- دیباچه 1
- اشاره 7
- مقدمه 10
- برائت از مشرکان و بیداری اسلامی 12
- اشاره 12
- 1. نظریه دشمن مشترک 14
- الف) انسجام بخشی 16
- اشاره 16
- د) امنیت بخشی در عرصه بین الملل 21
- مقدمه 26
- تأثیر انقلاب اسلامی بر بیداری اسلامی 27
- عناصر و مؤلفه های انقلاب اسلامی و حج 28
- اشاره 28
- 1. خدامحوری 32
- 2. مردم محوری 33
- 3. رهبری 36
- 4. وحدت کلمه و همبستگی 38
- 5. قیام و مبارزه 39
- 6. دشمن شناسی 41
- اشاره 43
- عرصه ها و زمینه های حج در صدور انقلاب 43
- 2. شناساندن دشمن و برائت از آن 47
- 3. معرفی انقلاب 49
- موانع صدور گفتمان انقلاب اسلامی در حج 53
- اشاره 53
- 1.تعصبات فرقه ای و مذهبی 53
- 2. انحصار در ابعاد فقهی حج 54
- 3. حکومت آل سعود 55
- اشاره 55
- الف) تفکر وهابی 55
- ب) نگرش نسبت به غرب 56
- اشاره 61
- الف) ویژگی های حاکم 61
- 5. تفاوت نظام سیاسی تشیع و تسنن 61
- ب) نظام روحانیت 62
- 6. ناکارآمدی جمهوری اسلامی 63
- مقدمه 65
- جایگاه مسئله فلسطین در بیداری اسلامی 67
- ظرفیت های حج در تقویت آرمان فلسطین در بیداری اسلامی 68
- 1. ظرفیت های دانشی (آگاهی بخشی) 68
- اشاره 68
- اشاره 68
- الف) توجه به نقش دولت ها 69
- د) معرفی الگوهای مبارزه در جهان اسلام 74
- ه) بیان آسیب های مبارزه و قیام 75
- و) پیوستگی منافع امت اسلامی با فلسطین 76
- الف) برانگیختن احساسات مسلمانان 77
- 2. ظرفیت های گرایشی (احساسی) 77
- اشاره 77
- ب) روحیه دادن به مسلمانان 78
- 3. ظرفیت های کنشی (رفتاری) 80
- اشاره 80
- الف) ایجاد وحدت 81
- ب) محکومیت تجاوزات اسرائیل 82
- مقدمه 85
- ابعاد اقتصادی بیداری اسلامی 87
- ظرفیت های اقتصادی حج و بیداری اسلامی 89
- 1. اقتصاد و سیاست 89
- اشاره 89
- اشاره 92
- الف) توسعه گردشگری دینی 92
- 2. اقتصاد و توسعه 92
- ب) تشکیل بازار مشترک اسلامی 95
- ج) تشکیل اتحادیه های همکاری اقتصادی 98
- زمینه های فرهنگی - اجتماعی همگرایی اقتصادی مسلمانان و حج 99
- اشاره 102
- مقدمه 103
- بیداری اسلامی و وحدت جهان اسلام 104
- فرایند حج در تقویت وحدت جهان اسلام در راستای بیداری اسلامی 106
- اشاره 106
- اشاره 107
- الف) حج و تقویت هویت تمدنی 108
- ب) تمرکز بر دشمن مشترک 110
- 2. همگرایی ارتباطی (تقویت روابط بین مسلمانان) 111
- اشاره 111
- الف) تقویت هویت دینی 112
- ب) تقویت سرمایه اجتماعی 114
- 3. همگرایی فقهی (مناسک وحدت بخش) 115
- اشاره 115
- الف) جمعی بودن 117
- ب) ساختارشکن بودن 119
- 5. همگرایی اقتصادی (وحدت آفرینی ابعاد اقتصادی حج) 122
- 1. تقویت قدرت 125
- اشاره 125
- آثار تقویت وحدت اسلامی در حج 125
- 2. ارتقای امنیت 126
- 3. تشخص هویتی و کنشگری فعال در عرصه بین الملل 129
- 4. تقویت ایده امت اسلامی 130
- مقدمه 133
- جنبه های مردمی بیداری اسلامی 135
- حج و ارتقای جایگاه ملت های مسلمان در عرصه بین الملل 136
- جایگاه ملت ها در عرصه جدید بین الملل 136
- ظرفیت حضور ملت ها در حج در بیداری اسلامی 138
- اشاره 138
- اشاره 139
- الف) تحت فشار قرار دادن دولت ها 140
- ب) تأثیرگذاری بر سیاست جهانی 142
- 2. ایجاد و تقویت جنبش های اجتماعی 143
- اشاره 143
- الف) تقویت باورهای مشترک 144
- ب) اعمال فشار به نهادهای رسمی قدرت 146
- ج) جهان شمولی و تقویت همبستگی اجتماعی 149
- مقدمه 152
- اشاره 154
- حج، رسانه اسلامی 154
- 1. امپریالیسم رسانه ای و ضرورت توجه به ابعاد رسانه ای حج 154
- 2. ابعاد رسانه ای حج 157
- اشاره 159
- ظرفیت های رسانه حج در بیداری اسلامی 159
- 1. کارکردهای رسانه ای حج و بیداری اسلامی 160
- الف) کارکرد اطلاع رسانی 160
- اشاره 160
- ب) کارکرد آموزشی یا انتقال فرهنگ 162
- ج) کارکرد همگن سازی 164
- د) کارکرد راهنمایی و رهبری 165
- ه) کارکرد بحران زدایی 166
- 2. دیپلماسی رسانه ای حج و بیداری اسلامی 168
- اشاره 168
- ب) کسب منافع و ارتقای جایگاه بین المللی 170
- مقدمه 172
- اهمیت و عرصه های جهانی شدن 173
- حج و جهانی شدن 174
- جهانی شدن، بیداری اسلامی و حج 175
- اشاره 175
- 1. تضعیف دولت ها و افزایش حضور و قدرت ملت ها 177
- 2. افزایش اتحاد و انسجام و کمرنگ شدن هویت های قومی و فرقه ای 178
- 3. کنشگری در عرصه بین الملل 180
- مقدمه 183
- ابعاد تمدنی بیداری اسلامی 184
- 1. نقش حج در شکل گیری تمایلات تمدنی 187
- ابعاد تمدنی حج 187
- اشاره 187
- 2. نقش حج در شکل گیری اندیشه های تمدنی 188
- 3. نقش حج در شکل گیری هویت تمدنی 190
- 4. نقش حج در شکل گیری سبک زندگی اسلامی و محصولات تمدنی 191
- تقویت بعد تمدنی بیداری اسلامی در حج 193
کارکردهای فرهنگی حج در همگرایی فرهنگ های مختلف در حج، در بستر انجام مناسک حج، در تحقق این بعد از گردشگری نیز بسیار مهم است.
ب) تشکیل بازار مشترک اسلامی
اشاره
شکل گیری بازارهای مشترک در بین کشورهای مسلمان، مسئله ای است که در بین اندیشمندان اسلامی اهمیت ویژه ای دارد. (1) از بعد اقتصادی، جمعیت بیش از 25 درصدی مسلمانان جهان، این ایده را به همراه دارد که آیا امکان دارد بازارهایی در بین مسلمانان شکل گیرد که تنها کالاهای تولیدی کشورهای مسلمان در آن خرید و فروش شود و به واسطه آن، کشورهای مسلمان بی نیاز از هر کشور دیگری، اقدام به توزیع کالاهای خود نمایند و از این راه، به تقویت بخش تولیدی و مصرفی خود بپردازند.
شکل گیری بازار مشترک اسلامی، نه تنها آثار خود را بر رشد اقتصادی امت اسلامی و بی نیازی از دیگران نشان می دهد، بلکه بازار حج را که دغدغه بسیاری از علما و کارشناسان مسلمان است، سامان می دهد و قدرتی عظیم به امت اسلامی می بخشد که در این صورت، کشورهای مسلمان می توانند بیش از پیش، بر معادلات جهان اثر بگذارند.
امروزه به دلیل سیاست های غلط دولت های وابسته به بیگانه، بازار داخلی کشورهای اسلامی از جمله عربستان، با کالاهای خارجی اشباع می شود. این وابستگی در هدف، علاوه بر آثار مخرب فرهنگی و سیاسی، سبب انتقال درآمدهای عمومی جامعه به بیگانگان، تضعیف تولید و اقتصاد ملی و کاهش درآمد داخلی می شود.
حج فرصت مناسبی برای تبادل نظر و تصمیم گیری مناسب برای قطع سلطه و استثمار کفار از امت اسلامی است. یکی از این راهکارها، تشکیل بازار مشترک مسلمانان و عرضه
1- (1) . حتی برخی، ضرورت آن را از دید فقهی بررسی کرده اند. ر.ک: مجله فقه (کاوشی نو در فقه اسلامی)، «دلایل فقهی ضرورت تشکیل بازار مشترک اسلامی»، احمد مبلغی، ش39.