حج و تعالی جهان اسلام : مروری بر کارکرد های بین المللی حج با تمرکز بر بیداری اسلامی صفحه 1

دیباچه

پس از اینکه خورشید اسلام در «شبه جزیره عربستان» طلوع کرد، در مدت زمانی کمتر از نیم قرن، تمدن های بزرگ زمانۀ خود را به چالش کشید و در مدت زمانی کمتر از یک قرن، به تمدنی بزرگ تبدیل شد که گستره جغرافیای وسیعی از جهان را به خود اختصاص داده بود.

حرکت رو به رشد اسلام، در شرایطی ادامه پیدا می کرد که غرب، در دوران تاریکی (قرون وسطا) و غفلت تمدنی به سر می برد. جنگ های صلیبی، اروپای قرون وسطایی را با تمدن متعالی اسلامی آشنا ساخت و از این پس، استشراق غربیان، با افول تمدنی اسلام و آغاز برون رفت غرب از قرون وسطا و ابتدای رنسانس همراه شد. غرب با بهره گیری از متون و میراث علمی - اسلامی و امکانات مادی خویش، تاریخ استعمار را رقم زد.

از این پس، غرب که در حال تجربه فلسفه های اومانیستی دین گریز بود، با لحاظ سابقه کهن تمدنی خود در یونان باستان، اوتوپیایی را بنیان نهاد که معادل آرمان شهر فلسفه اسلامی، ولی در قالب و اندازه زمینی آن بود. در این اوضاع و احوال، غرب به تاخت و تاز تمدنی خود ادامه می داد؛ تا جایی که توانست پس از چند قرن، گوی سبقت را از مسلمانان برباید و بدین ترتیب، مفاهیمی همچون عقب ماندگی، استعمار، غفلت تمدنی و جهان سوم، به تدریج در صحنه ادبیات سیاسی شکل گرفت.