
- اشاره 33
- حج سواره یا پیاده 35
- محدوده حرم و اسرار آن 37
- خودتان را با امام حسن علیه السلام مقایسه نکنید! 37
- ای شبلی احرام نبستی! 38
- تفسیر عرفانی امام صادق علیه السلام از احرام 43
- فلسفه احرام از زبان امام رضا علیه السلام 44
- تفسیر مقام معظم رهبری از جنبه های فردی حج 45
- روایتی از یک احرام شگفت انگیز 46
- لبیک اللهم لک لبیک در روز قیامت! 48
- احرام پیامبر از مسجد شجره 48
- تفسیر عرفانی سیاسی امام خمینی رحمه الله از لبیک گفتن... 48
- تحریم صید در حرم 49
- مجازات حرمت شکنان 50
- نکته جالب 52
- ای شبلی مکه نرفتی! 59
- اشاره 59
- مکّه را مکّه نامیدند... 60
- دلیل دومی برای بکّه بودن مکّه! 61
- مکّه را بکّه نامیدند... 61
- کراهت خوابیدن در مکّه 63
- کعبه را کعبه نامیدند... 64
- اشاره 64
- کعبه را بکّه نامیدند... 64
- کعبه، بیت اللّه الحرام نامیده شد... 65
- دلیل دومی برای بیت العتیق شدن کعبه 66
- علّت نامگذاری حطیم 66
- علّت این که کعبه در بد آب و هواترین نقطه زمین بنا شده است! 67
- توضیح: 71
- کیفیت پیدایش مناسک حجّ 72
- علّت ورود حجّ اولی ها به داخل کعبه 79
- دلیل کراهت و حتی حرمت هدیه دادن به کعبه 80
- کسانی که برای کعبه نذورات و هدایا می دهند باید بدانند...! 82
- آشنایی با مناسک حج 84
- اشاره 84
- ای شبلی طواف نکردی... 85
- کیفیت پیدایش خانه کعبه و طواف 86
- علّت دورهای طواف 87
- توضیح 88
- اشاره 91
- ای شبلی نماز نخوانده و با حجرالاسود دیدار نکرده ای... 91
- تفسیر عرفانی سیاسی امام خمینی رحمه الله از لمس حجرالاسود... 93
- تفسیر عرفانی امام صادق از استلام حجر 93
- با دست راست خدا بیعت کنید...! 94
- تفاوت های ارکان کعبه 95
- نکته: 96
- سنگی که ابراهیم علیه السلام را تحمل نمی کند! 98
- فضیلت آب زمزم 99
- دلیل بنا شدن حجر اسماعیل علیه السلام 99
- اشاره 103
- ای شبلی سعی میان صفا و مروه نکرده ای... 104
- تفسیر عرفانی سیاسی امام خمینی رحمه الله از سعی ... 105
- حکایت زنی که تشنه می دوید... 105
- بهترین مکان در نزد خدا 108
- از اسرار سعی میان صفا و مروه 108
- اشاره 114
- روز هشتم را ترویه نامیدند... 115
- عرفه روز اجابت دعا 116
- عرفات، محل اعتراف! 119
- ای شبلی عرفات نرفته ای... 120
- تفسیر عرفانی امام صادق علیه السلام از وقوف عرفات 122
- توضیح 122
- اشاره 124
- اعمال مشعر 124
- مشعر را مزدلفه نامیدند... 125
- مزدلفه را مزدلفه نامیدند... 125
- ای شبلی مشعر نرفتی... 126
- تفسیر عرفانی سیاسی امام خمینی رحمه الله از وقوف عرفات و مشعر... 128
- اعمال منا 129
- منا را منا نامیدند... 129
- ای شبلی منا نرفتی و قربانی نکردی... 130
- تفسیر عرفانی امام صادق علیه السلام از منا 133
- تفسیر عرفانی سیاسی امام خمینی رحمه الله از منا 134
- سنگسار شیطان 135
- دلیل نامگذاری مسجد خیف و فضیلت آن 135
- مختصری از اسرار قربانی کردن 136
- نقل یک خاطره 137
- کراهت روزه داری در ایام تشریق 137
- بد نیست که حجّاج بترسند!!! 138
- تذکر پیامبر صلی الله علیه و آله برای حاجی ها 138
- رابطه حج و ولایت اهل بیت علیهم السلام 139
- داد و فریاد چه بسیار است! 140
- روش به پایان بردن حجّ 140
- زهری؛ فریب نخور، سر و صدا زیاد است! 141
- علامت قبول شدن حجّ 145
- نصیحت عرفانی امام صادق علیه السلام برای حاجی ها 145
- نحوه استقبال از حاجی 146
از آنجا که خداوند متعال در قرآن اقدام به زیارت خانه خود را با تعبیر حج بیان فرمود، از آن پس این عمل در میان مردم به نام حج شهرت یافت.
«وَللّه ِِ عَلَی النّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَیْهِ سَبِیلاً وَمَن کَفَرَ فَإِنَّ اللّه َ غَنِیٌّ عَنِ الْعالَمِینَ»(1)
در روایتی حجّ به معنای رستگاری به کار رفته است:
«...عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ قُلْتُ لَهُ لِمَ سُمِّیَ الْحَجُّ حَجّا قَالَ حَجَّ فُلَانٌ أَیْ أَفْلَحَ فُلَانٌ»؛(2)
«از امام صادق علیه السلام سؤال شد که چرا حج را حج نامیدند؟ ایشان فرمودند: حج کردن به معنای رستگار شدن و صالح شدن است».
دلیل این که امام علیه السلام حج را به معنای رستگاری به کار می برد این است که رستگاری نتیجه این اقدام است. یعنی اگر انسان حج کند، رستگار می شود. درست می شود. تبدیل به انسان صالح می شود. به همین خاطر ایشان از حج با عنوان فلاح یاد می کنند.
جایگاه حجّ در اسلام
حج به عنوان یکی از فروع دین اسلام جزو ارکان اصلی آن محسوب می شود. حج باشکوه ترین اجتماعی است که در سطح جهانی در قالب یک عبادت و با قصد قربت و خالص از تمام مقاصد مادی برگزار می شود. کمتر عبادتی در اسلام به اندازه حج توصیه شده است. در این مختصر به برخی از روایاتی که در این زمینه وارد شده اند، اکتفا می کنیم.
1- . سوره آل عمران، آیه 97.
2- . وسائل الشیعه، ج 11، ص 103، باب 38، باب استحباب التطوع بالحج، 14356.