حج و تعالی جهان اسلام : مروری بر کارکرد های بین المللی حج با تمرکز بر بیداری اسلامی صفحه 164

بیت الله الحرام و کعبه معظمه، زائران عزیزی را در آغوش می کشد که حج را از انزوای سیاسی و انحراف اساسی، به سوی حج ابراهیمی- محمدی سوق داده و حیات آن را تجدید می نمایند و بت های شرق و غرب را در هم می شکنند و معنای قیام ناس و حقیقت برائت از مشرکان را عرضه می دارند. (1)

ج) کارکرد همگن سازی

وسایل ارتباط جمعی، موجب نزدیکی سلیقه ها، خواست ها و انتظارات افراد یک جامعه شده و جوامع را از عصر محدوده های جدا خارج می گردانند. ورود وسایل ارتباط جمعی به جامعه، خرده فرهنگ ها و فرهنگ های خاص و مجزا را ناپدید کرده و به نوعی میان تمامی ساکنان یک جامعه، تشابه به وجود می آورد و مردم آن جامعه، از سبک زندگی و علایق و خواسته هایی که رسانه های جمعی ارائه می دهند، پیروی می کنند. (2)

رسانه ها، عامل پیونددهنده انسان ها با یکدیگر بوده و به آنها هویت جمعی می بخشند. بر این مبنا، کارکرد اصلی وسایل ارتباط جمعی، همان مخاطب قرار دادن توده ها و نه گروه های خاص است. به بیان «ژان کازنو»، رسانه ها به توده سازی می پردازند. (3) بر این اساس ایجاد همبستگی میان اجزای جامعه در پاسخ به نیازهای محیطی، یکی از کارکردهای مهم رسانه هاست. (4)

یکی از ملموس ترین کارکردهای رسانه حج، تقویت نکات مشترک و همگرایی جهان اسلام است. حج، آوردگاه نکات و نقاطی است که در بین همه فرق اسلامی مشترک است. هرچند حج از جهتی بروز تکثر و تفاوت های فرهنگی جهان اسلام

1- (1) . صحیفه نور، ج20، ص202؛ صحیفه حج، ج1، ص159. [1]
2- (2) . جامعه شناسی ارتباطات، صص 87 و 88.
3- (3) . نشریه پژوهش و سنجش، «مخاطب شناسی رسانه»، حسام الدین آشنا، ش26، صص19-20؛ جامعه شناسی ارتباطات، ص88.
4- (4) . مبانی ارتباطات جمعی، محمد دادگران، ص106.