تاریخ خمس صفحه 1

مقدمه

شیعه در طول حیات یک هزار و چهارصد و اندی ساله خود، تا به امروز که در نزد جهانیان به عنوان یک مذهب پویا و فراگیر شناخته شده، راه سخت و دشواری را پیموده است.

پیشوایان معصوم آن از همان آغاز راه دچار بی حرمتی ها و خانه نشینی ها و غل و زنجیر و سیاه چال شدند، سر بریده به بالای نیزه دادند و گرفتار زهر جفا شدند. اینها همه گوشه ای از بهایی بوده که پرداخته اند تا این مذهب بماند.

پس از گذران غیبت کوتاه آخرین امام معصوم علیه السلام و آغاز غیبت کبرای آن پیشوای پاک، پیروان و ره پویان آنان نیز گرفتار همان ستم سوزی ها و خفقان ها بودند؛ امّا هر از گاهی که روزگار، اندکی مهربانی خود را به آنها می چشاند، آنها در سایه همین آرامش خیال به گردآوری، تنظیم، تدوین و محافظت از میراث علمی پیشوایان خود می پرداختند و آن را نسل به نسل انتقال می دادند.

آنچه در میان این فشارها و سختی ها سبب شد که زندگی سیاسی و فرهنگی و اجتماعی شیعه به صورت پنهانی و یا نیمه آشکار ادامه یابد، ارتباط آنها با امامان علیهم السلام و جانشینان آنان به شکل سازمان یافته و پایدار بود، و این ارتباط جز در سایه یک