- دیباچه 1
- اشاره 7
- مقدمه 10
- اشاره 12
- برائت از مشرکان و بیداری اسلامی 12
- 1. نظریه دشمن مشترک 14
- الف) انسجام بخشی 16
- اشاره 16
- د) امنیت بخشی در عرصه بین الملل 21
- مقدمه 26
- تأثیر انقلاب اسلامی بر بیداری اسلامی 27
- عناصر و مؤلفه های انقلاب اسلامی و حج 28
- اشاره 28
- 1. خدامحوری 32
- 2. مردم محوری 33
- 3. رهبری 36
- 4. وحدت کلمه و همبستگی 38
- 5. قیام و مبارزه 39
- 6. دشمن شناسی 41
- اشاره 43
- عرصه ها و زمینه های حج در صدور انقلاب 43
- 2. شناساندن دشمن و برائت از آن 47
- 3. معرفی انقلاب 49
- موانع صدور گفتمان انقلاب اسلامی در حج 53
- 1.تعصبات فرقه ای و مذهبی 53
- اشاره 53
- 2. انحصار در ابعاد فقهی حج 54
- اشاره 55
- الف) تفکر وهابی 55
- 3. حکومت آل سعود 55
- ب) نگرش نسبت به غرب 56
- اشاره 61
- 5. تفاوت نظام سیاسی تشیع و تسنن 61
- الف) ویژگی های حاکم 61
- ب) نظام روحانیت 62
- 6. ناکارآمدی جمهوری اسلامی 63
- مقدمه 65
- جایگاه مسئله فلسطین در بیداری اسلامی 67
- ظرفیت های حج در تقویت آرمان فلسطین در بیداری اسلامی 68
- 1. ظرفیت های دانشی (آگاهی بخشی) 68
- اشاره 68
- اشاره 68
- الف) توجه به نقش دولت ها 69
- د) معرفی الگوهای مبارزه در جهان اسلام 74
- ه) بیان آسیب های مبارزه و قیام 75
- و) پیوستگی منافع امت اسلامی با فلسطین 76
- 2. ظرفیت های گرایشی (احساسی) 77
- الف) برانگیختن احساسات مسلمانان 77
- اشاره 77
- ب) روحیه دادن به مسلمانان 78
- 3. ظرفیت های کنشی (رفتاری) 80
- اشاره 80
- الف) ایجاد وحدت 81
- ب) محکومیت تجاوزات اسرائیل 82
- مقدمه 85
- ابعاد اقتصادی بیداری اسلامی 87
- ظرفیت های اقتصادی حج و بیداری اسلامی 89
- اشاره 89
- 1. اقتصاد و سیاست 89
- 2. اقتصاد و توسعه 92
- الف) توسعه گردشگری دینی 92
- اشاره 92
- ب) تشکیل بازار مشترک اسلامی 95
- ج) تشکیل اتحادیه های همکاری اقتصادی 98
- زمینه های فرهنگی - اجتماعی همگرایی اقتصادی مسلمانان و حج 99
- اشاره 102
- مقدمه 103
- بیداری اسلامی و وحدت جهان اسلام 104
- اشاره 106
- فرایند حج در تقویت وحدت جهان اسلام در راستای بیداری اسلامی 106
- اشاره 107
- الف) حج و تقویت هویت تمدنی 108
- ب) تمرکز بر دشمن مشترک 110
- 2. همگرایی ارتباطی (تقویت روابط بین مسلمانان) 111
- اشاره 111
- الف) تقویت هویت دینی 112
- ب) تقویت سرمایه اجتماعی 114
- اشاره 115
- 3. همگرایی فقهی (مناسک وحدت بخش) 115
- الف) جمعی بودن 117
- ب) ساختارشکن بودن 119
- 5. همگرایی اقتصادی (وحدت آفرینی ابعاد اقتصادی حج) 122
- اشاره 125
- 1. تقویت قدرت 125
- آثار تقویت وحدت اسلامی در حج 125
- 2. ارتقای امنیت 126
- 3. تشخص هویتی و کنشگری فعال در عرصه بین الملل 129
- 4. تقویت ایده امت اسلامی 130
- مقدمه 133
- جنبه های مردمی بیداری اسلامی 135
- حج و ارتقای جایگاه ملت های مسلمان در عرصه بین الملل 136
- جایگاه ملت ها در عرصه جدید بین الملل 136
- ظرفیت حضور ملت ها در حج در بیداری اسلامی 138
- اشاره 138
- اشاره 139
- الف) تحت فشار قرار دادن دولت ها 140
- ب) تأثیرگذاری بر سیاست جهانی 142
- اشاره 143
- 2. ایجاد و تقویت جنبش های اجتماعی 143
- الف) تقویت باورهای مشترک 144
- ب) اعمال فشار به نهادهای رسمی قدرت 146
- ج) جهان شمولی و تقویت همبستگی اجتماعی 149
- مقدمه 152
- حج، رسانه اسلامی 154
- اشاره 154
- 1. امپریالیسم رسانه ای و ضرورت توجه به ابعاد رسانه ای حج 154
- 2. ابعاد رسانه ای حج 157
- اشاره 159
- ظرفیت های رسانه حج در بیداری اسلامی 159
- الف) کارکرد اطلاع رسانی 160
- 1. کارکردهای رسانه ای حج و بیداری اسلامی 160
- اشاره 160
- ب) کارکرد آموزشی یا انتقال فرهنگ 162
- ج) کارکرد همگن سازی 164
- د) کارکرد راهنمایی و رهبری 165
- ه) کارکرد بحران زدایی 166
- 2. دیپلماسی رسانه ای حج و بیداری اسلامی 168
- اشاره 168
- ب) کسب منافع و ارتقای جایگاه بین المللی 170
- مقدمه 172
- اهمیت و عرصه های جهانی شدن 173
- حج و جهانی شدن 174
- اشاره 175
- جهانی شدن، بیداری اسلامی و حج 175
- 1. تضعیف دولت ها و افزایش حضور و قدرت ملت ها 177
- 2. افزایش اتحاد و انسجام و کمرنگ شدن هویت های قومی و فرقه ای 178
- 3. کنشگری در عرصه بین الملل 180
- مقدمه 183
- ابعاد تمدنی بیداری اسلامی 184
- ابعاد تمدنی حج 187
- 1. نقش حج در شکل گیری تمایلات تمدنی 187
- اشاره 187
- 2. نقش حج در شکل گیری اندیشه های تمدنی 188
- 3. نقش حج در شکل گیری هویت تمدنی 190
- 4. نقش حج در شکل گیری سبک زندگی اسلامی و محصولات تمدنی 191
- تقویت بعد تمدنی بیداری اسلامی در حج 193
عرصه ها و زمینه های حج در صدور انقلاب
اشاره
با توجه به اینکه حج و انقلاب اسلامی، از مبانی و مؤلفه های یکسانی برخوردارند، به نظر می رسد حج آوردگاه مناسبی برای صدور شعارها و ارزش های انقلاب باشد. در این بخش برخی از ابزارها و زمینه های حج در صدور انقلاب را بیان می کنیم.
حج بزرگ ترین تجمع از مسلمانان سراسر جهان است که هر سال نمایندگانی را گرد هم جمع می کند. شکل گیری این تجمع پربرکت، نیروی بسیاری را در اختیار جهان اسلام قرار می دهد تا درباره مسائل گوناگون جهان اسلام، اطلاع رسانی و روشنگری بهتری صورت گیرد. به هر حال، مسلمانان در سطح ملی و بین المللی، با مسائل گوناگونی درگیرند. از این رو، بهره مندی بهینه از توانایی های چنین تجمعی و جلوگیری از اتلاف سرمایه های انسانی و مالی آن، لازم و مفید است.
کنگره باشکوه حج، در مقایسه با نشست ها و کنفرانس های رسمی جهان اسلام، مانند «سازمان کنفرانس اسلامی»، از این جهت که با حضور میلیونی ملت ها و توده های مردمی تشکیل می شود، تأثیر بسیار مفید و مؤثری در آگاهی رسانی و در نتیجه اصلاح، بیداری و موج آفرینی افراد دارد. موضع گیری های خصمانه استعمار و استکبار در مقابل جهان اسلام، لزوم چنین تجمعی با چنین کارکردهایی را دوچندان می کند.
پیامبر اسلام(ص) و ائمه اطهار(علیهم السلام)، از ابتدای تشریع حج در اسلام، همواره از حج، به عنوان پایگاهی برای انتقال معارف دین و اطلاع رسانی به مسلمانان بهره برده اند.
امام خمینی(رحمه الله) نیز با چنین هدف و رویکردی، راه ائمه(علیهم السلام) را ادامه داد و همواره از این رسانه قدرتمند اسلام، برای آگاه کردن مسلمانان در راستای صدور انقلاب استفاده کرد. ایشان کعبه و حج را منبر بزرگی می دانست که می تواند بر بلندای بام انسانیت، صدای مظلومان را در همه عالم منعکس سازد. (1) امام(رحمه الله)، این جنبه از حج را از
1- (1) . ر.ک: صحیفه نور، ج20، ص232.